Hirak-proces in Europees Parlement.
Foto: Ellen Debackere
Ellen Debackere

Hirak-activisten in het Europees Parlement: ‘Geen sprake van eerlijk proces’

In het Europees Parlement werd een rapport voorgesteld over het verloop van het proces tegen de Riffijnse activisten die in april 2019 in Marokko tot lange straffen veroordeeld werden. Uit dat rapport blijkt dat van een eerlijk proces allerminst sprake was.

maandag 24 februari 2020 19:06
Spread the love

Van heinde en ver kwamen ze, de activisten die op woensdag 19 februari de voorstelling van het rapport over het proces tegen de Riffijnse actievoerders bijwoonden. Tijdens de bijeenkomst – een initiatief van de stichting Freedom & Human Rights Organisation (FHRO) en de ‘Vrienden van de Rif’, een groep Europarlementariërs die tot doel hebben het dossier van de gedetineerden en de ontwikkeling van het Rifgebied op te volgen – zou dan ook een langverwacht rapport voorgesteld worden. 

Het International Senior Lawyers Project (ISLP) – een internationale ngo die meer dan 2.000 advocaten telt – stelde er immers zijn bevindingen voor. Daaruit moest blijken dat er allerminst sprake was van een eerlijk proces toen Riffijnse actievoerders in april 2019 in Marokko tot zware straffen veroordeeld werden. Dat proces was een reactie op de Hirak-protesten, die eind 2016 in het noorden van Marokko uitbarstten. Riffijnen schreeuwden er om goed onderwijs, gezondheidszorg, werk, eerlijke rechtspraak en bestrijding van corruptie. Maar het regime sloeg hard terug, met honderden arrestaties tot gevolg. De kopstukken van de geweldloze Hirak-beweging kregen tot twintig jaar celstraf.

Hirak-proces in Europees Parlement.

Foto: Ellen Debackere

Maar de procedures die tot die zware straffen leidden, verliepen niet eerlijk, zegt het ISLP nu. “We vonden belangrijke onregelmatigheden in de procedure, en het proces voldeed niet aan de internationale verplichtingen”, klinkt het. In het bijzijn van onder meer Europarlementariërs Kathleen Van Brempt, Kati Piri en Tineke Strik legde het ISLP uit waarom dat proces oneerlijk was.

Politiek proces

Een eerste recht dat volgens het ISLP met de voeten werd getreden, is het nemo-teneturbeginsel, waarbij niemand kan worden gedwongen aan zijn eigen veroordeling mee te werken. Uit meerdere aanwijzingen kon de ngo evenwel afleiden dat er telefoongesprekken illegaal werden opgenomen. 

Bovendien zijn er voorbeelden van beschuldigden die gedwongen werden een bekentenis af te dwingen, stelt het rapport. “De journalist Hamid El Mahdaoui werd voorafgaand aan het proces naar verluidt 470 dagen in eenzame opsluiting vastgehouden”, vertelde medestichter van het ISLP Richard Winfield aan de hand van een videoboodschap. “Hier is sprake van foltering en intimidatie. Bovendien werden er verschillende gevallen gemeld waarbij de politie vermoedelijk geweld heeft gebruikt tegen de beschuldigden.”

Daarnaast schond het proces volgens het ISLP ook het principe van het onpartijdig tribunaal. “Sommigen beweren dat dit een puur misdaadproces is”, vervolgde Winfield. “Maar dit is letterlijk een textbook example van een politiek proces en een showproces. Dat ontkennen is absurd. Dit was geen eerlijk proces.” 

Proces in het Arabisch 

Winfield werd tijdens de bijeenkomst bijgestaan door Juan Soroeta, professor Internationaal Recht aan de Universidad di País Vasco, en verbonden aan de Asociación Internacional para la Observación de los Derechos Humanos (AIODH). Als internationale waarnemer woonde hij de processen bij. “Er zijn meerdere zaken die wijzen op het feit dat de procedure niet eerlijk verliep”, vertelde de professor. “Zo identificeerde de politie zich niet steeds, werd er overdreven veel geweld gebruikt, en verstond meer dan de helft van de aanwezigen niet wat er gezegd werd tijdens het proces, omdat dat in het Arabisch werd gehouden. Sommige beschuldigden hebben bijgevolg verklaringen moeten tekenen die ze niet verstonden.”

Ook Abdessadak El Bouchattaoui, één van de advocaten die de Hirak-gevangenen tijdens het proces ondersteunde, maar nadien in Frankrijk asiel moest aanvragen, focuste op de foltering en de intimidatie. “Ik heb verschillende aanwijzingen van foltering gezien op de beschuldigden, maar men weigerde een medisch onderzoek.”

Druk

Met de bijeenkomst trachtten de activisten het Europees Parlement tot actie aan te zetten. Of dat zal lukken, blijft evenwel de vraag. Volgens Kati Piri proberen de ‘Vrienden van de Rif’ het thema zo hoog mogelijk op de politieke agenda van de Europese Unie (EU) te plaatsen.

Ook volgens Tineke Strik is de situatie ernstig en urgent. “De EU zou hier veel meer aan kunnen doen”, klonk het woensdag. “Marokko is een belangrijk buurland van de EU. De EU heeft een bepaalde macht, maar moet die macht ook gebruiken. We weten dat de EU sterk naar Marokko kijkt op het vlak van samenwerking rond migratie, maar het zou schandalig zijn als dat een reden is om niet te reageren”, aldus Strik.

“Het is daarom belangrijk om de druk op de commissie hoog te houden, en mensenrechtenorganisaties beter te steunen. Daarnaast moeten we ijveren voor extra onderzoek naar de situatie, opdat de EU er ook officieel mee aan de slag kan,” voegde Strik toe. 

Volgens Noureddine Adherbal, lid van de FHRO, is de hoop daarom relatief beperkt. “Europa tekent verdragen die het belangrijker acht dan de mensenrechten. Het is een kwestie van economische belangen versus mensenrechten. Marokko krijgt veel geld om het justitieel systeem te hervormen en om migratie tegen te houden. Bepaalde handelsverdragen, zoals bijvoorbeeld het visserijakkoord, zouden mijns inziens kunnen dienen als hefboom om Marokko te dwingen de mensenrechten te respecteren. De EU heeft met andere woorden wel macht, maar daarom zet ze die nog niet in. Ik hoop natuurlijk altijd dat er verandering komt, maar die hoop is momenteel beperkt.”

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!