Opinie - Merijn van den Bosch

Het belonen van vervuiling: de wereld op zijn kop

324 miljoen euro, gespreid over 4 jaar, dat is wat onze huidige Vlaamse regering overheeft voor het behoud van een leefbaar klimaat voor onszelf en onze omgeving. Ik ben er nog niet aan uit of het de kleine omvang van dit fonds is, dan wel de manier waarop het aangewend wordt, wat mij het meest shockeert: alleen al in 2016 is zo’n 12 procent van dit totale bedrag uitgekeerd aan bedrijven.

vrijdag 6 januari 2017 13:22
Spread the love

De bedrijven die deze steun krijgen van de Vlaamse overheid zijn echter geen innoverende bedrijven die onderzoek doen naar klimaat-beschermende vernieuwingen. Het zijn net bedrijven die ons leefmilieu het meest vervuilen en daarvoor door de EU om een compensatie worden gevraagd.

Bedroevende verdediging door de minister

Groen lijkt tot nu toe de enige partij die zich tegen deze absurditeit keert, ondanks de bedroevende verdediging van deze praktijken door minister van leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V): 

“Onze buurlanden doen dit ook. Anders dreigen die bedrijven naar buiten Europa te verhuizen en daar nog veel meer kwaad te doen voor het klimaat”

Het eerste argument is geen argument; het feit dat een ander iets doet maakt een praktijk niet meer of minder wenselijk (als Duitsland van een brug springt,…).

Het tweede argument is een argument van het ‘hellend vlak’: “als wij bedrijven geen geld geven om de Europese taksen te betalen, zijn de gevolgen enkel erger”. In dit geval is het gevolg dat bedrijven herlocaliseren buiten Europa, en daar het klimaat nóg meer schade berokkenen bij gebrek aan regulering. 

Ik heb een donkerbruin vermoeden dat minister Schauvliege niet oprecht is in haar motivatie: dat bedrijven buiten de Europese Unie meer zouden vervuilen, laat haar koud. Maar door aan te sturen op een vertrek van een groot bedrijf uit België, speelt zij slinks in op de angst van vele arbeiders. 

Klimaatfonds’ kleine spaarpot

“Als wij als overheid niet naar de pijpen dansen van grote bedrijven, vertrekken die uit België en komt u allen zonder werk te zitten.”, is de eigenlijke boodschap van de minister. Toegegeven, een slimme zet, na de vele ontslagen die vorig jaar vielen bij Caterpillar en ING.

Het klimaatfonds is echter een relatief kleine spaarpot, en de bedragen die per bedrijf uitgekeerd werden in 2016 zijn relatief pietluttig. Ik vraag me dan ook af het wel verstandig is om een deel van dat kleine klimaatfonds uit te keren aan grote vervuilende bedrijven.

Ten eerste vindt massaal ontslag bij een groot bedrijf niet plaats doordat dit bedrijf het niet meer kan bolwerken door inmenging van de ‘grote boze overheid’, maar omwille van winstbejag en het opdrijven van dividenden: een pervers systeem waar elke partij die beweert de belangen van burgers te verdedigen zich in de mate van het mogelijke tegen moet verzetten. 

Ten tweede heeft het gunstig stemmen van bedrijven in het recente verleden ook geen zoden aan de dijk gebracht: ING genoot op een decennium tijd zo’n 2 miljard euro notionele intrestaftrek (dat staat gelijk aan zo’n 6 Vlaamse klimaatfondsen), en Caterpillar kreeg ook grootschalige belastingvermindering in de schoot geworpen. Het heeft echter niet mogen baten.

Gezocht: politieke moed

Uitgerekend van minister Schauvliege, die ik niet alleen verantwoordelijk stel voor de lachwekkende proportie van het Vlaamse klimaatfonds, zouden we toch mogen verwachten dat zij ervoor strijdt om dit (weinige) geld in te zetten waarvoor het dient; het beschermen van het klimaat.

Ik las vanochtend dat vervuilende wagens vanaf februari meer zullen moeten betalen om in Antwerpen te mogen rondtuffen. Ik ben benieuwd of er ook nieuwe taksen komen voor de grote vervuilers in de haven van ’t Stad, misschien kan een deeltje van de eventuele opbrengst zelfs naar het Vlaams klimaatfonds.

Merijn van den Bosch is Master in Wijsbegeerte (milieufilosofie), Master in ethologie en student Marine ecologie aan de UGent.

take down
the paywall
steun ons nu!