Meer en meer wordt het duidelijker dat we niet louter te maken hebben met een gezondheidscrisis maar ook met een systeemcrisis. Het gehele systeem staat ter discussie en de situatie vertoont ook steeds meer autoritaire en totalitaire trekjes.

Terug naar het oude lijkt me hier niet meer mogelijk en zelfs niet wenselijk, wel een nieuw begin, een soort “reset” als het ware. Vraag is natuurlijk hoe we zo’n “reset” zien. Ook Klaus Schwab, de voorzitter van het Wereld economisch Forum, die jaarlijks in Davos wereldleiders, ceo’s en presidenten mag ontvangen, schreef een boek met als titel “the great reset”. De “reset” die hij daarin beschrijft is wel eens de moeite om te lezen en lijkt op maat geschreven van de mensen die hij jaarlijks ontmoet maar of dat de “reset” is, het nieuwe begin, waar wij, als individuele mens naar uitkijken, dat is maar de vraag.

Een kernpunt van de huidige situatie die wat mij betreft te weinig belicht wordt en meestal onder de radar verdwijnt is het gebrek aan zingeving, de inhoudsloosheid, de leegte. Wij leven werkelijk in een “lege” cultuur, een cultuur waarin de perceptie, de uiterlijke groei, het genieten en de dagelijkse grote porties aan zintuigelijke prikkels hoogtij vieren. De “innerlijke” leegte dient met “uiterlijkheden” te worden gecompenseerd, te worden opgevuld. Het consumerende principe treedt op die manier in werking en het is net in onze huidige cultuur dat we dit principe in zijn meest doorgedreven vorm terugvinden. Die cultuur loopt echter op zijn laatste benen en zal niet zomaar plaats ruimen voor een “nieuwe” inhoudelijke cultuur.

Wat is dit eigenlijk een inhoud ? Wat zorgt voor zingeving ? Deze vraag belicht ik graag vanuit een wat ruimere blik. Het klinkt misschien op het eerste gezicht bevreemdend maar ik kan het, het best omschrijven als “het ondenkbare denken”. Het kan ook beschreven worden als het leven leren sturen vanuit een universele gedachte, vanuit een geestelijke of spirituele gedachte.

Een goed voorbeeld om de omschrijvingen van hierboven te illustreren is Mahatma Ghandi. Hij koesterde de gedachte “Ahimsa” of het geweldloze en verhief dit tot ideaal. Dit ideaal zette hij om in de politiek en veranderde daarmee op ingrijpende wijze één van de grootste landen ter wereld. Ahimsa is een begrip uit de yoga, een universeel geldig begrip van waaruit Ghandi handelde en werkte. Niets kon hem van zijn ideaal afbrengen. Hij moest het niet hebben van perceptie, hij vertrok bij alles vanuit zijn ideaal en dat was de toetssteen. Hoe eigenaardig dit misschien ook klinkt, hij realiseerde daarmee het ondenkbare.

Er zijn echter nog voorbeelden uit de geschiedenis. Vrouwen die bijvoorbeeld streden voor gelijke rechten voor vrouwen dachten ook het ondenkbare en realiseerden dit al dan niet met veel duw-en trekwerk in hun leven. Ze waren gedreven door het ideaal van gelijkheid. Dit gaf hun handelingen en eigenlijk hun gehele leven zin en inhoud.

De “reset” van de huidige tijd zie ik vooral zo dat we meer en meer ons leven individueel leren sturen vanuit “het ondenkbare” of vanuit universeel geldige gedachten, spirituele gedachten eigenlijk. Doen we dit niet dan wordt dit voor ons gedaan, dan worden we gestuurd. Dat lijkt me het punt te zijn waarop we staan : zelf sturen vanuit zingeving of gestuurd worden. Welke richting het uit gaat dat zal afhangen van elk van ons en de keuze die al dan niet gemaakt wordt.

In plaats van dus louter te streven naar groei, naar winst, naar steeds hoger en meer, lijkt het me gunstig dat er een nieuwe cultuur ontstaat, een cultuur die meer gedragen wordt door universele en spirituele gedachten en inhoud, waar mensen elkaar ontmoeten en elkaar waarnemen vanuit zingeving. In zo’n cultuur ligt de kracht bij het individu en niet bij een kracht van bovenaf. Het individu is in zo’n cultuur echter geen geïsoleerd individu, neen, hij heeft een eigenheid en is authentiek en tegelijkertijd is hij open naar buiten toe, naar de ander toe.

Voor zo’n ondenkbare cultuur wil ik mijn nek uitsteken en dit door het ondenkbare daadwerkelijk te denken en mij dit dus ook praktisch voor te stellen.

We weten meestal goed wat we niet willen maar de tijd is rijp om bewust te gaan kiezen en ons goed voor te stellen in welke cultuur we uiteindelijk wel willen leven.  Wanneer we dit “ondenkbare” denken dan kan een nieuwe cultuur met zingeving, met inhoud ontkiemen en groeien.

Peter Vandermeersch.

FB : de vrije mens

www.dezonnekeuken.be