Hoezeer ik ook de analyses over de ‘positieve rol’ van
Hollande achter de coulissen (in DM),
die van Jan Blommaert op DWM
over de “zogenaamde” Griekse capitulatie, of die van Ferdi De Ville in DM over
de rationele en consistente strategie van Tsipras wil geloven, feit is dat het
nieuwe bindmiddel van de EU stilaan duidelijke vorm krijgt: Cynisme. Met een
grote C.
Idealen en waarden, daar doen we niet meer aan, of alleen
maar in hoogdravende beleidsdocumenten (in het SDG debat word je om de oren
geslagen met mantra’s als ‘dignity for
all’ of ‘leave no one behind’),
ook in kringen van de Europese commissie. Maar da’s maar om te lachen. Net
zoals die van die pot gerukte speech van Verhofstadt, onze visionaire liberale
fractieleider in het EP. Een paar dagen nadat grote woorden als ‘bevlogen
spreker’ en ‘de Europese Obama’ niet
geschuwd werden, zit hij al in de hoek waar hij thuishoort: een Belgenmop.
Wat echter duidelijk niet om te lachen is, is de Euro. Ipv
een middel tot een hoger doel (meer welzijn voor alle Europeanen, dacht ik en
velen ongetwijfeld met mij) is die gemeenschappelijke munt het doel zelf
geworden. En op een beetje meer of min “collateral damage” bij gewone mensen wordt
in hogere Europese kringen niet gekeken, dat is de afgelopen jaren wel
duidelijk geworden.
Ik ken mensen die ondertussen George Monbiot niet meer
durven lezen, omdat ze vrezen dat hij overschot van gelijk
heeft en ze er toch maar depressief van worden. Zelf deel ik de mening van
Simon Jenkins over de Griekse crisis, eigenlijk al een aantal jaar. Een
goed voorbereide Grexit, managed default & devaluatie had Syriza eigenlijk altijd als scenario B
moeten hebben, en misschien zelfs als scenario A – al geef ik grif toe dat het
in deze tijden allerminst evident is om zo’n scenario voor te bereiden, zonder
dat het vroegtijdig uitlekt (zie
Varoufakis vandaag). En weet ik ook dat Tsipras geen mandaat heeft en had
om de Grieken uit de eurozone te halen (en zelf allicht ook niet gelooft in de
goede afloop van een Grexit).
De Grieken die echter afgelopen weekend meedraafden in dat “OXI
– NAI” circus vragen zich nu ongetwijjfeld
af waar een en ander voor nodig was, nu het uiteindelijk toch de ‘instellingen’
zijn die de ‘policy space’ afbakenen voor de volgende jaren. Die ‘sterkere
positie’ en ‘betere deal’ na een nee-stem waar Tsipras het over had? Tja… Die zogenaamde “schuldherschikking” moet ik
nog zien, nu de Ecofin lui overduidelijk Tsipras hebben in de hoek waar ze hem
willen. En er lijkt alweer een vervelend probleempje met de Verdragen te zijn,
volgens Schaüble. (Toch wel bizar dat er nooit een probleem lijkt te zijn met
de Verdragen als het er om gaat om de gewone Griek te doen bloeden.)
Kan allemaal wel zijn dat Tsipras en co iets meer in de
wacht hebben gesleept dan een regering Samaras zou gekund hebben, maar feit is
dat minstens in de perceptie de lui aan de knoppen in Brussel , Berlijn en
Frankfurt dermate de duimschroeven hebben aangeschroefd, dat er in essentie,
wegens “het hogere belang van de monetaire unie”, geen alternatief meer lijkt
te zijn voor de lijn Schaüble-Van Overtvelt (in tandem met de hocus pocus van Draghi
op de juiste momenten).
Ik vraag me af wat Chantal Mouffe zou vinden van de manier
waarop meer dan 60 % “oxi” stemmers plat genegeerd worden, een paar dagen na de
golf van euforie, ook elders in Europa trouwens, ‘rationele strategie’ of niet.
Die paradigma-shift in Europa waar Ferdi de Ville het over heeft ? Ik zie ze
niet.
Er zijn een hoop andere dossiers (migratie, TTIP etc) die
voor evenveel, zoniet nog een pak meer cynisme zorgen als je de moeite doet om
het een beetje op te volgen. Velen haken af.
Wat dit nog allemaal met democratie vandoen heeft is me al
lang niet meer duidelijk, en dan ben ik nog politicoloog van opleiding. Maar deze week was wel weer een absoluut dieptepunt.
Netto zie ik slechts één resultaat: dat het cynisme bij Europese burgers nog wat
meer gaat toenemen over de manier waarop de eurozone gerund wordt.
Nu zijn wij Europeanen altijd al een beetje cynischer
geweest dan de gemiddelde Amerikaan, maar om er nu ineens de lijm voor ‘Europees
burgerschap’ in de 21ste eeuw van te maken, da’s er toch een beetje
over.
