De Tsjechische vakbond wil dat werknemers minder moeten werken, maar voor hetzelfde loon. CMKOS, de grootste vakbondsconfederatie van het land schuift een eis naar voor om de arbeidstijd collectief in te korten met een half uur per dag. Bedoeling is om iedereen 7,5 uur per dag te laten werken en dus tot een werkweek van 37,5 uren te komen.

Josef Stredula, de voorzitter CMKOS, is alvast optimistisch. Volgens hem kan de voorgestelde arbeidsduurvermindering er komen binnen enkele jaren.

In tegenstelling tot vele andere landen lijken de werkgevers en de overheid in Tsjechië niet diametraal tegen het voorstel te zijn. De eerste minister stelde duidelijk dat collectieve arbeidsduurvermindering momenteel niet op de agenda staat, maar sloot niet uit dat dat in de toekomst anders kan zijn.

Ook de vertegenwoordigers van de werkgevers en de industrie zijn op zich geen grote tegenstander zo lang een arbeidsduurvermindering niet ten koste gaat van de productiviteit van de werknemers. Vladimir Dlouhý, voorzitter van de kamer van koophandel zou verklaard hebben: “We waren sterk gekant tegen een stijging van het minimumloon. Maar als de werkuren zouden verminderd worden van 42,5 uur naar 40 uur, dan zou ik niet gaan betogen op straat”.

Als je naar de officiële voltijdse werkweek kijkt in Tsjechië zou het je kunnen verbazen dat ze pleiten voor een kortere week. De gemiddelde (officiële) werkweek telt iets meer dan 38 uur wat ongeveer gelijk is aan het Europees gemiddelde. De gewerkte uren liggen een stuk hoger op bijna 41 uur per week. Maar de gemiddeldes zeggen niet alles, Tsjechië is ook het land met de op één na meeste werknemers (37 procent) die meer dan 41 uur per week werken. Tweede na de 43 procent in Griekenland.

Het debat rond arbeidstijd is dus niet enkel in België terug van weggeweest. In februari van dit jaar pakte de Duitse vakbond IG-Metall nog uit met een akkoord rond een tijdelijke vermindering van de arbeidstijd met 20 procent. Het Duitse akkoord laat de individuele werknemers de keuze om hun werktijd te verminderen voor 2 jaar met loonverlies. Het Tsjechische voorstel is helemaal anders en richt zich op een vermindering voor iedereen (collectief) en met loonbehoud.

De verschillende vormen van de vakbondseisen in Duitsland en Tsjechië weerspiegelen de doelen die ze ermee willen bereiken. In Duitsland was de eis rond arbeidsduur vooral gericht op een betere combinatie van arbeid en privé. In Tsjechië daarentegen wordt er vooral gekeken naar de mogelijke effecten van digitalisering en robotisering op de werkgelegenheid in de voor hen zeer belangrijke autosector.

Het lijkt ook geen toeval dat deze offensieve eisen rond arbeidsduur uit deze twee landen komen. Zowel Duitsland als Tsjechië genieten momenteel van zeer lage werkloosheidscijfers (Benchmarking Working Europe 2018, page 23) wat het gemakkelijker maakt voor werknemers om hun eisen door te drukken.

Meer lezen over arbeidsduurvermindering kan hier: ‘The why and how of working time reduction’.

Meer lezen over het Tsjechische voorstel kan hier: ‘Czech trade unions want shorter working week’.

Meer lezen over het IG Metall akkoord kan hier: ‘28-hour week gains momentum in German unions’ push for flexible rights’.