Het internationale ratingbureau Fitch heeft de kredietwaardigheid van Portugal met een stap verlaagd van AA naar AA-. Dat zal wellicht niet meteen een grote impact hebben op de schulden van het land, maar het is wel een teken dat de schuldencrisis blijft rondwaren in Europa.

Speculanten kijken uit naar wat er op de Europese top van donderdag en vrijdag uit de bus zal komen. Er zou een akkoord in de maak zijn waarbij Griekenland zowel steun krijgt van de eurolanden als van het Internationaal Muntfonds (IMF).

Lorenzo Bini Smaghi, directeur bij de Europese Centrale Bank (ECB) reageerde afwijzend op dat plan. “Als het IMF zijn intrede doet, ontstaat het beeld dat de euro enkel kan overleven met de externe steun van een internationale organisatie. De marktreactie in de laatste dagen toont dat toevlucht zoeken tot het IMF nefast is voor de stabiliteit van de eurozone”, zei hij in de Duitse krant Die Zeit.

Griekenland heeft dit jaar 53,2 miljard euro nodig. Tegen eind mei moet de Griekse regering op zoek naar 16 miljard euro om schulden te herfinancieren.

In het maartnummer van het maandblad De Gids op Maatschappelijk Gebied is Gilbert De Swert, het vroegere hoofd van de ACV-studiedienst, bijzonder scherp voor de banken die veel geld verdienen aan de schulden van de overheden.

“De financiële bankencrisis is de budgettaire landencrisis geworden”, schrijft De Swert. “Voor grootbanken en hun tros rating agentschappen is staatsschuld hogelijk lucratief. […] Zonder de schulden van Portugal, Italië, Ierland, Griekenland, Spanje en nog vele andere landen in de wereld (waaronder België) zouden grootbanken niet kunnen floreren, en zouden banksters niet over winsten, premies en bonussen kunnen jubelen. […] Privé rating agentschappen volgen nauwgezet de performance van die landen en leggen als twijfels rijzen een risicotoeslag bovenop de interest van de staatsschuld. Gevolg: de staatsschuld wordt hoger, de winst van de banken ook.”

Dat is precies wat nu gebeurt met de kredietwaardigheid van Portugal. Besluit van De Swert: “Het geld dat banken gekregen hebben uit de nationale schatkisten en van de Europese Centrale Bank, gebruiken ze nu om de overheidsobligaties te kopen die landen moeten uitschrijven om de immense kosten te dekken van de bankenredding en de daarna volgende recessie. De banken weten zich met deze financiële carrousel verzekerd van goede zaken.”