25% van de Belgen krijgt vroeg of laat af te rekenen met min of meer ernstige psychische problemen. Over de periode van een jaar kampen ongeveer 700.000 mensen met een psychisch probleem. Dit zijn toch hoge cijfers. Natuurlijk spreken we hier over alle psychiatrische problemen die er maar kunnen zijn.

België heeft hoog aantal patiënten met psychologische kwetsbaarheden

Hoe komt dit en waarom zijn deze cijfers stijgende? Mogelijks is het door de hogere kennis en het beter herkennen van de symptomen van zowel zorgsector als patiënt.Er wordt snel naar een te hoge werkdruk gekeken, maar ook bij de schoolgaande jeugd zijn de cijfers in stijgende lijn en dit heeft vooral te maken met detectie. Ook in de opleiding voor leerkracht is basispsychologie voorzien en er bestaat een leerlingenvolgsysteem  ( = database ) waarin de noden betreffende de gezondheid van de leerlingen in vermeld staan. Natuurlijk worden niet alle kinderen met psychologishe problemen gedetecteerd maar het is het principe dat telt. Symptomen herkennen kan je leren.

1e conclusie:

Gezien het 1 op 4 betreft kan je wel stellen dat de nood op geestelijke gezondheidszorg groot is en dat de patiënt eerder frequent bestaat en niet zo uitzonderlijk is.

De patiënt kan jij zelf zijn ofwel om het even wie je dagdagelijks  tegenkomt op straat, op het werk of in je vriendenkring. Ook als iemand dicht bij je staat en je ziet dat er problemen zijn kan je zelf al aangeven dat een dokter bezoeken echt geen schande is. De realiteit is niet zoals in het programma  Luk Alloo.Niet elke patiënt is duidelijk herkenbaar als psychologisch ziek. symptomen herkennen kan je leren.

Wat is de grens tussen gezond en ziek?
Momenteel wordt de grens ongeveer bepaald tussen het kunnen normaal functioneren in de maatschappij of niet. Dat wil zeggen: werk vervullen, rekeningen betalen, vriendenkring onderhouden, klusjes in huis afwerken en huishouden onder controle…..

Het WHO definiëert als volgt: Gezondheid is een status van volledige fysieke, mentale an sociaal welzijn en niet enkel de afwezigheid van ziekte. Het is gerelateerd tot de promotie van het welzijn, preventie van mentale aandoeningen en de behandeling en rehabilitatie van mensen beïnvloed door mentale aandoeningen.

2e conclusie:

Voor degenen die nog mochten twijfelen: geestelijke ziektes zijn GEEN ingebeelde ziektes. Er is anno 2016 al zoveel informatie beschikbaar dat men het probleem niet meer kan negeren.

Er is hoop voor de toekomst

Minister van Volksgezondheid Maggie De Block is van plan om nog tijdens deze legislatuur de terugbetaling van psychologen mogelijk te maken. ( stond ook in het regeerakkoord ). Dit is vooral belangrijk in het kader van detectie en preventie, alsook in het kader van herstel. Jammer genoeg moet er eerst nog eens onderhandeld worden.

Onbegrijpelijk dat dit zolang moet duren, gezien we toch reeds in het jaar 2016 leven, het digitale tijdperk , waarvan we toch mogen verwachten dat we in een psychologisch intelligente maatschappij leven. Ondertussen is er meer dan voldoende informatie beschikbaar waarbij men weet dat er iets misloopt in het lichaam.Er is zoveel informatie beschikbaar  zoals bijvoorbeeld burn-out bij dokters van het KCE. Dit kan men toch niet negeren? De noden zijn reëel.

De hersenen zijn een complex orgaan, er kan dus veel fout lopen : een genetisch oorzaak , onbalans in je neurologisch systeem, traumatische (jeugd)ervaringen, opgroeien in gewelddadig milieu,eigen mentale weerbaarheid. ook erfelijkheid speelt een rol en een slechte sociaal – economische status werkt versterkend…

Natuurlijk is de kostprijs de rem, maar klopt dat ook?

Ja het is zo dat psychotherapie duurder is dan enkel medicatie voorschrijven , maar de pillen worden voorgeschreven door een psychiater en die is nog duurder en wordt wel vergoed door de ziekenkas.  En er zijn ook winsten te boeken: kwaliteitswinsten en kortere revalidatieperioden.

Kwaliteitswinsten:

1. Als een patiënt zonder medicatie kan geholpen worden dan moet men daar altijd voor kiezen. men betaalt geen medicatie en het  is goedkoper dan bij de psychiater.

2. Vroege detectie: Hierdoor zou de kost kunnen stijgen doordat de GGZ

   toegankelijker wordt. Daar tegenover staat dat de prijs daalt ten opzichte van de lange termijn opnames gezien men te soms laat in behandeling kwam.

3. Goede hulp hoeft ook niet altijd duur te zijn: internetprogramma’s kunnen door middel van anonieme testen, de toegang en tot de GGZ  en detectie van eigen psychologische gezondheid verhogen.

4. Groepstherapie kan gegeven worden aan verschillende patiënten samen door 1 enkele therapeut. Tevens biedt het de mogelijkheid aan zichzelf te herkennen in hun lotgenoten en zich daaraan op te trekken. Men kan ook eens zijn verhaal doen zonder veroordeeld te worden door de onmiddellijke omgeving. Als men in groepstherapie gaat zit men ook in een beschermde omgeving, wat goed is voor de patiënt.

5. Arbeidsmarkt zal lagere kostprijs betalen gezien hun medewerkers gezond zullen zijn en niet extreem lang arbeidsongeschikt zullen zijn. Een vervanger moet ook betaald worden en heeft ook een opleidingsperiode nodig waardoor er rendementsverlies is. Tevens ik de kostprijs voor die vervanger duurden dan het origineel gezien het meestal interimarbeid betreft wat toch duurder is voor de werkgever + als men een voltijdse job vindt is men weg natuurlijk.

6. Er zijn ook niet erkende therapeuten. Hiermee zou men ook het kaf van het koren kunnen scheiden.En sommige alternatieve therapieën ( die men zelf mag bekostigen )   en mogelijks hun effect kunnen missen kan vermijden.

7. Erkenning van de terugbetaling zorgt ook voor meerwaarde van het behaalde diploma.

Worden de burgers niet geschonden in hun rechten?

Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) is een grondwettelijk recht: Mensen die ziek zijn en zich elke dag door het leven moeten knokken hebben recht op geneeskundige behandeling en verzachting van hun mentale pijn of druk die zij ervaren. Dus waarom wachten met erkenning psychologen?

EVRM: Europees verdrag van de rechten van de mens.

hoofdstuk I: waardigheid ( verbod van folteringen en verbod op dwangarbeid);
Met psychologsiche kwetsbaarheden gaan werken is op (midden)lange termijn een foltering dat men gelijkstellen met werken onder dwang ( al dan niet bewust ). Het psychologisch lijden mag niet onderschat worden noch geminimaliseerd.

hoofdstuk IV: solidariteit (  sociale zekerheid en sociale bijstand );

Belgische Grondwet:
Art. 23 : Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden:
Sommige psychologische stoornissen zijn niet menswaardig, gezien 3 Belgen per dag uit het leven stappen. Die rechten omvatten :

2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige bijstand;
Als dit niet van toepassing is dan erkent men de GGZ niet en dan gaan we terug naar de middeleeuwen.

5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing;
wie geestelijk gemiddeld of zwaar beschadigd is, kan zich niet meer ontplooien.

Samen de ziektesymptomen herkennen

Herkenning van de symptomen is moeilijk gezien iemand met dezelfde ziekte toch verschillende symptomen kan hebben. Daarnaast is er ook een lange lijst met mogelijke ziektebeelden. Vanuit dat standpunt kan ik zeker begrip opbrengen.

Tevens kan een 3-jarige opleiding psychologie mogelijks onvoldoende zijn bij gebrek aan beroepservaring om de ziektebeelden juist te kunnen plaatsen. Zelf huidige huisartsen weten niet alles. Een 2e opinie kan soms nodig zijn.

De taak tot herkenning is ook niet enkel de opdracht voor de ziekenzorg. Ook  scholen en werkgevers  kunnen zich nog meer  engageren op te helpen detecteren Iedereen wint erbij: de werkgever heeft gezonde werknemers in dienst die beter presteren en de werknemer wordt niet geschonden in zijn recht op gezondheidszorg.

hoe herkennen? Meestal onderstaande in combinatie & over een langere periode.

– gedragsveranderingen: uitstelgedrag,ontwijkingsgedrag, persoonlijkheid veranderd,…
– verlaagde interesse, lusteloos, energieloos, apathie
– zich afzonderen, vervreemden, geen sociaal gedrag of verminderd sociaal gedrag.
– Slordig worden, chaotischer, afwezig..
– Naar middelen grijpen (drugs algemeen, pijn, sex buiten proportie, troostvoeding, medicatie algemeen  )
– Overdreven pieken en dalen in gevoel, stemming, vriendschappen.
– Sneller prikkelbaar ook na voldoende slaap. agressieaanvallen, verhoogde impulsiviteit.
– Slaapproblemen = langer dan 10 uur of minder dan 6 uur , angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, concentratieproblemen,geheugenproblemen, eenzijdige vrijetijdsbesteding ten koste van andere zaken. Niet meer kunnen functioneren op werk of huishouden. ( er nooit geraken, altijd tijdsgebrek ervaren, …)
– overdreven huilbuien, steeds triestig zijn.
– Zelfbeschadiging (mutilatie, schulden maken, vrienden afschrikken, verwaarlozing )

Andere  factoren:

toxische oorzaken, middelengebruik, erfelijke aanleg, genetische fout, traumatische ervaringen, accidenten,lagere socio-economische status, te lang teveel hooi op je vork nemen of iemand in je familie heeft psychologische problemen of gebruikt middelen.

Steun voor mensen met psychologische kwetsbaarheden:

Bij twijfel bezoek a.u.b. een dokter ( eventueel een 2e bij twijfel ), geef niet op, zelfs al lijkt het dal te diep.Je bent niet zwak maar wel beschadigd. Zoek en aanvaard hulp. Accepteer dat je omgeving er niet altijd voor openstaat en psychologie ook een studie is van jaren… Iedereen heeft snel een oordeel klaar. We zijn maar mensen en iedereen heeft wel een uitgesproken mening. Die kan kwetsend zijn maar je moet je dat niet aantrekken. Er is altijd herstel mogelijk hetzij geheel of gedeeltelijk.

bronnen:

psychosegevoelig? surf hier voor de test !
GGZ Vlaanderen
Denktank itinera 2013
rapporten KCE