Het celibaat produceert pedofielen
Opinie, Nieuws, Samenleving, België -

Het celibaat produceert pedofielen

Filosoof Lieven De Cauter heeft een remedie tegen de pedofilie in de kerk. "Schaf het celibaat af. Het probleem van de pedofilie in de kerk is meteen afgeschaft (althans naar de toekomst toe). Niet dat daarmee het probleem van de pedofilie is afgeschaft, begrijp me niet verkeerd. Maar wel als structureel, eeuwenoud endemisch probleem in de Kerk."

woensdag 15 september 2010 08:56
Spread the love

Laat ik proberen om een ietwat filosofisch licht te werpen op deze hele heisa rond pedofilie in de Kerk. Iemand moet het toch doen. Dringend. Jezus! C’est le cas de le dire. Beginnen we bij het begin. Iedereen kent de spreuk ‘kom eens naar mijn kamer’. Dus het hele gedoe over verstomming en verbazing en weet ik al niet meer, is nonsens.

Niet alleen de Kerk draagt een verpletterende verantwoordelijkheid voor een van de grootste en vooral langstdurende doofpotoperaties uit de wereldgeschiedenis (niet alleen de Belgische Kerk, men mag vooral niet vergeten dat de schandaalgolf begon in de VS en vervolgens zowat overal oversloeg: van Ierland tot zelfs Polen), maar ook de vele stille getuigen gaan niet vrijuit (de ouders, de leraars, de directeurs, enzovoort).

Ik zou meer zeggen: de hele bevolking keek de andere kant op. Want iedereen kende die spreuk. Dus met een paar ‘duiveluitdrijvingen’ her en der à la Vangheluwe zal het niet volstaan. En ik weet waarover ik spreek, vraag mij maar eens als getuige, ik kan zowel getuigen van het probleem zelve als van de dekmanteloperaties (ook door een pater, hoofd van de hoe heet die orde ook weer, die bijvoorbeeld enkele weken terug nog een ferm opiniestuk schreef, maar alles in het werk stelde om het zware misbruik van een mentaal gehandicapt kind van 11 door een van zijn ondergeschikten te verdoezelen). Dus call my bluff. Anytime.

Maar er is ook een andere spreuk die hier van pas komt: het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Iedereen kent ook die spreuk, iedereen begrijpt die spreuk. Dus? Heel simpel: werp een dam op tegen de begeerte (de behoefte, het verlangen, de drift of hoe je het ook noemen wil) en het (hij/zij) zal toch, hoe dan ook, hoe dan ook, ik wil het nog eens zeggen: Hoe Dan Ook, een uitweg of uitlaatklep vinden. Voilà. Freud volgens het boekje. Moet ik nog meer zeggen?

Schaf het celibaat af. Het probleem van de pedofilie in de kerk is meteen afgeschaft (althans naar de toekomst toe). Niet dat daarmee het probleem van de pedofilie is afgeschaft, begrijp me niet verkeerd. Maar wel als structureel, eeuwenoud endemisch probleem in de Kerk. Waarom? Omdat het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Dat weet elk mens (of toch, minstens, elke man) die eerlijk is met zichzelf.

Een serieus percentage (ik schat de helft) van de mannen, en zij het in mindere mate ook van de vrouwen, heeft pedofiele of pseudopedofiele fantasieën (wat geen misdaad is, de gedachte is vrij, trouwens oncontroleerbaar, ook voor degene die fantaseert). Dus, onze maatschappij moet de ogen openen. Wie zonder zonden is, werpe de eerste steen. Wat niet wil zeggen dat de schuldigen niet gestraft moeten worden. Gestraft, maar niet gestenigd. Diaboliseren is altijd zichzelf zand in de ogen strooien.   

Laat ons daarom even dieper ingaan op Freud. Volgens Freud is het verlangen een pompsysteem van lustenergie: libido –  eeuwig aangedreven door de drift die zich uitdrukt in aandriften (om het even aanschouwelijk te maken). Als je die lavastroom van het verlangen – it is hot in there –  tegenhoudt, dan zoekt ie elders een uitweg. Niet altijd fraai. Ik ben de laatste om het te ontkennen.

Wat gebeurt als de volwassen, genitale seksualiteit van buitenaf (door verboden) of van binnenin (door inhibities, neuroses, trauma’s etc) wordt geblokkeerd? Men zoekt zijn heil in wat Freud Partialtriebe noemde, deeldriften die in principe allemaal in min of meerdere mate tot synthese moeten komen in die voornoemde volwassen genitale seksualiteit, maar die bij blokkering als perversies op zich zelf komen te staan.

Of zelfs totaal misgroeien. Het is de hele catalogus: voyeurisme, exhibitionisme, sadisme, etc. maar ook zoöfilie, necrofilie en pedofilie. Perversies worden meestal in al dan niet vage fantasieën uitgeleefd, maar soms ook echt ongeremd uitgeleefd, bijvoorbeeld binnen de bescherming van een instituut. Vandaar die gruwelverhalen.

Conclusio? Het celibaat produceert pedofielen. Anderen zullen zeggen: het celibaat trekt pedofielen aan. Dat is geen contradictie, integendeel. Maar dat er in geen enkele andere monotheïstische religie een structureel pedofilieprobleem bestaat, bewijst dat het probleem hoe dan ook rechtstreeks gecorreleerd is aan het celibaat. Of in Bijbelse taal: ‘De sabbat is gemaakt voor de mens, de mens niet voor de sabbat”. De instituties zijn gemaakt voor de mens, de mens niet voor de instituties.

Het celibaat was misschien wel de grootste theologische en om zo te zeggen ‘biopolitieke’ vergissing van de Katholieke Kerk in haar lange, indrukwekkende, zij het niet altijd fraaie geschiedenis. Afschaffen die handel. Anders dreigt de Kerk zichzelf af te schaffen. Nu, voor mij niet gelaten. Ik wou alleen aan de hand van Freud enig licht laten schijnen op deze zaak, Monseigneur.

Ik zou nog verder durven gaan. Ook de leken en zelfs de overheden moeten hun stem krachtiger dan ooit laten horen. Pedofilie kan niet bestendigd worden in naam van de godsdienstvrijheid. Net zomin als het stenigen van vrouwen.

 Lieven De Cauter is cultuurfilosoof aan Kuleuven, RITS en Berlage Institute.

take down
the paywall
steun ons nu!