MATADI

Gloria, advocate en activiste:

“De datum van 8 augustus 2018 is een historische datum want de Congolezen zullen niet vergeten dat de druk van het volk en de internationale gemeenschap Joseph Kabila heeft doen zwichten. De essentie is dat Kabila nu heeft gezegd dat hij geen presidentskandidaat zal zijn in 2018.”

“De gekozen dauphin, Emmanuel Ramazani Shadary, is een keuze van de middelmatigheid. Ik zie de man als een boef die niet staat voor de sociale menselijke waarden. Laten we niet vergeten dat Ramazani Shadary valt onder sancties van de Europese Unie. Als Kabila de voorkeur geeft aan deze man, illustreert dit dat hij nooit heeft wakker gelegen van de toekomst van de Congolese natie.”

“Ik vind dat de bevolking nu een slag heeft gewonnen. Een eerste etappe, na twee jaar van getreuzel en uitstel, georganiseerd door de machthebbers. Het volk heeft weerstand geboden, maar de oorlog is nog niet gewonnen.”

“Voor de verkiezingen moeten we ons ontdoen van de stemmachine, die het mogelijk maakt om op grote schaal te sjoemelen. We moeten zorgen voor een geloofwaardig verkiezingsproces want de voorzitter van de nationale kiescommissie (CENI), Corneille Nangaa, boezemt me geen vertrouwen in.”

“Momenteel kan ik niet zeggen wie een ideale presidentskandidaat voor de oppositie zou kunnen zijn. De oppositie moet zich verenigen en sommigen moeten hun ego aan de kant schuiven en voorrang geven aan de belangen van het Congolese volk. Ze moeten niet in verspreide slagorde handelen en ze mogen het gebruik van de stemmachine niet accepteren.”

MBUJI-MAYI

François, actief in het middenveld in Mbuji-Mayi:

“Ik leerde Ramazani Shadary kennen in 2000, toen hij door wijlen Laurent Désiré Kabila werd benoemd tot gouverneur van de provincie Maniema, waaruit hij afkomstig is. Ik weet dat hij minister van Binnenlandse Zaken was onder Joseph Kabila en dat hij een hoge functie bekleedt binnen de PPRD. De keuze voor deze man is een enorme valstrik. Hij is een vertrouweling en trouwe bondgenoot van de familie Kabila. Als hij de verkiezingen wint, zal het regime niet veranderen, en na 5 jaar kunnen ze dan Kabila weer aan de macht brengen.”

“Voor de verkiezingen van december verwacht ik protesten van de oppositie: zij zal te maken hebben met een ‘Joseph Kabila in miniatuurversie’ die kan terugvallen op het leger, de politie, het gerechtelijk apparaat. Ik vind dat de oppositie er moet in slagen om 1 enkele presidentskandidaat naar voren te schuiven. Ze moet eisen dat de stemmachine wordt vervangen en aandringen op een herziening van de kiezerslijsten; op die lijsten staan heel wat kiezers zonder digitale vingerafdruken.” 

LUBUMBASHI

Benjamin, een chauffeur in Lubumbashi die voor sociaal assistent studeerde:

“Kabila heeft met Ramazani Shadary een zeer afgemeten keuze gemaakt. Ramazani Shadary is een sterkhouder van de PPRD: hij zegt neen wanneer Kabila neen zegt, volgens mijn informatie heeft hij familiale banden met Joseph Kabila, hij is dan ook geknipt om de familie Kabila te beschermen. Hij is geen groot politicus en heeft geen indrukwekkend parcours of een groot politiek imago.”

“Voor de verkiezingen moet Corneille Nangaa (CENI) een oplossing voor de stemmachine vinden. Anders zal de oppositie de verkiezingen boycotten. De oppositie moet zich verenigen en met één stem spreken om het vertrouwen van de bevolking te winnen. Er zal druk moeten worden uitgeoefend op de CENI om een oplossing te vinden voor de stemmachine.”

MATADI

Robert, advocaat in Matadi:

“De keuze voor Ramazani Shadary verrast mij enigszins omdat er bij het Front Commun pour le Congo (FCC) wel betere kandidaten te vinden zijn zoals Modeste Bahati of Augustin Matata Ponyo. Ik vermoed hier een valstrik, de verborgen bedoelingen van Joseph Kabila blijven een raadsel. Kabila nam zijn tijd om dan uiteindelijk te kiezen voor Ramazani Shadary. Het is dan ook aangewezen om op onze hoede te zijn.”

“Sommigen zullen geloven dat deze man uit de lucht is komen vallen, maar dat klopt niet. Ramazani Shadary is een politicus van het eerste uur, we zagen hem al aan de zijde van wijlen Laurent Désiré Kabila. In Sankuru is hij twee keer verkozen als nationaal volksvertegenwoordiger, en daarna werd hij de permanente secretaris van de PPRD, de partij van Joseph Kabila. Het is een personage met uiteenlopende facetten en een taalgebruik dat nogal kan wisselen.”

“Met de keuze voor deze dauphin ben ik bang dat de stemmachine hét grote probleem zal zijn bij de verkiezingen. De oppositie dreigt in de val van Kabila te lopen door de dauphin te onderschatten en  te denken dat hij makkelijk te verslaan is. De stemmachine zal aan Ramazani Shadary een lichte voorsprong geven, daarna zal de oppositie gaan protesteren en zal ze zich richten tot het Grondwettelijk Hof. Maar dat Hof danst naar de pijpen van Kabila. Zelfs als het Grondwettelijk Hof toch de uitslagen annuleert, zal er een budget nodig zijn om nieuwe verkiezingen te houden; dat zal dan weer tijd vergen, en zo kan Kabila toch aan de macht blijven. Persoonlijk vind ik dat de stemmen met de hand moeten worden geteld.”

“Als ik naar de oppositie kijk, denk ik dat Jean-Pierre Bemba (MLC) de ideale eenheidskandidaat kan zijn. Hij lijkt in de huidige omstandigheden de wind in de zeilen te hebben.” 

GOMA

Frédéric, een jonge journalist in Goma, in de provincie Noord-Kivu:

“Ik vind de keuze voor Ramazani Shadary maar niks, het is een keuze die geen hoop geeft. De Congolezen keken uit naar een dauphin met intellectuele kwaliteiten die goed de problemen van het land en de geschiedenis sinds de onafhankelijkheid (1960) kent. Ramazani Shadary is naar mijn smaak niet bij machte om een land als Congo te besturen; zijn politieke parcours maakt op mij weinig indruk. Bovendien komt hij arrogant over en heeft hij niets weg van een echte politicus. Misschien is dat wel de reden waarom Kabila hem heeft uitgekozen. Ik hoop dat het volk zich zal bevrijden. Het is hoog tijd om de dingen te laten veranderen in Congo, ongeacht de ‘machine à voler‘ – in plaats van ‘machine à voter’ (nvdr.) – die ze willen gebruiken bij de verkiezingen.”

“Ik vrees sterk dat de verkiezingen zullen worden vervalst, maar de bevolking moet op lange termijn denken. Dit is onze laatste kans, we mogen ons deze keer niet vergissen. De internationale gemeenschap moet Congo begeleiden tijdens deze erg moeilijke periode, ze moet zoveel mogelijk verkiezingswaarnemers inzetten: de mensen van de meerderheid zullen alles in het werk stellen om aan de macht te blijven.”

“De oppositie moet op één lijn komen en samen de strijd aanbinden. De enige manier om het systeem in Congo te veranderen. De oppositie moet de weg versperren voor de bende aasgieren die nu het land leidt. De nummer één van de oppositie moet iemand zijn die uit de échte oppositie komt.”

KISANGANI

Jean, politiek journalist en milieukenner in Kisangani, hij studeerde commerciële wetenschappen en Engelse taal en beschaving:

“Ik zie Ramazani Shadary als een kandidaat die het resultaat is van een laattijdig compromis. Mogelijk een solide oplossing van de FCC, het platform van Joseph Kabila. Hij is tegelijk de dauphin van president Kabila en een pion van de FCC. Hij was minister van Binnenlandse Zaken en is de permanente secretaris van de PPRD; we mogen dan ook veronderstellen dat hij goed op de hoogte is van de veiligheidsproblemen in Noord- en Zuid-Kivu, Ituri en de Kasaï. Het stemgedrag in Congo is in hoge mate bepaald door sociologische factoren: Ramazani Shadary kan een tegenwicht bieden tegen Bemba (die vooral populair is in Kinshasa, het westen en Equateur) en Félix Tshisekedi (die zijn machtsbasis vooral in de centrale regio Kasaï heeft). Mogelijk kan hij de situatie naar zijn hand zetten.”

“Verkiezingen blijven een aangename verrassing voor sommigen, en een onaangename voor anderen. Velen eisten nadrukkelijk deze verkiezingen, desnoods wilden ze er hun bloed voor vergieten. Maar de werkelijkheid is dat velen van hen die deze eis stelden niet de middelen hebben om er echt aan deel te nemen. De laatste strategie van de voorstanders kwam erop neer dat de verkiezingen absoluut moesten worden gewonnen. De tegenstanders van verkiezingen zouden kunnen kiezen voor de chaos door de uitslagen aan te vechten. Allemaal politiek-strategische scenario’s die geen rekening houden met de helderziendheid van de bevolking die zich al te vaak bij de neus laat nemen.”

“De Congolese oppositie moet volgens mij haar strategieën herzien, die vooral draaiden rond een mogelijke derde ambtstermijn van Kabila. Volgens een bepaalde publieke opinie zwoer de oppositie bij een neen aan een derde ambtstermijn voor Kabila en heeft ze verder niet veel meer te vertellen. De oppositie moet nu nieuwe strategieën uitwerken en zich op de verkiezingen richten.”

Dit artikel is eerder gepubliceerd op © CongoForum – Denis Bouwen, 09.08.18

Lees meer van CongoForum op www.congoforum.be en op www.facebook.com/congoforum