Assa Traoré, boegbeeld van de beweging tegen politiegeweld en racisme in Frankrijk, is door de rechtbank veroordeeld wegens schending van het vermoeden van onschuld van de drie gendarmes die haar halfbroer Adama arresteerden op 19 juli 2016. Adama Traoré overleed kort na zijn arrestatie. De familie, met op de voorgrond Assa Traoré, wijt het overlijden aan de aanpak van de politie. De actie hierrond groeide uit tot een massabeweging, met als hoogtepunt massale betogingen op 2 juni 2020, een week na de politiemoord op George Floyd in de VS. In Parijs demonstreerden 20.000 personen.
In eerste instantie was Assa Traoré vrijgesproken in een proces dat de drie gendarmes tegen haar hadden aangespannen omdat zij verklaard had dat de gendarmes haar broer gedood hadden. Nu, in beroep, krijgen de gendarmes gelijk. De overwinning is nochtans beperkt. In eerste instantie moesten de gendarmes een som geld betalen aan Assa Traoré, nu is het omgekeerd: zij moet 4000 euro gerechtskosten betalen aan de gendarmes (die 15.000 geëist hadden), twee formuleringen van haar website “La Verité pour Adama” schrappen en de veroordeling publiceren.
Nu, bijna vijf jaar na het overlijden van Adama en een hele reeks elkaar tegensprekende expertises, is de zaak-Adama nog steeds niet opgehelderd en onbeslist. Uit de gedetailleerde reconstructie van het verloop van de gebeurtenissen door Le Monde kan je opmaken dat de gendarmes met weinig zorg zijn omgegaan met de arrestant. Ze wierpen zich met drie op de op zijn buik liggende man en een van hen drukte met beide knieën op de rug van de arrestant. Toen die zei dat hij niet meer kon ademen werd dat niet ernstig genomen. Hij werd met een politiewagen naar de kazerne gevoerd, en was bij aankomst bewusteloos en verloor zijn urine. De gendarmes vonden het simulatie, maar belden toch medische hulp, die traag en moeizaam arriveerde. Na een lange reanimatiepoging werd de dood van Adama Traoré vastgesteld.
In de juridische strijd over de verantwoordelijkheid van de gendarmes voor het overlijden van hun arrestant wordt geprobeerd een oorzakelijk verband tussen hun optreden en het overlijden uit te sluiten of als onbewijsbaar voor te stellen. Adama Traoré zou verborgen ziektes gehad hebben, hij zou oververhit geweest zijn door het wegrennen van de gendarmes op een heel hete dag, enz. Maar de gewelddadigheid van de arrestatie en het gebrek aan zorg springen wel in het oog.
Het vermoeden van onschuld is een belangrijk rechtsprincipe, dat in Frankrijk flagrant geschonden wordt door de Minister van Binnenlandse Zaken, Darmanin, en door de media, die openlijk de actievoerder Abdelhakim Sefrioui, nog steeds in de gevangenis, aanstichter noemen van de moord op Samuel Paty, zonder dat er een oorzakelijk verband tussen de protestactie en de moord is aangetoond en terwijl het gerecht nog met onderzoek bezig is. Je hoort daar geen protest tegen, en de betrokkene is in een moeilijke positie om een proces wegens schending van het vermoeden van onschuld in te spannen. De democratie wordt in Frankrijk uitgehold, van bovenaf.
