Het abjecte gedrag van zes gangrapers in New Delhi leidde tot voorspelbare en psychologisch begrijpelijke reacties: oproepen tot castratie, ophanging of steniging van de daders. In het beste geval wordt er alleen maar gepleit voor strenge straffen. Maar dat gaat allemaal voorbij aan de kern van de zaak.
Ik googlede eventjes “delhi hang the rapists”, en kreeg meer dan een half miljoen treffers. Ik bespaar u een samenvatting, maar zal u een paar citaten niet onthouden. Laat ik beginnen met een islamitische invalshoek op de gebeurtenissen, zoals die te vinden is in een reeks commentaren op een artikel over de Delhi rapists (1). Het referentiekader is hier de religieuze tegenstelling tussen hindoes en moslims. Het slachtoffer, zo wordt gesteld, is een moslima, de daders zijn leden van de BJP, de rechts-nationalistische Bharatiya Janata Party die gelieerd is aan de Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), een paramilitaire organisatie uit dezelfde hoek.
Het 23-jarige slachtoffer van de zes van New Delhi is in deze visie het zoveelste geval van seksueel hindoegeweld tegen moslima’s. In het rijtje voorbeelden dat we krijgen zijn er jongere, zoals de 15-jarige Ashwit Marwari, de 13-jarige Seema uit Bhilwari, of de 11-jarige Parveen, ontvoerd en verkracht in Sikar: “Vier maanden later en na vier operaties, kan zij nog altijd niet zitten. ‘Ze is brutaal gekwetst. Het weefsel tussen de vagina en het rectum was helemaal gescheurd. We hebben een kunstmatige darmuitgang moeten maken zodat ze zich kon ontlasten terwijl de gescheurde vagina en de aarsspier gereconstrueerd werden”, zei de professor voor pediatrische chirurgie van het JK Lone Hospital in Jaipur. De verkrachters bedreigen nog steeds de familie.’ (2)
Extra wrang is het verhaal van Seema, die ontvoerd was door een buurman (van de BJP, beweert de bron) en erin slaagde hulp te vragen van een politiepatrouille, die haar daarop meenam en een hele nacht verkrachtte.
Of de toeschrijving van een moslimidentiteit aan de slachtoffers klopt, laat ik hier terzijde. Van belang is de perceptie van de gebeurtenissen – ook onjuiste percepties zijn maatschappelijke feiten en hebben maatschappelijke invloed.
De veelzijdigheid van de verkrachting
Dat verkrachting functioneert als een strategie binnen de religieus-etnische tegenstellingen tussen hindoes en moslims was al bekend uit het conflict tussen India en Pakistan rond Kasjmier. De commentator Ershad Abubacker herinnert bv. aan het Kunan Poshpora–incident uit 1991, waarbij het Indiase leger 53 à 100 Kasjmierse vrouwen van 13 tot 80 jaar verkrachtte en aan het Shopian-incident (2009) waarbij manschappen van de Indiase Central Reserve Police Force beschuldigd werden van de groepsverkrachting van en moord op twee Kasjmierse vrouwen. (3)
De schrijfster en mensenrechtenactiviste Arundhati Roy stelde naar aanleiding van de New Delhi gang rape: ‘Verkrachtingen worden officieel getolereerd’. Want: ‘Als de politie of het leger in dienst van de hogere kasten en de upper class verkrachtingen als middel van repressie inzetten, dan worden ze niet gestraft. In de meeste gevallen worden ze inderdaad niet eens ter verantwoording geroepen.’ (4) Ook bij de Delhi gang-rape was de eerste reactie van bepaalde politieke prominenten de zaak te bagatelliseren. Pas toen er massaal protest kwam, werd die koers bijgestuurd, en moest er snel en krachtig worden opgetreden. (5)
Een andere lectuur van de gebeurtenissen dan de religieus-etnische is die vanuit sociale klassen en kasten. Waarom is er nu zo’n groot tumult over de Delhi gang rape, en was dat er niet in het geval van de zwaar geschonden elfjarige uit Sikar? Daar ging het om een arbeiderskind dat werd verkracht, door welgestelde mannen, die over een jeep beschikten. Maar in New Delhi was de sociale tegenstelling omgekeerd, het slachtoffer behoorde tot de middenklasse, de beschuldigden zijn slumbewoners. Over de Delhi gang rape in de context van de vrouwendiscriminatie en vrouwenhaat die de Indiase maatschappij doortrekt, schrijft The Economist: “In deze zee van ellende sprong het lot van de anonieme studente geneeskunde vooral naar voren omdat zij een vertegenwoordigster was van de opkomende middenklasse.” (6)
Vanuit de kaste van de onaanraakbaren wordt de zaak als volgt becommentarieerd, door Marimuthu Bharathan, voorvechter van de rechten van deze” dalits”: “Het is goed dat de mensen zich eindelijk bewust worden van het probleem. Maar als een dalit-meisje wordt verkracht en vermoord, blijven diezelfde mensen stil. In Tamil Nadu alleen al zijn vorig jaar 772 verkrachtingszaken stopgezet. Waarom? Omdat dalits niet als gelijkwaardig worden beschouwd. (…) Kaste is een cruciale factor bij het geweld tegen vrouwen in India. Volgens officiële cijfers wordt elke 10 minuten een dalitvrouw verkracht. Men meet met twee maten. De volkswoede in deze zaak wordt denk ik minstens deels verklaard doordat Amanat een vrouw uit een hogere kaste was en de verkrachting plaatsvond in New Delhi.” (7)
Verkrachting als galanterie?
Is er nu met de Delhi gang rape een keerpunt bereikt? The Economist interpreteert het felle protest van de betogers optimistisch: “De kracht van hun reactie betekent dat er nog iets goeds kan voortkomen uit deze misdaad.” Maar Arundhati Roy ziet het anders: “Ik vrees van niet. Want waarom provoceert precies deze misdaad zo’n woede? Ze bevestigt een maatschappelijk vooroordeel in India – dat van de criminele onderlaag. Een groenteverkoper, een fitnesstrainer, een buschauffeur hebben een meisje uit de middenklasse verkracht. (…) Misschien worden er een paar nieuwe wetten uitgevaardigd, er zal wat meer controle komen. Maar zoals ik al zo vaak gezegd heb: dit zal allemaal alleen maar de vrouwen uit de middenklasse beschermen. Wij hebben geen nieuwe wetten nodig, we hebben er genoeg. Maar de politie zelf gaat er op los en steekt dorpen in brand en doet aan groepsverkrachting van vrouwen. Ik heb de verhalen gehoord van zo vele vrouwen die juist dat meegemaakt en overleefd hebben. En ik heb getuigenverklaringen in handen van gevallen waarin de vrouwen daarbij vermoord werden.”
Verkrachting is oorlog tussen de seksen, oorlog tussen de generaties, oorlog tussen klassen en kasten en dan ook nog eens oorlog tegen het “terrorisme”. Ershad Abubacker schrijft: “Hoeveel van de jonge betogers aan de India Gate zouden de naam Soni Sori gehoord hebben? Soni was een Adivasi-lerares en mensenrechtenactiviste in Chhattisgarh die er ten onrechte van beschuldigd werd een koerier van de maoïsten te zijn. Zij werd daarop gearresteerd, in 2011, uitgekleed en met elektrische schokken gefolterd, op bevel van het toenmalige hoofd van de districtspolitie. De foltering was zo wreedaardig dat de dokters van Kolkata Medical College moeizaam de stenen moesten verwijderen die door de politie van de staat met geweld in haar vagina en in haar rectum waren geduwd. (…) Ankit Garg, de politieofficier die Soni voor zijn ogen liet uitkleden en drie van zijn agenten beval haar seksueel te folteren, kreeg de politiemedaille voor galanterie op de plechtigheid van de Dag van de Republiek in 2012, uit de handen van India’s eerste vrouwelijke president. Soni, door Amnesty International een ‘prisoner of conscience’ genoemd, kwijnt nog steeds weg in de gevangenis, ook nadat op 30 april 2012 een groep van 250 bekende activisten en intellectuelen aan premier Manmohan Singh schreven om hun bezorgdheid uit te drukken over haar toestand in de gevangenis, die almaar achteruitgaat.”
Conservatieve reflexen
Hoe reageren de Indiërs op de Delhi gang rape? Op de televisie zag je vooral de verontwaardigde middenklasse protesteren. Maar er was ook een journaliste die in een volksbuurt van New Delhi ging luisteren naar de reacties. En daar hoorde je toch weer het onvermijdelijke commentaar dat vrouwen zich moeten gedragen, versta: als ze verkracht worden, hebben ze dat zelf uitgelokt. In de islamitische commentaren waar ik hierboven al uit geciteerd heb, oppert iemand als oplossing dat er een wet wordt uitgevaardigd die vrouwen verbiedt nog te werken na 18 u. En natuurlijk wordt er aangedrongen op “modesty in dress”, tegen de westerse slechte zeden in.
Wat de straf betreft: gewoon ophangen, zo zegt iemand, is niet genoeg. Geslachtsdelen afsnijden en aan hen vastbinden, en zo ophangen, het geheel filmen en op de televisie uitzenden… Niet iedereen zwelgt in de sadistische details, maar meerdere mensen pleiten voor de sharia, en een enkeling wil daarbij ook nog de krijgswet ingevoerd zien voor een periode van tien jaar.
Tegenover de betogers die vinden dat vrouwen zich vrij op straat moeten kunnen bewegen en die op grond daarvan actie voeren, staat blijkbaar een ander deel van de bevolking dat de verkrachting wel verschrikkelijk vindt en afkeurt, maar de oplossing ziet in een bruter strafrecht en meer disciplinering van de vrouwen zelf. De goeroe Asharam veroorzaakte opschudding door in het publiek te verklaren dat het verkrachte meisje evenzeer verantwoordelijk was voor wat gebeurd was als de verkrachters. (8) En een prominent lid van de BJP kwam met het creatieve voorstel om schoolmeisjes te verbieden een rok te dragen en te verplichten een pantalon of shalwar aan te trekken. (9)
De advocaat van drie van de beschuldigden, Manohar Lal Sharma, sluit in zijn verdedigingsstrategie aan bij de conservatieve trend binnen de Indiase bevolking: hij geeft de slachtoffers de schuld. Hij zei nog nooit gehoord te hebben van de verkrachting van een eerbare vrouw in India en stelde de vriend/verloofde van het meisje verantwoordelijk: een ongetrouwd stel hoort ’s nachts niet over straat te lopen! En de man die een vrouw vergezelt, moet in staat zijn haar te beschermen!
Na dit “blaming the victim” maakte de advocaat de beschuldigden tot slachtoffers door te beschrijven hoe ze door de politie behandeld waren: “Ze werden op de meest brutale manier geslagen. Ze werden gedwongen urine te drinken, en uit de WC te drinken. Ze werden seksueel aangerand met stokken, langs achter. Alle uitspraken die ze gedaan hebben zijn gedaan onder dwang en zijn waardeloos”. (10) Of deze beweringen kloppen, weten we niet, maar in de Indiase context zijn ze niet onwaarschijnlijk.
Op deze manier worden de van verkrachting betichten opeens zelf slachtoffers van verkrachting. En zijn in een vrouwenhatende machosamenleving als de Indiase gesodomiseerde mannen niet iets veel ergers dan een verkrachte vrouw?
Het is mogelijk dat de Delhi gang rape iets positiefs in gang zet. Maar er zijn ook heel wat tekenen dat hij conservatieve tendensen en manoeuvres voedt. Niet alleen het inperken van de vrijheid van vrouwen qua kleding en gebruik van de openbare ruimte, maar ook het uitspreken en toepassen van de doodstraf. Daarvan getuigen verschillende petities in die richting. Bovendien is het gevaar van de ‘voorbeeldige’ straf die de beschuldigden boven het hoofd hangt dat zij opgeofferd worden voor het witwassen van een bestel waarin verkrachting alomtegenwoordig is.
Of de verdedigingsstrategie van advocaat Sharma efficiënt zal blijken te zijn, moeten we afwachten. De druk vanuit de middenklasse en de gecompromitteerde overheid is groot, en vermoedelijk wordt het toch een zware straf, mogelijk de doodstraf. Het is goed daarbij te bedenken dat de daders in wezen niet gestraft zullen worden omdat zij verkracht en gefolterd hebben, maar omdat zij het principe van verkrachting en foltering, dat dient om de zwakkeren en de dissidenten in de samenleving via terreur onder de duim te houden, in omgekeerde richting hebben gebruikt. Als slumbewoners – de drie cliënten van advocaat Sharma zijn zelfs ongeletterd – hebben zij het seksuele geweld gebruikt tegen vertegenwoordigers van de middenklasse – dat is ongehoord en kan niet worden getolereerd. Wie zoiets doet, moet hangen.
PS: Terwijl ik dit schrijf, blijven de berichten over verkrachting in India binnenlopen. Opvallend is dat de slachtoffers vooral minderjarigen zijn, vaak nog kinderen. Op 27 december 2012 werd een 15-jarig meisje verkracht en vermoord in Raja Tau, op 28 december wordt de groepsverkrachting van een 14-jarig meisje in Muzaffarnagar gemeld en van een mentaal geretardeerd meisje van 17, op 1 januari de verkrachting van een zesjarige in Hadapsar, en van een 15-jarige in Gannaur, op 3 januari wordt een man aangehouden wegens verkrachting van een negenjarige, op 7 januari vernemen we de arrestatie van een man die een minderjarige had gekidnapt en verkracht, op 10 januari wordt de verkrachting van een zesjarige in het dorp Ninan meegedeeld, op 14 januari gaat het over de arrestatie van een man die ervan verdacht wordt een negenjarig meisje te hebben verkracht en vermoord… (11)
2 . Aangehaalde bron, reactie op naam van Uma Mehta op 24 december 2012, 4.48 u. Zie hierover o.a.:
http://www.hindustantimes.com/India-news/Rajasthan/A-history-of-victimisation/Article1-979854.aspx
3 . Ershad Abubacker, Rape as Weapon of Domination: The Clout of Caste and Class in India, http://www.countercurrents.org/abubacker271212.htm
4 . Jon Snow, “Vergewaltigungen werden offiziell geduldet”, Interview mit der Schriftstellerin Arundhati Roy, in: stern nummer 2/2013, 3 januari 2013, p. 37. Zie ook A. Roy op youtube: http://www.youtube.com/watch?v=hhCLS4bBVc4
5. Het weekblad stern vermeldt de denigrerende reactie van de minister van binnenlandse zaken, Sushil Kumar Shinde, die een ontmoeting met de betogers afwees – zoiets kon je van hem toch niet verwachten, straks moest hij nog met maoïsten gaan praten! – en het commentaar van Abhijit Mukherjee, zoon van de president en parlementariër, dat er bij de betogers zwaar geschminkte vrouwen waren, die toch wel wat te oud waren om voor studentes door te gaan. Zie Sascha Zastiral, Indiens dunkle Stunde, stern 2/2013, 3 januari 2013, p. 31-37, p. 35.
6 . Rape and murder in Delhi, in: The Economist, 5 jan. 2013, p. 8-9.
7 . Ben Van Raaij, “Het geweld tegen vrouwen is ook een kastenzaak”, Interview: Voorvechter van de onaanraakbaren in India, Marimuthu Bharathan, in: De Morgen, 9 januari 2013 p. 15. (Overgenomen uit de Volkskrant.)
9 . Ban skirts as school uniform: BJP legislator, http://www.hindustantimes.com/India-news/Rajasthan/Ban-skirts-as-school-uniform-BJP-legislator/Article1-982296.aspx
10 . http://www.guardian.co.uk/world/2013/jan/10/delhi-gang-rape-accused-claim-torture
(11) Zie bv. : http://timesofindia.indiatimes.com/topic/Rape
Illustratie: http://cdn.ipetitions.com/user-images/_tmp_/798343501053751.jpg?r=0.9926919538993388
