In De Standaard van vandaag fulmineert Mia Doornaert tegen links naar aanleiding van de discussies over het vrouwenzwemuurtje en de boerkini in het Brusselse zwembad Flow. Haar ergernis over een aantal problemen mag dan begrijpelijk zijn, maar haar stelling – “Het gaat erom dat vrouwenrechten mensenrechten zijn, en dat segregatie daar niet in past” – klopt niet.

Het eerste deel van die bewering is ok, maar wat volgt niet meer. Dat activiteiten zich tot doelgroepen richten, is op zich geen probleem. Het wordt dat maar als dat betekent dat anderen gediscrimineerd worden, en segregatie is een term die doorgaans in die context gebruikt wordt. Zwembaden kunnen aparte zwemuren inrichten voor kinderen, voor senioren, voor scholieren, voor naaktzwemmers… en uiteraard ook voor vrouwen. Niemand stoort er zich aan dat er in de sport teams van uitsluitend mannen of uitsluitend vrouwen bestaan, want die “segregatie” wordt functioneel genoemd. Wat is er dan mis met een zwemuurtje voor vrouwen? Dat ene uurtje per week in Flow kan moeilijk gelden als een discriminatie voor mannen, want in de andere uren komen zij ruimschoots aan hun trekken. Waar zit dan het probleem?

Mia Doornaert ziet in zo’n zwemuurtje “een soort apartheid voor vrouwen”, dus een soort discriminatie. Je kan de genderongelijkheid binnen de islam fout vinden (zoals ook de genderongelijkheid binnen de katholieke kerk, waar priesters, bisschoppen en pausen alleen maar mannen mogen zijn) maar het afschaffen van een zwemuurtje voor vrouwen verandert daar niks aan. En is het dan niet beter dat moslima’s kunnen gaan zwemmen, dan dat hun dat ontzegd wordt? Zo’n afschaffing die alleen maar beperkend en nadelig is voor vrouwen, en dat in naam van de vrouwenrechten, lijkt me fundamentalistisch. Als we maar niet toegeven aan de islam, wat de gevolgen van die rigiditeit zijn, dat doet er niet toe!

Een vrouwenzwemuurtje is volgens de inrichters van Flow ook niet religieus gemotiveerd. (Wat Mia Doornaert betwijfelt.) Maar er zijn ook niet-islamitische vrouwen die geen behoefte hebben aan mannelijk gezelschap tijdens het zwemmen, omdat ze zich bekeken voelen, omdat mannen vaak vervelend of opdringerig doen, of gewoon omdat ze gegeneerd zijn over hun eigen lichaam. (Dat laatste maakt een boerkini ook aantrekkelijk voor niet-moslima’s en misschien zijn er ook wel mannen die een meer lichaamsbedekkende kledij wel zien zitten.) Hetzelfde geldt voor genderneutrale toiletten. Op zich niks mis mee, maar vrouwen houden er niet altijd van dat mannen in hun onmiddellijke omgeving zijn bij hun intieme verrichtingen of naast hen staan als ze even in de spiegel willen kijken. De toiletten kunnen wel genderneutraal zijn, maar de gebruikers zijn dat daarom nog niet.

Een zeer positief initiatief als het zwembad Flow, dat duidelijk in een behoefte voorziet, als aanleiding nemen om de problematiek van de islamitische ghettovorming en het seksisme en de sociale controle daarin naar voren te halen, vind ik nogal raar. Ik woon nu al zo’n dertig jaar in buurten met veel moslims en moslima’s en heb enig idee van de problemen. Natuurlijk is het fout dat moslimmeisjes een vrouw met een short toeroepen “is uw moeder een hoer misschien?” of dat zij een moeder en haar dochter die hand in hand lopen, uitschelden voor lesbiennes. Daar is nog wel wat opvoedingswerk te verrichten. Maar dat zijn allemaal bescheiden kwesties vergeleken met de moord in de straat waar ik woonde op een islamleraar door een weldenkende autochtone Antwerpenaar.

“In Brussel gaat het om veel meer dan de boerkini” staat er boven het opiniestuk van Mia Doornaert. Dat klopt, maar in welke zin? Voor sommigen gaat het om het bestrijden van allerlei vormen van onleefbaarheid en van ghettovorming, seksisme, radicalisering, ja om het terugdringen van de islam. Voor anderen gaat het erom de inmiddels respectabel grote islamitische bevolking een politieke stem te geven en te doen respecteren. Daarbij hoort dan ook de strijd tegen de islamofobie. Ik vind het bestrijden van de islam strijdig met de godsdienstvrijheid en ook onrealistisch. België moet hoedanook leven met de islam. Dat betekent enerzijds de islamofobie bestrijden, en anderzijds de knelpunten in het samenleven met de islam proberen weg te werken. Als redelijke compromissen (de “accommodements raisonables”) daarbij kunnen helpen, moeten we ze niet tegenwerken. En eisen stellen aan de islam met het oog op zijn integratie in een liberale democratie lijkt me ook vanzelfsprekend. Inmiddels ben ik enthousiast voor Flow, voor het vrouwenzwemuurtje en voor Ihsane Haouache die zorgt voor wat frisse wind in de Brusselse ideologische smog. En laat Mia Doornaert maar emmeren!