Nu alle verkiezingscijfers zijn gekend kunnen we nagaan of,
meer dan de sympathie of antipathie voor personen of lijsten, ook sociologische
veranderingen bij de beslissingen van de kiezers een rol hebben gespeeld. We
onderzoeken deze mogelijkheid per taalgebied: Vlaanderen, Brussel, Wallonië en
Duitstalig België. 

Vlaanderen 

Wat Vlaanderen betreft weten we nu dat de opvallende winst
van N-VA bijna totaal is te danken aan de opslorping door N-VA van het Vlaams
Belang en van LDD (Lijst Dedecker). Dat heeft alleszins met de persoonlijkheid
van Bart De Wever te maken, maar dit betekent evenzeer dat de gemiddelde Vlaams
Belang-kiezer – deze van vroeger – heeft afgezien van het migrantenthema. De
N-VA maakt van de aanwezigheid van migranten immers geen punt.  

Als de nieuwe NV-A-kiezers deze gedachte overnemen, kan toch
wel gewag worden gemaakt van een nieuw en belangrijk element: het einde van de
discussie over de aanwezigheid van niet-Belgen in ons land, Vlaanderen inbegrepen.
Een partij zoals het Front National in Frankrijk heeft in Vlaanderen dus geen
enkele toekomst meer, en het Vlaams Belang is geweest. Dat biedt perspectieven op een Vlaanderen met een op dit vlak open geest. 

Brussel 

Uit Brussel komt heel ander nieuws: het aantal stemmen op
Vlaamse lijsten en op Vlaamse kandidaten is daar gestegen, tegen alle prognoses
en vaak kleinerende vooruitblikken in de meeste media in. Bij elke verkiezing
wordt nu al jarenlang, vanuit een misprijzend Vlaanderen, de ondergang van de
‘laatste Vlaming’ in Brussel met enig leedvermaak voorspeld – want dit zou de deur open kunnen zetten naar een onafhankelijk Vlaanderen, zonder die
lastposten uit Brussel. Het zal dus niet zo zijn, want het aantal ‘Vlaamse’
stemmen in Brussel is gestegen. 

Dit kan vele oorzaken hebben. De oproep van de Franstalige
filosoof Philippe Van Parijs om voor Vlaamse lijsten te stemmen kan enkelingen
hebben overtuigd, maar belangrijker is de toenadering tussen de Gemeenschappen
in Brussel: men wordt daar meer en meer Brusselaar – van welke afkomst ook. Dit kan vormen van sympathie en keuzen over de taalmuren heen mogelijk maken.  

Misschien speelt tevens het feit een rol dat bijna een kwart
van de kinderen in Brussel naar Nederlandstalige scholen gaan, en dat op deze
wijze een belangrijk gedeelte van de bevolking geconfronteerd
wordt met de Vlaamse Gemeenschap – die zich beter nooit meer in negatieve of
betuttelende termen over de Brusselse Vlamingen zou uitlaten, ook al worden die meer en
meer Vlaamse of internationale Brusselaars.  En in elk geval
hebben de Brusselaars van niet-Belgische oorsprong zeer nadrukkelijk
deelgenomen aan deze verkiezingscampagne.

De vooruitgang van het FDF is vermoedelijk in grote mate te
wijten aan de aanwezigheid van nieuwe francofonen, van diverse afkomst, maar
allen Brusselaars. Ook hier moet de Vlaamse Gemeenschap over nadenken: de
aanwezigheid van allochtonen op Vlaamse lijsten blijft ondermaats. En misschien
mogen de Vlaamse lijsten in Brussel worden getrokken door meer briljante
individuen, wat nu niet in elke partij het geval is. Er is hier en daar sprake
van sleet. 

Wallonië 

In Wallonië houdt de PS behoorlijk stand – net zoals de
regeringspartijen in Vlaanderen. En als daarbij de uitslagen van de
PTB bij links worden geteld, doet links het in Wallonië zeer behoorlijk. De PS
krijgt van de PTB wel de boodschap dat een eventuele regering-Di Rupo II wel
wat linkser mag optreden, maar van een afstraffing is geen sprake, noch van de
PS noch van Di Rupo. 

Opvallend is ook de vooruitgang van de MR. Daarin mogen
wij het resultaat zien van het toenemende belang van die tweede as in Wallonië,
die van Brussel over Waals Brabant naar de provincies Namen en Luxemburg
gaat. Dit is dé MR-as (in mindere mate van de cdH), de as die niet
gebaseerd is op zware industrie, syndicaten en PS, maar op KMO’s en
universiteiten.  

Het lijdt geen twijfel dat deze tweede as op termijn de
klassieke PS-as (van de Borinage over La Louvière en Charleroi naar
Luik en Verviers) zwaar zal belagen. De MR heeft de toekomst voor zich.
Binnen de PS is men zich van dit gevaar wel bewust, maar op deze wijze wordt de
PS zowel op haar linker- als haar rechterzijde bedreigd, omdat Wallonië
sociologisch verandert van een op de zware industrie gebaseerde maatschappij
naar iets geheel anders. 

Oostkantons 

Uit Duitstalig België valt weinig te melden. De diverse
partijen staan daar zeer dicht bij elkaar, en vermoedelijk wordt de bestaande
coalitie van socialisten, liberalen en nationalisten, met Karl-Heinz Lambertz
als minister-president, nog een tijdje verder gezet, met de CSP (de
katholieken) in de oppositie. Er zijn wel geruchten dat Lambertz niet zijn hele
termijn zou uitdoen, en opgevolgd zou worden door Oliver Paasch, kopstuk van de
nationalisten.