Foto: Taymaz Valley, Wikimedia Commons / CC BY 2.0 (More information about the rights of this work, see below article)

Thijs Carlos De Jaeger

Hardliner Britse politie pleit voor minder geld voor politie en meer voor preventie

Wanneer een politiechef met zesendertig jaar dienst in een grootstad als Liverpool zijn mening geeft over welke maatregelen nodig zijn om de criminaliteitscijfers te doen dalen, dan wordt daar best naar geluisterd. Andy Cooke, een verder eerder onbekende commissaris uit de Merseyside-regio, kreeg in The Guardian een hypothetische stelling voorgeschoteld: 'Je verkrijgt vijf miljard om de criminaliteit te doen dalen, aan wat besteed je die 5 miljard?’. Dit anekdotisch interview noopt tot verdieping in de beleidsvraag: 'Wat is de beste manier om de criminaliteitscijfers te doen dalen?'. Ook de defund the police-beweging uit de Verenigde Staten gaat onder meer over de fundamentele vraag hoe criminaliteit beter te bestrijden.

maandag 26 april 2021 14:05

Spread the love

Hardliner

Andy Cooke stond eerder bekend om zijn harde repressieve lijn en hanteerde daarbij een no nonsense stop-and-search-methode. Door deze manier van ageren werd hij al snel als hardliner gepercipieerd. Maar deze perceptie dekt niet compleet de lading waar Cooke voor staat.

Harde handhaving en economische en sociale rechtvaardigheid moeten volgens hem hand in hand kunnen gaan. Hij geeft dan ook als antwoord op de hypothetische stelling dat hij 4 miljard zou toekennen aan sociale diensten ter bevordering van die sociale en economische rechtvaardigheid en 1 miljard zou toekennen aan de ordediensten.

Hij geeft daarbij een aantal voorbeelden van publieke diensten die een impact kunnen hebben ter preventie van misdrijven. De verdeling die hij hier nu maakt gaat in tegen de mainstream visie over criminaliteit. Meestal gaat het grootste deel van de publieke fondsen naar de politiediensten terwijl sociale diensten het met een pak minder moeten stellen. [1]

Repressie en preventie

Daarbij wordt een breuklijn aangehaald die al een aantal decennia onderwerp uitmaakt van vurig debat. Beleidsmakers willen een verlaging van de algemene criminaliteitscijfers. De vraag is enkel hoe dat wenselijke effect het best te bereiken zijn.

Het is in feite – en ietwat kort door de bocht – een tweedeling tussen repressie en preventie. Daarmee wordt niet gezegd dat beide methodes niet complementair zijn, maar de klemtoon die wordt gelegd door beleidsmakers heeft vanzelfsprekend grote gevolgen voor de maatschappij in zijn geheel.

Repressie is het bestrijden van de criminaliteit aan de kant van het politionele instituut. De preventie is wat daaraan voorafgaat en speelt een meer ingrijpende rol dan de repressiemaatregelen.

Het gaat daarbij om het verlagen van de algemene ongelijkheid, een goed uitgewerkte gezondheidszorg en investeringen in onderwijs. Deze preventiemaatregelen blijken een zeer effectieve manier om de criminaliteitscijfers te laten dalen.

Impact van ongelijkheid

De eerder socio-economische visie op criminaliteit en de beweegredenen daartoe zijn niet uit de lucht gegrepen, maar zijn al een aantal decennia onderwerp van uitvoerige academische studies.

Volgens deze onderzoeken gaat een lage economische status – zowel relatief als absoluut – gepaard met fundamentele problemen. Iemand geboren aan de onderkant van de maatschappij loopt niet alleen meer risico op ziektes en vroegtijdig overlijden, het heeft ook een invloed op mogelijk druggebruik en het plegen of slachtoffer worden van crimineel gedrag [2].

Cooke raakt dus een aantal fundamentele spanningsvelden aan in zijn betoog. Het gaat niet alleen over de politie op zich, maar over beleidskeuzes die worden gemaakt een niveau hoger dan de uitvoerende politiemacht.

Talrijke studies hebben aangetoond dat de kans op crimineel gedrag in sommige gevallen verdubbelt bij mensen met een lage economische status [3] [4], dan is het maar de vraag waarom overheden geen gehoor geven aan dergelijke vaststellingen.

Politiebudget VS

Wanneer we bijvoorbeeld kijken naar de Verenigde Staten is het absolute bedrag voor het politiebudget sinds 1977 verdrievoudigd, het bedraagt nu ongeveer 115 miljard [5]. Amerika slaat duidelijk de weg in van een meer repressieve aanpak van criminaliteit, met een punitief systeem als therapeutische aanpak.

Dit systeem is gebaseerd op het massaal bouwen en volproppen van gevangenissen als methode bij uitstek om de criminaliteitscijfers – artificieel – te doen dalen [6].

Kind van de rekening daarbij zijn de budgetten die net dienen als preventieve maatregelen: onderwijs, sociale huisvesting, armoedebestrijding en gezondheidszorg.

Paradoxaal genoeg kan er niet met zekerheid worden aangetoond dat het verhogen van de politiebudgetten een positieve impact heeft op de criminaliteitscijfers [7].

Wanneer we beide bevindingen combineren, kunnen we voorzichtig concluderen dat er nood is aan een grondige zelfreflectie bij de beleidsmakers. Het is bijna stuitend om vast te stellen dat al deze wetenschappelijke onderzoeken hierover zo weinig gebruikt worden voor een effectief beleid.

Defund the police

Deze evolutie creëert de laatste jaren steeds meer tegenkanting. Dit werd nog meer gevoed na de moord op George Floyd en het aanhoudend politiegeweld tegen burgers. Beide tendensen zijn nefast voor de reputatie van de politie an sich, ze zorgen voor een activisme bij de gewone burger tegen zowel de budgetten als het machtsmisbruik van de politie.

Burgers organiseren zich in verschillende groepen die aan de ene kant een aanpak willen van het continue politiegeweld en de inperking van de politiebudgetten als oplossing zien. Aan de andere kant worden burgers zich steeds meer bewust van de compleet doorgeslagen balans van de verdeelsleutel van de budgetten.

De defund the police is een van de meeste prominente bewegingen die voortkomt uit de protesten tegen politiegeweld en wordt ook openlijk gesteund door die andere grote beweging binnen de Verenigde Staten en ver daarbuiten, BlackLivesMatter [8].

Bij de conjunctie van beide bewegingen komt natuurlijk nog een ander element op de voorgrond: discriminatie, racisme en vooroordelen. Ruim duizend Amerikanen worden ieder jaar door het toedoen van de politie gedood, een disproportioneel deel van de slachtoffers is zwart [9].

Het is dus geen verrassing dat beide groeperingen elkaar vinden in de strijd voor verregaande politiehervorming. Er wordt geen kleinschalige aanpassing geëist, integendeel. De algemene roep is die van een complete deconstructie van het bestaande model en een andere manier van nadenken over de concepten repressie en preventie.

De geïnstitutionaliseerde mentaliteit van law & order door massale opsluiting van criminelen is jarenlang latent gedoogd geweest door de brede bevolking, maar schiet zichzelf nu in de voeten. Het is louter een pleister op een etterende wonde die de onderbudgettering van sociale voorzieningen heet. Repressie heeft zijn kans gehad maar heeft gefaald.

Het wordt tijd dat de raciale disproportionaliteit in het doden van Amerikanen wordt erkend en wordt aangepakt. Enkel deze initiële erkenning kan de deuren openen voor verregaande structurele en institutionele veranderingen, zowel in de Verenigde Staten als in het Verenigd Koninkrijk.