La vérité van Hirokazu Kore-Eda
Filmrecensie -

Hirokazu Kore-Eda’s ‘La vérité’: Franse cinema gedrenkt in Japans verteltheater

De Japanse Shoplifters en Like Father, Like Son regisseur Hirokazu Kore-eda houdt van familiedrama’s en werkt ondanks zijn documentaire roots dolgraag met acteurs. Dat blijkt alweer uit zijn Franse film La Vérité, een door Catherine Deneuve en Juliette Binoche gedragen komische familiekroniek. Dialooggedreven, cinefiel en dus erg Frans maar ook spiritueel-Japans. Een pareltje voor onze thuisbioscoop.

maandag 16 november 2020 10:10
Spread the love

 

“Ik vertel nooit de naakte waarheid,” zegt de legendarische Franse actrice Fabienne tegen haar dochter, scenariste Lumir, “die is niet interessant.” De protagoniste wordt gespeeld door het Franse icoon Catherine Deneuve (wiens tweede voornaam Fabienne is), haar tegenspeelster is de ook al legendarische Juliette Binoche. De oorspronkelijke filmtitel La vérité sur Catherine benadrukt het meta-karakter van Hirokazu Kore-eda’s film nog meer (Fransen spreken beeldrijk van mise en abyme, een aanpak waarbij een beeld in een ander beeld wordt ingebed) maar La Vérité benadrukt dan weer de bespiegeling over waarheid en realiteit die wijst op verwantschap met Kore-eda’s idool Luis Buñuel en diens portret van ijdelheid en theatraliteit Le Charme discret de la bourgeoisie (1972).

La vérité

Fabienne relativeert waarheid wanneer Lumir haar moeder verwijt dat haar mémoires, waarvoor dochterlief speciaal samen met echtgenoot acteur Hank (Ethan Hawke) en dochter Charlotte (Clémentine Grenier) vanuit New York naar Parijs afzakte, vol onjuistheden en vergetelheden zitten. Vooral omdat Fabienne zichzelf de rol van perfecte moeder toedicht, een rol die volgens Lumir eerder werd opgenomen door Fabiennes vriendin en acteerrivale Sarah.

De actrice ziet het probleem niet: voor haar is de grens tussen waarheid en leugen, tussen echte en gespeelde emoties, tussen authentiek en geënsceneerd drama sowieso flinterdun. De spanning tussen beiden vormt haar lange leven, houdt verveling en vervreemding op afstand. Heel toepasselijk acteert Fabienne tijdens Lumirs bezoek in een sciencefiction film (‘Souvenirs de ma mère’) waar ze de verouderende dochter speelt van een eeuwig jonge moeder vertolkt door de jonge Sarah-lookalike Manon (Manon Clavel).

La vérité

Japans verteltheater in Frankrijk

De aan een gevangenis grenzende paradijselijke ouderlijke villa fungeert als een Kamishibai, een Japans miniatuur verteltheater gebruikt om grappige maar morele verhalen te vertellen. Er is een schildpad met hoge symboolwaarde die de tuin domineert, een immer kokende partner die kamers in en uitloopt terwijl personages zoals ex-echtgenoot Pierre (Roger Van Hool) plots opduiken om dan weer ongemerkt te verdwijnen. Uiteraard is er ook een theater in het theater, de oude Kamishibai van Fabienne die hippie Pierre herstelt tot jolijt van Charlotte. Een meisje dat haar ogen ook uitkijkt op de set waar acteurs meer dan de regisseur fictie tot leven brengen en zo magie tastbaar maken.

Lumir schrijft scenario’s als beroep, een job die in La Vérité ook in het ware leven broodnodig blijkt. Niet één maar twee keer gebruiken personages vooraf uitgeschreven uitspraken om emoties uit te drukken en toehoorders in te pakken, ook al weten die laatsten dat het om uitgeschreven en ingestudeerde dialogen gaat. Wanneer blijkt dat Fabienne een plot twist (assistent laat haar in de steek om voor zijn kleinkinderen te gaan zorgen) zelf geënsceneerd heeft, wekt dat bedrog geen woede op. Het doel (dochterlief dwingen te blijven en een kans op verzoening en loutering creëren) heiligt de middelen, net zoals suspension of disbelief broodnodig is om een publiek te doen meeleven.

La vérité

De wereld is een podium

Iedereen acteert trouwens in dit familiedrama, alleen niet allemaal even goed. Lumir speelde als kind de Laffe Leeuw in een schoolopvoering van The wizard of Oz en Fabienne liet haar geloven dat ze niet was gaan kijken (terwijl ze alles vanuit de schaduw had geobserveerd) omdat ze “niet wou liegen” over de prestatie van haar dochter. Fabienne vindt zichzelf trouwens een beter acteur dan echtgenote en moeder, is meer begaan met haar publiek dan met haar familie en tijdens een interview ziet ze bij de jonge Franse actrices niemand die haar DNA bezit. Terwijl Brigitte Bardot, da’s maar een bedenkelijke actrice. Net als haar schoonzoon, soap-acteur Hank.

De vertolking van Fabienne is vintage Catherine Deneuve. Met blikken en gebaren zegt ze evenveel als met woorden. Je ziet haar bij momenten nadenken om dan in ‘actie’ te schieten en een emotioneel palet open te klappen. Je merkt ook hoe tijdens scènes emoties ontstaan, de betrokkenen meegesleept worden door het verhaal en de confrontatie met ‘de ander’. Al blijft het onderscheid tussen waarheid en illusie moeilijk te bepalen. Want naast de mise en scène van de regisseur brengen acteurs hun fantasie in stelling. Niet toevallig komt de fictieve poster van The Belle of Paris geregeld in beeld, deze verwijzing naar Deneuve en haar rol in Buñuels Belle de Jour onderstreept het cruciale belang van verbeelding.

La vérité

Naast fantasie spelen ook wreedheid, ijdelheid en onzekerheid een rol in deze familiekroniek. Net als in Nobody Knows, Our Little Sister, Like Father, Like Son en Shoplifters grijpt Kore-eda in La Vérité het thema familie aan om bloedverwantschap in balans te leggen met emotionele verbondenheid. Om net als in Still Walking, I Wish, Illusion en After the storm familieleden op de proef te stellen. Alleen gebeurt het ditmaal met meer relativering en zin voor humor. Waardoor we zelfs tijdens tragische momenten blijven glimlachen. Zoals wanneer Fabienne aan haar vriend Jacques vraagt of haar acteercarrière voorbij is. Om zich dan snel te herstellen: “Nee, antwoord niet, je zou de waarheid kunnen zeggen.”

La vérité

 

LA VÉRITÉ van Kore-Eda Hirokazu; F-J-Zw – 2019 – 102′; met Catherine Deneuve, Juliette Binoche, Ethan Hawke, Manon Clavel, Roger Van Hool, Clémentine Grenier; scenario Ken Liu & Kore-Eda Hirokazu; fotografie Eric  Gautier, montage Kore-Eda Hirokazu.

Te bekijken op dvd: distributie September Films;

Te zien via streaming:

Lumière: www.mylum.tv

Meer van Kore-eda Hirokazu:

Still Walking – Kore-Eda

Bij het Video on demand-platform CineMember kan je momenteel ook drie eerdere films van Kore-Eda zien: After Life (1998), Maborosi (1995) en Still Walking (2008): www.cinemember.be

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!