De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Hoe staat het met de andersmondialiseringsbeweging?

Hoe staat het met de andersmondialiseringsbeweging?

dinsdag 1 februari 2011 09:33
Spread the love

Boekbespreking:

Une stratégie altermondialiste, Gustave Massiah, Paris, La Découverte.
 

Voor wie de beweging niet kent is dit een bijzonder interessant boek. De grote kenmerken worden ervan uitgelegd, er worden permanente links met de huidige crisis gelegd, en het boek bevat een overzicht van de verschillende Wereld Sociale Fora die er al geweest zijn, eindigend met de ‘tiende verjaardag’ in januari 2010 in Porto Alegre.
Het boek begint met een analyse van de huidige crisis en met twaalf hypothesen van de auteur i.v.m. de strategie van de beweging. Hij legt uit hoe de beweging is ontstaan en wat haar belangrijkste eisen zijn. Daarna worden een aantal pijnpunten aangesneden, zoals de band met de politieke macht en een beschrijving van oplossingen die ons niet echt vooruit brengen. Tenslotte wordt een transitie naar alternatieven beschreven, met aandacht voor mensenrechten, ecologie en democratie, voltooiing van de dekolonisering en een mondiale regulering. Voor de auteur gaat het om hervormen én om revolutie.
De centrale stelling luidt dat de belangrijkste eis van de beweging bestaat in het opeisen van een gelijke toegang tot vier categorieën van rechten: de burger- en politieke rechten, economische, sociale en culturele rechten, collectieve volkenrechten en ecologische rechten.
Ik ken de auteur persoonlijk zeer goed. Hij was voorzitter van CRID, het Franse onderzoekscentrum naar ontwikkeling, vice-voorzitter van Attac en kameraad in de Internationale Raad van het WSF. Ik werkte drie jaar met hem samen in de strategiecommissie van die Raad. Vandaar dat ik dit boek met een bijzondere belangstelling heb kunnen lezen.
Als direct betrokkene moet ik toegeven ietwat teleurgesteld te zijn in dit boek.
De analyse van de crisis bevat m.i. enkele storende foutjes, hoewel die geen afbreuk doen aan de waarde van het boek.
Moeilijker heb ik het met ‘de’ andersmondialiseringsbeweging die volgens mij niet bestaat, laat staan dat er een convergentie zou zijn opgetreden tussen de verschillende samenstellende delen ervan. Zelfs in Frankrijk zelf is er van zo’n convergentie geen sprake, er zijn heel wat verschillen tussen de bewegingen die deelnemen aan het WSF.
Een bijzonder groot probleem heb ik met de stelling dat de hele beweging zou uit zijn op ‘rechten’. Hoewel ik er persoonlijk een heel eind wil mee meegaan, kan ik niet anders dan vaststellen dat heel wat bewegingen zich juist tégen de ‘westerse’ mensenrechten afzetten, en sommige zelfs de hele moderniteit willen afwijzen. Bovendien lijkt het me iets te makkelijk om de hele ecologische beweging – die eveneens een grote verscheidenheid vertoont – voor te stellen als een ‘eis om rechten’. De antikapitalistische bewegingen binnen het WSF zullen zichzelf ook niet voorstellen als een ‘rechtenbeweging’.
Tenslotte blijft er heel wat verwarring heersen over het begrip ‘strategie’. ‘Strategie’, zo zegt mijn woordenboek, gaat over de wijze waarop middelen worden aangewend om een doel te bereiken. Het gaat dus niet over het ‘wat’, maar over het ‘hoe’. En daar gaat dit boek nu net niet over. Ik begrijp nu waarom het zo moeilijk werken was in de strategiecommissie en waarom er zo boos werd gereageerd toen ik een keertje de ‘hoe’-vraag stelde.
Kortom, dit boek is zeer interessant voor wie de beweging niet kent. Misschien vertelt het meer over Frankrijk dan over de rest van de beweging, maar het is aanbevolen literatuur voor een eerste kennismaking, zolang men maar niet alle voorgestelde hypothesen als absolute waarheid aanneemt.

take down
the paywall
steun ons nu!