Hart Boven Hard

Hart boven hard: de Alternatieve Septemberverklaring

Er komen nog steeds sympathisanten bij. Het burgerinitiatief "Hart Boven Hard" wil dan ook niet dadeloos toekijken naar hoe Vlaanderen wordt hertekend door een besparingspolitiek. Op de dag van de begroting biedt het een gedetailleerd alternatief. Die Septemberverklaring, die hieronder integraal valt te lezen, wordt vanmiddag overhandigd aan het Vlaams Parlement. Vanavond vinden er in drie grote zalen in het land lezingen en debatten plaats.

maandag 22 september 2014 09:14
Spread the love

Een
welvarend land, met welzijn en geluk voor iedereen. Dat is waar
regeringen en minister-presidenten voor gaan. In elke speech, bij
elke legislatuur. Dat is waarom we ze hebben verkozen. Dat is waarop
we ze te allen tijde kunnen aanspreken.

Vlaanderen
is ongerust

In
menige huiskamer en op vele werkvloeren groeit de ongerustheid, nu
allerlei besparingsballons uitlekken. Besparen op onderwijs, wat
betekent dat voor mij als leerkracht, student of ouder? Besparen op
verenigingen, wat betekent dat voor onze sportclub of jeugdbeweging?
Besparen op kinderopvang, water en elektriciteit, wat betekent dat
voor ons gezin? Besparen op zorg en rusthuizen, wat betekent dat voor
de oude dag?

De
ongerustheid groeit omdat elk doorsnee gezin in de hoek lijkt te
staan waar de klappen vallen. Een gezin met twee kleine kinderen en
concrete plannen om te verbouwen zal wellicht per maand al snel een
paar honderd euro extra moeten neertellen. Zelfs de minister van
Welzijn verklaarde “nachten wakker te liggen” van wat we de
gezinnen vragen.

De
geluiden uit de federale regeringsvorming klinken niet veel beter.

Wij,
mensen en verenigingen van mensen, willen vandaag spreken, met één
stem. Wij willen niet dat de een voor zichzelf uit de brand sleept
wat de ander dan extra moet ophoesten. Wij geloven in een samenleving
die alle mensen versterkt, en niet alleen de sterksten. Noem het onze
eigen Septemberverklaring: hart boven hard!

Iedereen
de broeksriem aan, behalve…

We
zijn bezorgd. Meer zelfs, er is reden om behoorlijk boos te zijn.
Vlaanderen lijkt wel te willen besparen om te besparen. En dat in
alle flappen van onze portemonnee. In alle geledingen van onze
samenleving. Meer inschrijvingsgeld voor de muziekschool of de
sportclub? Niks aan te doen. Duurder kampmateriaal? Het kan niet
anders. Duurder onderwijs en duurdere bibliotheken? Er is geen
alternatief. Duurder openbaar vervoer? Er valt niet aan te ontkomen.
Duurdere zorgpremie en rusthuizen? Het volk had maar niet zo grijs
moeten worden. Want ja, ‘iedereen moet z’n steentje bijdragen’.

Iedereen?
Niet zo snel. Sommigen, de grote ondernemingen en de grote vermogens,
worden net bevoordeeld. Voor ondernemers zijn er in Vlaanderen maar
liefst 150 soorten subsidie. En kijk eens wat een verschil tussen de
33 procent vennootschapsbelasting en de reële aanslagvoet van 4 à 6 procent bij
de grootste ondernemingen. Van zulke gunsten kan een gezin, een
kleine zelfstandige of kmo alleen maar dromen. Er is dus wel degelijk
een alternatief.

Op
zich is er niks fout met een gezond klimaat voor bedrijven na te
streven. Zonder bedrijven geen jobs. Maar om van
ondernemersvriendelijkheid nu hét criterium te maken voor een land
waar het goed is om te wonen? Om het grote geld ongemoeid te laten,
terwijl wij de rekening betalen van wat banken hebben verspeeld? Dat
is toch verregaand. Een economie staat in dienst van mens en
samenleving, en niet omgekeerd. Wij wensen zuurstof voor de
samenleving, en niet dat alle zuurstof uit de samenleving naar de
ondernemingen gaat. Het verenigingsleven, het onderwijs, de zorg, de
cultuur, de diensten… zijn geen “last”. Integendeel, ze maken
deel uit van onze rijkdom.

Alles
van waarde…

Het
gaat ons niet alleen om de besparingen. Het regeerakkoord vertaalt
‘waarde’ in uitsluitend economische termen. De vele dimensies van
het rijke menselijke bestaan – de lerende, de creatieve, de
spelende, de zorgende, de sociale, de liefhebbende… mens – moeten
plaatsmaken voor de economische dimensie. Het is intussen toch wel
duidelijk dat het economische als enge maatstaf niet de fijnste en
zeker niet de eerlijkste wereld oplevert? Kijk naar de rest van
Europa. De
massawerkloosheid piekt verder. De armoedecijfers stijgen. De
ongelijkheid neemt toe. Vele jonge Europeanen kijken tegen een no
future
aan.
De keerzijde van de medaille van ondernemersvriendelijkheid heet nu
eenmaal ‘zelfredzaamheid’: iedereen dopt uiteindelijk zijn eigen
boontjes. Ook werklozen, mensen in armoede, mensen met een leefloon…
Ieder voor zich, is dat de samenleving die we willen?

De
essentie van de sociale zekerheid en van het sociale weefsel is niet
de liefdadigheid uit de tijd van priester Daens. Wel onderlinge
verantwoordelijkheid: tussen jong en oud, tussen gezonden en zieken,
tussen gezinnen met en zonder kinderen, tussen koppels en
alleenstaanden, tussen werkenden en werklozen. Over sectoren en
generaties heen. Want
hoe groter de kloof tussen arm en rijk, hoe slechter iedereen af is.
Ook de welgestelden.

Alleen
worden menselijke waarden als solidariteit en gelijkheid op de 191
pagina’s van het regeerakkoord amper twee keer genoemd. Als focus
kan dat tellen. 

Waarom
zou het logisch zijn om in naam van het ondernemerschap in te zetten
op de vermarkting van overheidstaken? We moeten onderwijs,
ziekenhuizen en gevangenissen niet vermarkten. Niet ons erfgoed, niet
de natuur, niet het milieu, niet de lucht, niet de wegen, niet het
water, niet de kunst. Waar winst het wint van waarde, wordt verlies
het resultaat.

Alle
kleuren en horizonten

Wij
staan een open Vlaanderen voor. In ons dagelijkse leven is de wereld
nog nooit zo dichtbij geweest. Het internet, de tv en relatief
goedkoop reizen maken van de wereld ons dorp. In onze supermarkt, in
onze straten, in het klaslokaal van onze kinderen, overal borrelt de
smeltkroes van culinaire en culturele invloeden. De nieuwe
mensenlandschappen van de 21e eeuw zijn globaal verbonden. In Brussel
valt dat nog meer op. Daarom zou het wereldvreemd zijn om in Brussel
en de Brusselse rand alleen maar te focussen op het Nederlandstalige.
Het veeltalige en veelkleurige karakter van Brussel en Vlaanderen is
een kans! En we weten: ook milieuvervuiling en de klimaatcrisis
overstijgen de Vlaamse grenzen.

Behouden
wat goed is…

Goed
kiezen is ook kiezen voor het behoud van wat goed is. Onze regio
wordt internationaal geroemd om zijn sociale voorzieningen en zijn
zorg. Die kwaliteit wordt dag aan dag bewaakt én verbeterd door
leden, vrijwilligers en professionals van maatschappelijke
organisaties die samen een sterk middenveld vormen. Onze sociale
zekerheid geeft waardigheid en kansen. Onze leerkrachten werken
dagelijks aan een hoogstaand onderwijs, onze academici en
wetenschappers aan grensverleggend onderzoek en vernieuwende
oplossingen voor morgen. Omringende landen benijden ons het
alomtegenwoordige verenigingsleven. Wie is in zijn jeugd niet in
aanraking gekomen met sportclub, muziekschool of zomerkamp?

Talrijke
verenigingen brengen stemlozen in onze samenleving samen en geven hen
een krachtige stem. Ons bibliotheeknet is fijnmazig. In musea en
archieven komen we in aanraking met schitterend cultureel erfgoed.
Onze cultuur- en kunstencentra, onze kunstenaars, theatermakers en
musici verrijken ons leven met hun kunnen, dat
ook in het buitenland op brede waardering kan rekenen.
Onze openbare omroep brengt dagelijks nieuws, duiding en uitstekende
programma’s in de huiskamer. Op heel die sterke dienstverlening
werd de voorbije jaren al stevig besnoeid. Gaan we die
kwaliteitsvolle zorg voor het leven, opgebouwd door een collectief
van mensen, te grabbel gooien? ‘Meer doen met minder’ kan allang
niet meer. Laten we in dit sterke aanbod blijven investeren.

… en
investeren in wat beter kan

En
ja, er is ruimte voor verbetering. We
worden ongelijk geboren en ons onderwijs slaagt er nog steeds
onvoldoende in om kinderen gelijke kansen te bieden. Te veel jongeren
verlaten het onderwijs zonder middelbaar diploma. In Vlaanderen heeft
10 procent van de bevolking een inkomen onder de armoedegrens, in België
15 procent. Kinderen in armoede groeien op zonder fatsoenlijk
toekomstperspectief. En
wat te denken van de jeugdwerkloosheid? Voor één laaggeschoolde job
zijn er tientallen jonge kandidaten. Een job vinden wordt zo wel erg
moeilijk. Nee, het heeft geen zin om dan maar snel snel minder
kwalitatieve mini-jobs en flexbanen te creëren. Daar is niemand mee
geholpen. We staan met z’n allen stil in het verkeer – Antwerpen
en Brussel staan in de wereldtop qua files. Het aantal astmapatiënten
rond ring- en invalswegen stijgt. Om mensen aan te moedigen de auto
te laten staan, moet het openbaar vervoer aantrekkelijker worden.

Kortom,
er ligt een waslijst aan uitdagingen. Of het nu gaat om onderwijs,
wetenschap, werk of duurzame mobiliteit: vooruitgaan is investeren in
keuzes die renderen op de lange termijn. Het kan toch niet
verwonderen dat we daarop aandringen. De overheidsinvesteringen zijn
de laatste twintig jaar gehalveerd. Meer autonomie voor de lokale besturen
dreigt veeleer een financiële strop te worden. De regering zegt dat
ze geen facturen wil doorschuiven naar de volgende generaties, maar
wat heeft het voor zin vandaag te besparen op bijvoorbeeld het
openbaar vervoer, met alle file-, milieu- en gezondheidsproblemen én
kosten van dien? Dat zijn pas facturen voor onze kinderen. Vandaag
investeren in mens en maatschappij levert vruchten op voor morgen.

De
lasten en de schouders

“Wie
gaat dat betalen?” hoor je dan. Econoom Paul De Grauwe en vele van
zijn collega’s zeggen waar het op staat: “Als de economie niet
goed draait en je begint te besparen, maak je het alleen maar
erger.” De ervaring heeft geleerd: hoe forser de Europese Unie
haar lidstaten dwong te besparen, hoe groter de catastrofe. Gaan we
in Vlaanderen dan echt dezelfde fout maken? Nee, inderdaad, we kunnen
niet alles betalen als de toplaag de dans ontspringt en jongeren,
werknemers, gezinnen het gros van de inspanningen moeten dragen. Van
de doorsnee Vlaming worden nu onevenredig veel inspanningen gevraagd.
Maar wie hele dagen achter een scherm met beurskoersen aandelen koopt
en verkoopt, betaalt daar amper belastingen op. Wat maakt deze
vermogende aandeelhouder méér waard dan een gemiddeld gezin? Wij
willen dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.  

Samen
voor hart boven hard

Wij,
mensen en organisaties van mensen die bekommerd zijn om elkaar, gaan
voor andere, meer menselijke keuzes. Wij geloven dat gebundelde
krachten die menselijke keuzes kunnen aanreiken. Dat werk start
vandaag. We gaan de komende maanden informeren. We gaan het gevoel
doorgeven dat het kan: de toekomst van onze kinderen, van onze
welvaart en ons welzijn veiligstellen, én investeren in betaalbare
en nog betere maatschappelijke dienstverlening en voorzieningen. Met
aandacht voor maatwerk voor mensen van alle slag. Dat is écht
vooruitgaan.

We
willen iedereen het gevoel geven dat hij of zij kan bijdragen aan een
samenleving waarin hart boven hard gaat, als we ons maar verbinden.
Solidair zorgen voor elkaar, dat is pas echt vertrouwen
geven.
Van de overheid verwachten we dat ze die aandacht deelt. En daar
zullen we met alle ondertekenaars over waken. Wie gelijkheid,
rechtvaardigheid en andere waarden van samenleven miskent, kan op ons
verzet rekenen. Samen maken we het verschil. Onderteken mee op
www.hartbovenhard.be!

GETEKEND:

Netwerk tegen Armoede –
Welzijnszorg – sector Samenlevingsopbouw – Vlaamse
Vereniging voor Bibliotheek, Archief en Documentatie
– çavaria – Artforum – rekto:verso – uitgeverij EPO – De
Groene Waterman – Cultureel-Erfgoedoverleg
– Internationaal
Comité – Vlaamse Jeugdraad – Uit De Marge – CMGJ – KAJ –
Humanistische Jongeren – Groep Intro – Jeugddienst Don Bosco –
Lejo – Arktos – FOS Open Scouting – Vlaams ABVV – Vlaamse
Dienst Speelpleinwerk – Koning Kevin – Demos – kunstencentrum
CAMPO – Minderhedenforum en aangesloten federaties – Kerkwerk
Multicultureel Samenleven – Kif-Kif – Masereelfonds – Vooruit –
KVS – De Pianofabriek – CC Strombeek – Mooss – Bond Beter
Leefmilieu Vlaanderen – Velt – Vredeseilanden – 11.11.11 –
Broederlijk Delen – LBC/NVK – BBTK – Vlaams Theaterinstituut –
Braakland – Vlaams ACV – De Roma – Overleg Kunstenorganisaties
– FairFin – Vrede vzw – Vluchtelingenwerk – Nederlandstalige
Vrouwenraad – Femma – Zij-kant – Vrouwen Overleg Komitee –
Globe Aroma – Compaan – Steunpunt Lokale Netwerken – CM –
Okra – Socialistische Mutualiteiten – Vlaams ACLVB –
beweging.net – Vormingplus Oost-Brabant – Chirojeugd Vlaanderen – KWB – Vzw Jong – Pax Christi Vlaanderen – A. Vermeylenfonds –
BOS+ – Bâtard – Kif Kif – Niet In Onze Naam/Pas En Notre Nom –
Acod cultuur – De Nietjesfabriek – intal – Geneeskunde voor de
Derde Wereld (G3W) – DeWereldMorgen.be / GetBasic – VOETVOLK –
Oproep voor een democratische school – Jeugdbeweging
Pioniers/Pionniers – Manifiesta – Geneeskunde voor het Volk –
ACV VRT – Wijkgezondheidscentrum de Central – BBTK B-H-V –
Steunfonds Filipijnen Overpelt – My Choice Not Yours – tapis
plein vzw – SPIN – ART BASICS for CHILDREN – Amsab-Instituut
voor Sociale Geschiedenis – aifoon vzw – Muziekcentrum De Bijloke
– DEMOCRATIE 2000 – ATTAC VLAANDEREN –Kosmonaut Production –
Overtoon – DE KOLONIE MT – de School van Gaasbeek – Zinneke
vzw/asbl – Act4Change – d e t h e a t e r m a k e r – Extra
City Kunsthal – De Veerman – Unie der Zorgelozen – Morguen vzw
– Kopergietery – Denktank Oikos – grip vzw – Hiros –
Artforum vzw – Vlaams Vocaal Ensemble – vzw plan b – Etcetera
magazine – BBTK Social Profit – nadine vzw – Platform-K –
Scheld’apen vzw – Sering – Braakland/ZheBilding – Muziekclub
Democrazy – RATAPLAN – Clubcircuit – Lasso – Motief – en momenteel meer dan vijfhonderd individuen.

Een delegatie overhandigt de Alternatieve Septemberverklaring aan het Vlaams Parlement in Brussel tussen 13:30 en 14:00. Rond de overhandiging is een bijeenkomst op de Surlet de Chokierplaats (Madou). De debatavonden hebben plaats in CAMPO Gent (Nieuwpoort 31-35), Beursschouwburg Brussel (A. Ortsstraat 20-28) en in Monty Antwerpen (Montignystraat 3)

Een verkorte versie van dit manifest vind je hier. Op www.hartbovenhard.be is de complete lijst met ondertekenaars te vinden.

take down
the paywall
steun ons nu!