In de huidige tijd wordt een mening meestal niet meer gevormd. Ze wordt vooral overgenomen uit de vele informatie die we dagdagelijks consumeren ! We nemen informatie over uit de media of uit alternatieve bronnen en verheffen die tot onze mening. Op die manier vormen bijvoorbeeld de media een grote bron van hoe we tot een schijnbaar eigen mening komen.

We denken dan bijvoorbeeld dat we zelfstandig denken doordat we het nieuws op de voet “volgen” of doordat we zeer veel informatie doornemen of pakken filmpjes bekijken. We hebben uiteraard ideeën en informatie nodig maar er is een duidelijk verschil bemerkbaar wanneer we gedachten of informatie passief overnemen of wanneer we er actief mee aan de slag gaan.

Met het denken wordt hier dus niet zozeer het intellectuele denken of begrijpen bedoeld, met het denken wordt hier vooral bedoeld het vormen, ja, daadwerkelijk het zelfstandig vormen en scheppen van een beeld, een voorstelling. Men noemt dit het “scheppende” denken, men schept, creëert en ontwikkelt een beeld.

Wanneer we zelfstandig een beeld beginnen op te bouwen omtrent een bepaald thema of onderwerp dan activeren we ons denken en daarmee ons bewustzijn. We worden dan bewustzijnsactief en dat dienen we hier goed te onderscheiden van het overnemen of het consumeren van informatie.

Wanneer we dus klaarheid willen “scheppen” in de huidige tijd dan dienen we meer te doen dan veel informatie door te nemen, we dienen actief met deze informatie om te gaan en ons zelfstandig een beeld te vormen, een beeld te scheppen van de situatie. Klaarheid scheppen vraagt dus een bewustzijnsactiviteit van ons en dat is nu net wat me op dit moment het meest nodig lijkt.

De huidige angst die dagelijks gegenereerd wordt, zorgt er nu net voor dat we ons denken, ons voorstellingsvermogen moeilijk of zelfs niet kunnen activeren. En uiteindelijk is het cruciaal voor de toekomst of we dit vermogen die we allen in ons dragen voldoende kunnen activeren of niet. Ofwel denken we zelfstandig ofwel wordt er voor ons gedacht.

We zitten op dit moment in een situatie die eigenlijk niemand wenst of die niemand gevraagd heeft. Eigenaardig dat we dit niet wensen of gevraagd hebben maar er toch in zitten. Bekeken vanuit het “scheppende” denken komt me dit als volgt voor : net omdat we geen of veel te weinig een concreet beeld of een concrete voorstelling ontwikkeld hebben van hoe het wel zou moeten of kunnen, ontwikkelt zich het omgekeerde.

Iedereen ziet dat het huidige economische systeem niet deugt en steeds meer ongelijkheid creëert, dat het politieke systeem niet werkt, het gezondheidssysteem net ziekte in de hand werkt, … Maar wat kan je daar aan doen, komt dan steevast als antwoord ?

We zien dan misschien wel heel duidelijk hoe het niet moet, maar stelt men de vraag hoe onze economie er dan wel zou kunnen of moeten uitzien of hoe ons politieke of gezondheidssysteem er dan wel zou moeten uitzien, dan komt er meestal vrij weinig of een nog te weinig concrete visie of ideaal.

Het is dus aan onze tijd om werkelijke idealen te gaan denken voor een toekomstige economie, een toekomstige politiek, een toekomstig gezondheidssysteem met andere woorden een gehele nieuwe toekomstige cultuur.

In de huidige tijd staat vooral het markt-georiënteerde en winst principe centraal en wordt de mens zelfs meer en meer “ont-menslijkt”. De laatste maanden werd zelfs duidelijk dat zelfs leraars in de toekomst blijkbaar niet meer nodig zullen zijn. Informatie kan perfect worden overgedragen op digitale wijze.

En net dit illustreert hoe het “scheppende” potentieel die we allen in ons dragen en die ons net tot mens maakt in de huidige tijd het meest getroffen wordt.

In het ideaal voor een toekomstige cultuur dienen we er dus alvast voor te zorgen dat hetgeen die ons als mens kenmerkt namelijk onze kracht om te scheppen, om zelfstandig te creeëren dat die een centrale plaats krijgt.

Peter Vandermeersch.