FLICKR/MIKE MOZART
Analyse -

Hoe McDonald’s auteursrechten misbruikt om amper belastingen te betalen

Je bent als consument van een Happy Meal niet de verklaring waarom McDonald’s de grootste speler van de fast food industrie is. Het aantal verkochte hamburgers is slechts een klein deel van de winst. Meer dan tachtig procent verzamelt de keten dankzij een rijkelijke belastingkorting op zijn auteursrechten. Je leest het goed. Zoals de boeken van een auteur, zijn hamburgers McDonald’s intellectueel eigendom.

dinsdag 22 mei 2018 14:09
Spread the love

McDonald’s speciale taksvrije saus werd in 2015 al ontdekt en bekend gemaakt in het Unhappy Meal rapport. Opgesteld door EPSU, EFFAT en SEIU – een coalitie van Europese en Amerikaanse vakbonden – onthult het rapport hoe de fast food keten tussen 2009 en 2013 meer dan één miljard euro aan bedrijfstaksen zonder enige moeite wist te vermijden.

Drie jaar later is het meer van hetzelfde. De onderzoeken, uitgevoerd door de Europese Commissie, beangstigen McDonald’s duidelijk niet. Hun enige reactie is om zich nog minder transparant op te stellen “omdat het volgens hen schadelijk zou kunnen zijn voor de concurrentie”. Zelfs met een steeds ondoorzichtigere en complexere belastingstructuur heeft de vakbondscoalitie McDonald’s belastingontduiking in het 2018 Unhappier Meal rapport aan het licht kunnen brengen.

Hamburgers als intellectueel eigendom

Je wordt geen fast food gigant door veel hamburgers te verkopen. Wel door te beweren dat je niet enkel troep verkoopt, maar ook vakkennis.  Auteursrechten zijn een welgekend concept op foto’s, muziek of boeken. Als auteur van een product wordt je aanzienlijk minder belast op elke verkoop van dat product. Voor McDonald’s geldt helaas net hetzelfde. De keten maakt gebruik van de intellectuele eigendomsrechten op zijn Happy Meals om op die manier jaarlijks miljoenen uit te sparen op zijn belastingaangifte.

Dankzij de belastingkorting op de verkoop van intellectueel eigendom, zijn de inkomsten vanuit een franchisewinkel vier maal zo groot in vergelijking met een restaurant waarvan de auteursrechten niet overgekocht zijn. McDonald’s streefdoel is niet voor niets het veroveren van 90 in plaats van 81 procent franchisewinkels tegen 2018.

Ook andere ketens, zoals Burger King, Subway en Starbucks, zijn schuldig aan het misbruik maken van hun auteursrechten. De tactiek ondermijnt het volledige belastingsysteem, maar op papier is het volledig legaal. Toch moet het anders kunnen. Zoals secretaris-generaal van de internationale publieke diensten, Rosa Pavanelli het duidelijk samenvat: “Er is iets mis wanneer we een man op de maan kunnen zetten, maar veertig jaar later nog geen hamburger kunnen belasten.”

McDo surft op de Brexit-golf

Bovenop deze belastingkorting winkelt McDonald’s graag in fiscaal voordelige landen. Het is niet de eerste multinational die geniet van de gunstige Luxemburgse taksen. Bedrijven betalen hier tot slechts één procent belastingen op hun inkomsten. Sinds het Unhappy Meal rapport van 2015 is McDonald’s echter op zoek gegaan naar nieuwe belastingparadijzen om het anker te gooien.

De fast food gigant weet sinds 2015 elke publieke controle te ontwijken door onder andere zijn Amerikaans financieel kantoor in de staat Delaware te vestigen. Het ondernemingsrecht in deze staat verplicht bedrijven namelijk niet om hun jaarrekening publiek te maken. Op deze manier kan McDonald’s niet verplicht worden om zijn boeken publiek te maken.

Volgens het Unhappier Meal rapport geniet McDonald’s bovendien van elke stem die bijgedragen heeft tot het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. In 2009 bedroeg het belastingtarief in het VK nog 28 procent, maar sinds de Brexit profiteren multinationals hier van een gunstige 17 procent. McDonald’s aarzelde dus niet om zijn Europees financieel kantoor van Luxemburg naar het nieuwe Britse belastingparadijs te verhuizen.

De algemene secretaris van EPSU, Jan Willem Goudriaan, moedigt daarom de Europese Commissie aan om het onderzoek verder uit te diepen. “De Europese Unie kan bedrijven zoals McDonald’s niet laten handelen met totale straffeloosheid. De geloofwaardigheid van de EU staat op het spel.”

Imagoschade

Het Unhappier Meal rapport is een bijkomende steek in de rug van elke hardwerkende arbeider die voor McDonald’s werkt. En dat zijn er veel.  De alom bekende fast food keten, te vinden in maar liefst 120 landen, stelt meer dan 375.000 mensen wereldwijd te werk. Al jaren vinden McStrike actions plaats, in onder andere het VK. Ze eisen betere werkomstandigheden, een loonsverhoging naar 10 pond per uur, de erkenning van de vakbonden en meer arbeidersrechten.

McDonald’s belastingfraude is helaas slechts een voorbeeld van de disproportionele winst ten koste van zijn werknemers. Toch lijkt het imago van McDonald’s onverwoestbaar. De keten mag dan wel een milieuvervuiler, een uitbuiter van zijn werknemers en een belastingontduiker zijn. Toch is en blijft de wereldwijd herkenbare keten voorlopig de grootste speler van de fast food industrie.

EPSU: European Federation of Public Service Unions.

EFFAT: European Federation of Trade Unions in the Food, Agriculture and Tourism sectors.

SEIU : Service Employees International Union.

take down
the paywall
steun ons nu!