Foto: John Moussiaux
Opinie, Economie, Samenleving, Politiek, België - Dirk De Block

Het laatste taboe in het discriminatiedebat

Hallucinant stukje televisie, donderdag 23 april op Volt. Nog steeds zijn dienstenchequebedrijven bereid om in te gaan op de discriminerende vraag 'geen zwarte poetsvrouw', of omgekeerd 'géén Vlaamse poetsvrouw' te sturen. Wouter Van Bellingen van het Minderhedenforum was er zichtbaar van aangedaan. Maar misschien nog het meest schokkend was de twitter-reactie van Unizo.

vrijdag 24 april 2015 17:58
Spread the love

De
reactie van de koepel van zelfstandigen en KMO’s, lijkt op het eerste
gezicht zelfkritisch, maar is dat eigenlijk helemaal niet. “Bedrijven
moeten hun verantwoordelijkheid opnemen in de strijd tegen
discriminatie, maar ook de klanten. Alles begint bij de vraag.”
Unizo pleit dus voor zelfregulatie: de sector en de
bedrijven moeten zichzelf controleren. Anders gezegd: het is niet aan
de overheid om te controleren en streng op te treden.

Vijftien jaar geleden
zou hun stelling nog weggezet zijn als een – enigszins
naïef – standpunt in het debat. Nu weten we wel beter. Na vijftien jaar ervaring met zelfcontrole in de interimsector, van de eerste
anti-discriminatie engagementsverklaring tot de mystery calls
georganiseerd door de sector zelf, is nog steeds één op drie interimkantoren bereid te discrimineren. Zelfregulatie werkt
onvoldoende. Tenzij we als maatschappij tevreden zijn met 30 procent discriminatie. Ik in elk geval niet.

Wie
nu nog, zoals Unizo, durft beweren dat zelfregulatie de enige
oplossing is, zet bewust onwettig discriminerend gedrag uit de wind.
Dat de sector bovendien nog steeds naar de klanten wijst als
voornaamste schuldige (“Alles begint bij de vraag”), zet dit
alleen maar extra in de verf. Dat deze uitspraak geen politieke
twitterbom veroorzaakt, toont aan dat dit misschien wel het echte
taboe is in het discriminatiedebat. Er is al veel gedebatteerd over
de discriminerende vraag van de klant. Maar over de hardnekkigheid
waarmee Unizo discriminerende bedrijven feitelijk in bescherming
neemt, wordt met geen woord over gerept.

Politieke windstilte

Unizo’s
kruistocht tegen de praktijktesten is nochtans de voornaamste reden
waarom we vandaag nog niet verder staan. Hun gelobby was in 2007
de oorzaak van de capitulatie van de Open VLD van Verhofstadt dat de
toepassingsbesluiten voor de praktijktesten botweg weigerde te
stemmen. Hierdoor verloor de strijd tegen discriminatie de voorbije acht jaar haar meest efficiënte middel. Discriminerende bedrijven hoefden
zich geen zorgen te maken. Hier waakte Unizo, en de zelfcontrole…

Tot twee maanden geleden praktijktesten opnieuw in het middelpunt van de
belangstelling kwamen te staan. Minister Kris Peeters (CD&V)
opperde voorzichtig dat mystery calls door de sociale inspectie
een optie waren. Unizo verslikte zich in zijn koffie bij zoveel
ideologische verdwazing. Dit gevaar moest afgewend worden. Gelukkig
was er Unizo om onze politieke partijen het noorden te wijzen: “Deze
Oost-Duitse maatregel passeert niet”1.
Ook hierover was weinig verontwaardiging te bespeuren. Een
belangrijke maatschappelijke speler beweerde doodgewoon dat de
overheid onwettig gedrag niet mag controleren. En… politieke
windstilte.

Nochtans
zal enkel systematisch en proactief testen van discriminatie door de
overheid en middenveld ons in staat stellen om discriminatie ver
onder de 30 procent te duwen. De bedrijven sensibiliseren is duidelijk
onvoldoende. De meeste bedrijven in de reportage van VoltTV wisten
heel goed dat ze onwettig bezig waren, maar gingen toch in op de
vraag, om de klant niet te verliezen. De straffen voor
discriminerende bedrijven moeten zwaar genoeg zijn, opdat ze er meer
bij te verliezen hebben dan ze kunnen winnen door in te gaan op
discriminerende vragen.

Sluitstuk

(Bijna)
iedereen heeft ondertussen begrepen dat zelfregulatie een doekje voor
het bloeden is. Zolang bedrijven er financieel belang bij hebben om
in te gaan op discriminerende vragen van klanten, zal zelfcontrole
nooit in staat zijn om discriminatie te stoppen. Het is de kat bij de
melk zetten, en hopen dat ze ervan afblijft. Zelfs Open VLD beseft
nu dat zelfregulatie onvoldoende is, en Bart Somers pleitte terecht
voor praktijktesten door de overheid als sluitstuk van de strijd
tegen discriminatie.

De
N-VA staat vandaag volledig geïsoleerd in zijn weinig kritische steun
voor het Unizo-standpunt dat praktijktesten weigert. Onder druk van
de publieke verontwaardiging moest zelfs de N-VA toegeven om de
haalbaarheid van praktijktesten op zijn minst te onderzoeken. Laten
we niet wachten op een derde Volt-reportage om in actie te schieten.
Laten we het ijzer smeden nu het heet is. We mogen niet nog eens acht jaar verliezen.

1 Het
Laatste Nieuws
,
25/03/2015

Dirk
De Block is PVDA-gemeenteraadslid in Molenbeek, en pleit voor
systematische en proactieve praktijktesten door de overheid in het pas
verschenen boek “De Miljonairstaks en 7 andere briljante ideeën om
de samenleving te veranderen” (EPO)

take down
the paywall
steun ons nu!