Heeft de islam in België een Rik Torfs nodig?

Heeft de islam in België een Rik Torfs nodig?

zaterdag 17 maart 2012 12:23
Spread the love

Dat de Belgische islam een Rik Torfs best zou kunnen gebruiken, is een idee afkomstig van Yamila Idrissi. Ze bedoelt ermee dat het goed zou zijn dat ook in België islamitische juristen van het gehalte en met de “freedom of speech” van Rik Torfs het woord zouden nemen.

Ze verwijst daarbij naar de positie van Rachid Benzine (een volgeling van Ricoeur, maar geen jurist) in de Franse islamitische wereld. Benzine is inderdaad een boeiende persoonlijkheid en als moslim het voorbeeld van een vrij denker.
Het lijkt me een correcte analyse van mevrouw Idrissi: iets meer Torfsen  in de Islam zou bij ons een zegen zijn voor de Islam, zoals het dit vandaag eigenlijk ook al is voor de christenen in Vlaanderen.

Maar ik zou een gedachtesprong willen suggereren: zou ook onze minister van Justitie geen Rik Torfs kunnen gebruiken? Het heeft me verwonderd ten tijde van de CDenV ministers van Justitie dat ze het dossier van de Moslimexecutieve nooit naar hem doorgeschoven hebben voor advies. Dan heb je eens een specialist van de verhouding tussen kerk en staat in je partij en je gebruikt hem niet. Daar moet je dus een politieke partij voor zijn. Je haalt een kerkjurist binnen, als zodanig erkend tot ver in het buitenland, en het enigste echte dossier waarin hij een doorbraak zou kunnen betekenen, onthou je hem en vertrouw je toe aan en of andere adviseur die er zich nog moet in inwerken.

Waarom het dossier van de Moslimexecutieve aan iemand als Rik Torfs toevertrouwen? Omdat ik denk dat daar een enorm misverstand meespeelt, namelijk in de interpretatie van wat men “hoofd van de eredienst” noemt en wat de wetgever ermee bedoelt. Ik kan me vergissen, maar mijn interpretatie is dat de wetgever eigenlijk niet echt een “hoofd van de eredienst” bedoelt (en men dus beter de woordkeuze zou wijzigen), maar iemand die het beheer van het tijdelijke op zich zou nemen voor een eredienst, dit wil zeggen het beheer van het materiële, met akkoord uiteraard van de geloofsgemeenschappen en hun hiërarchisch verantwoordelijken uit die eredienst. De Wetgever zegt niet dat die instantie tegelijk de instantie moet zijn die zich over dogma’s, moraliteit en geloofszaken in het algemeen moet uitspreken.

Dit is een niet onbelangrijk onderscheid en het creëert bij de erediensten, vooral bij de Islam, echt wel problemen. Immers, Belgische overheden en Belgische religieuze partners duwen de Moslimexecutieve voortdurend in een rol die haar contesteerbaar maakt voor de islamitische federaties en de achterban van moslims in het algemeen.

Een voorbeeld: enkele dagen geleden verweet de heer Van Esbroeck (NVA) minister Milquet dat zij een kans gemist had “door het advies van de Moslimexecutieve niet te vragen over homofobie.” Welnu, had Milquet dit advies gevraagd, dan had ze de Executieve rechten en plichten toegekend die de Executieve bij wet niet toekomen.Je kan dit doen (want bij de katholieken en andere christelijke hoofden van eredienst gebeurt het, maar daar ligt de situatie anders).

Je brengt dan echter de Moslimexecutieve serieus in de problemen. De Islam is een geheel van op het geloof gebaseerde gemeenschappen met verschillende interpretaties in het kader van de interpretatieruimte die daar door de Islam tradities zelf voor voorzien is. Als de Moslimexecutieve zich uitspreekt namens de Islam over homofobie dan treedt ze buiten haar wettelijk omschreven taak en kan ze zich enkel nog beroepen op haar positie binnen die geloofsgemeenschappen. Welnu, hun positie is daar onbestaande. Ze stelt daar niets voor. Dat is weinig, hoor…

Het probleem stelde zich al in de jaren 90. Er waren toentertijd twee scenario’s mogelijk: ofwel stel je een “hoofd van de eredienst” samen op basis van die grote geloofsgemeenschappen (bij de Turken is dit dan bv. Milli Görüs, Gülen, Diyanet), ofwel regel je dit via verkiezingen van personen. De eerste formule heeft het toen niet gehaald omdat enkele van die grote geloofsgemeenschappen voor de autoriteiten niet aanvaardbaar waren.

Je moet je voorstellen: een hoofd van de eredienst dat samengesteld wordt door vertegenwoordigers van het salafisme, het wahhabisme, Milli Görüs, enzovoort… Men heeft dan naar verkiezingen als oplossing gegrepen. Er waren twee grote redenen: men wou dringend de invloed van Saoudi Arabië (via het ICC) terugdringen, en er moest een regeling komen voor de inspectie in het Islamonderwijs (zodat de leerkrachten een normale salariëring zouden krijgen). Wat men dus hoopte te vinden, was een instantie die dit “tijdelijke” zou regelen, niet een instantie die zich over alles en nog wat op geloofsvlak en moraliteit zou uitspreken.

Waar komt in België dit eeuwige misverstand vandaan? Het komt door het feit dat in België de katholieke kerk van meet af aan de bisschoppen voor het beheer van het “tijdelijke” naar voor geschoven heeft, wat de katholieke kerk veel beter nooit gedaan had. Want nu zijn die bisschoppen voor alles en nog wat (en dus voor véél te véél) verantwoordelijk… en telkens als iets mis loopt, krijgen ze, gelet op die alles overheersende positie, terecht op hun donder. Willen we ditzelfde misverstand bij de interpretatie van de Wet nu in leven houden via de Moslimexecutieve, omdat de katholieke kerk die bij Wet vastgelegde taak oneigenlijk en véél te ruim ingevuld heeft?

Dames en Heren Parlementariërs, mevrouw de Minister van Justitie, schuif dit dossier eens door naar Rik Torfs. Ik heb met hem echt niet afgesproken. Hij weet niets af van mijn voorstel. Maar enfin, misschien zou er dan eindelijk eens iemand met het dossier bezig zijn die de finesses van de verhouding tussen kerk en staat en van de wetgeving terzake echt door en door kent. En in dit dossier is dit echt nodig.

Om te eindigen, en om geen misverstand in het leven te roepen. (en ter attentie van de heer Van Esbroeck): Ik ben tegen homofobie en zou het fijn vinden mochten sommige islamitische morele instanties zich uitspreken tegen homofobie, bv sommige islamitische federaties of geloofsgebonden organisaties. Maar niet de Executieve. Dat die maar leert om binnen haar eigen rol te blijven en om dit zo goed mogelijk te doen.

take down
the paywall
steun ons nu!