De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Het gevaar van distantiëring

Het gevaar van distantiëring

dinsdag 23 september 2014 21:46
Spread the love

 

De nieuwsprogramma’s staan bol van verslaggeving rond I.S. en met name niet louter over die organisatie op zich maar over de houding van moslims hier ten aanzien ervan. Sommige van die laatsten distantiëren zich via sociale en andere media van I.S., dit met ontegensprekelijk met de beste bedoelingen. Maar daarbij ontgaat hun het gevaar van zo’n distantiëring.

Dat men afkerig staat tegenover die organisatie en met name haar optreden is een evidentie, de vraag stelt zich dan ook waarom een distantiëring noodzakelijk zou zijn. Indien men ervan uitgaat geen overeenkomsten of banden te hebben met zo een organisatie dan is elke distantiëring volkomen onzinnig. Wanneer men echter het tegendeel laat uitschijnen, ook door een distantiëring toe te juichen, dan suggereert men dat er wel overeenkomsten zijn. Dit is zeer problematisch omdat in deze de islam als overeenkomst aanziet wordt. Terwijl heel wat redacties laten uitschijnen alsof zij erkennen dat de islam en I.S. twee geheel verschillende zaken zijn en een automatische verbinding geheel onterecht is, staat dit volledig haaks op de stellingen die zij innemen tot de noodzakelijkheid of productiviteit van distantiëring. De oproep tot distantiëring versterkt in die zin de onterechte vooroordelen en geheel verkeerdelijke verbanden die gelegd worden. Ikzelf heb geen enkele behoefte om me publiekelijk te distantiëren van de walvisvaarders en jagers op zeehondjes, dit impliceert hoegenaamd niet dat ik daar niet absoluut tegen gekant ben. Het feit dat ik me niet distantieer impliceert helemaal niet het tegenovergestelde en die logica zou men ook moeten volgen rond moslims en het I.S. . Er is een verschil, in die mate dat ik niet voortdurend een label opgekleefd krijgt en gedemoniseerd wordt omwille van mijn houding ten aanzien van zeehondjesjagers, dat is echter wel het geval bij moslims in onze samenleving. Net daarom ligt deze hele zaak nog veel gevoeliger voor hen en omvat een distantiëring ook een veel ernstiger probleem.

Nu gaat het verder dan enkel dit. De verslaggeving rond het I.S. toont op heel wat meer vlakken een bijzonder islamofobe houding. Een voorbeeld hiervan is een radioverslaggeving verleden week rond dit thema waarbij men bij de eerste vermelding de naam van de organisatie in haar geheel vermelde, nadien sprak men over “de islamitische militanten”, de meeste luisteraars zien of beter horen daar geen graten in, er wordt in hun ogen niets verkeerdelijk gezegd. Dit is echter niet onbelangrijk met het oog op hoe vooroordelen ontstaan of versterken. Terwijl de nieuwsdienst in haar algemene houding en via reportages de indruk wekt dat zij de automatische link tussen islam en die organisatie wenst te ontkrachten, doet ze hier het tegenovergestelde. Want… Het is een gebruikelijke en helemaal geen verkeerde gewoonte om in afgekorte termen te spreken (om onnodige langdurige herhaling te vermijden), maar men moet daar wel mee uitkijken. Indien men ervan uitgaat dat deze organisatie in essentie niet islamitisch van aard is en er zeker geen voorbeeld voor is (een gedachte die ik deel), dan is het onheus om er in een verkorte benaming ‘islamitische’ militanten van te maken. Immers herleidt men de essentie tot die ene factor, als een nieuwsdienst pretendeert dat zij dit niet gelijkschakelt maar wel zo’n taal gebruikt, dan is ze ofwel bijzonder onprofessioneel en blind, of zeer dubieus in haar houding. Vergeet immers niet dat dit bijzonder veel herhaald wordt in de berichtgevingen wat leidt tot bewust én ook onbewust een automatische koppeling bij de luisteraar. Men creëert hierdoor een angst die onterecht is, een angst die leidt tot polarisatie en discriminatie. Verslaggevers moeten veel professioneler omgaan met taal en zich realiseren welke invloed dergelijke suggestieve ondertonen hebben (indien zij dit tenminste niet met die intentie doen). Luisteraars van hun kant moeten beter luisteren, meer gevoel voor nuance hebben, en zich afzetten tegen een dergelijke berichtgeving. Ook binnen deze context is de distantiëring problematisch omdat zij meegaat in een discours, het is echter van essentiëel belang om zich daar net tegen te verzetten.

Voorts is er nog een perverse kant aan dit alles. Het is voor de betrokkenen en nabestaanden van de slachtoffers zeer traumatiserend, maar laten we duidelijk wezen dat dit net zo het geval is voor de niet-westerse slachtoffers. Echter is de publieke verontwaardiging er naar aanleiding van de executies van enkele blanke westerlingen, de wijze waarop hierop gereageerd wordt is geheel buiten proportie. Niet omwille van de ernst van de daad maar wel omwille van de enorme wanverhouding ten aanzien van andere misdaden maar dan tegen niet-westerlingen. Dit is nog een reden waarom een eenzijdige distantiëring niet raadzaam is, immers bevestigd zij het verschil in waardebepaling van mensenlevens.

Maar er is nog iets wat me danig tegen de borst stoot. Er wordt algemeen nogal veel sabeld met woorden als barbarij en ik heb zeer sterke bedenkingen rond deze woordkeuzes. Daarmee doel ik er niet op dat ik de executies in weze anders bekijk, maar ik stel me de vraag welke norm voor beschaving hier gehanteerd wordt. Economen en politici die bewust een politiek voeren die uit winstbejag mensen in de derde wereld tot de dood uithongerd, laat sterven uit gebrek aan minimale medische verzorging, slachtoffers in burgeroorlogen uitgelokt om regimes te destabiliseren en zodoende autonomie ten aanzien van het westen te ondermijnen om controle te behouden op grondstoffen… dat alles is dat niet barbaars ? Deze daders worden niet enkel niet vervolgd maar worden dikwijls geloofd om hun maatschappelijke verdiensten. Die gek met zijn mes in zijn hand is inderdaad verantwoordelijk voor een geheel onrechtvaardige en wrede dood, maar hij is feitenlijk onbeduidend tegenover het kwaad van die anderen. Ik voel meer noodzaak om me te distantiëren van die machtige en rijke opportunisten die geen enkele vorm van ethiek kennen en daar in het geheel geen rekenschap voor moeten afleggen, dan me te distantiëren van die ene gek. Of ik moslim ben of niet doet daarin geheel niets ter zake, want ik ben niet het onderwerp. En dat laatste geldt net zo zeer voor de moslims in deze gehele context. Het feit dat nieuwsdiensten door hun keuze van wijze van berichtgeving niet enkel dat laatste niet erkennen maar indirect het tegendeel suggereren, dat werkt zeer polariserend en demoniserend.

Ter verduidelijking, ik ben geen moslim, maar als ik er één was dan zou er geen haar op mijn hoofd aan denken me te distantiëren, omdat ik de suggestie niet zou willen erkennen. Ik zou geen verantwoording af te leggen hebben en wie op enige wijze anders suggereert doet zeer ernstige inbreuk aan mijn integriteit. Is er één redelijk mens die er aan twijfelt dat behoudens enkele zeer zeldzame uitzonderingen de moslims unaniem tegen de daden van I.S. gekant staan ? En als dat niet het geval is, waarom moet er dan opeens zo gedistantiëerd worden ? Dat laatste werkt contra-productief omdat het enkel maar de aandacht versterkt op de foutieve concludering dat omdat men moslim is men wel iets met het I.S. gemeen zou hebben.

Deze hele zaak rond het I.S. komt wel verdraaid goed uit voor eenieder die de polarisatie wil versterken. De wijze waarop verslaggevingen gebeuren en thema’s errond aangekaart worden in de media maakt me heel erg sceptisch over de beweegredenen. Indien een moslim zich niet wenst te distantiëren is dat mijn inziens daarom absoluut geen extremist noch sympathiserend ermee, er zijn heel veel anderen en zeer goede redenen om dit immers niet te doen. Zich wel distantiëren gebeurt meestal met de beste bedoelingen, maar het is een val waarin men trapt, een val van maatschappelijke polarisatie, verborgen onder zoete woordjes van schijnbare verdraagzaamheid.

take down
the paywall
steun ons nu!