De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Guatemala is geen democratisch land

Guatemala is geen democratisch land

zondag 12 januari 2020 18:49
Spread the love

De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (CIDH) hield in september vorig jaar haar 73ste periode voor publieke audiënties in Washington D.C. Naast andere landen werd ook Guatemala op het matje geroepen. De staat werd ter verantwoording geroepen onder meer voor schending  van de mensenrechten, het criminaliseren van de strijd voor het grondgebied, buitenrechtelijke executies en oorlogsmisdaden.

Tijdens de audiëntie legden de aanwezige vertegenwoordigers van Guatemalteekse mensenrechtenorganisaties vertragingen in de wetgeving op tafel. Zo komen wijzigingen in de Strafrechtelijke Code maar niet van de grond wanneer het gaat over misdaden van illegale verkiezingsfinanciën. Die bevoordeelden president Jimmy Morales rechtstreeks.

Ze klaagden eveneens het inkorten van de begroting aan voor strijd en preventie van het geweld tegen vrouwen en seksuele geweldpleging.

Verder maakten ze gewag van de bedreigingen die rechters ondergaan wanneer ze processen behandelen die te maken hebben met oorlogsmisdaden gepleegd tijdens het intern gewapend conflict en met moorden gepleegd op verdedigers van de mensenrechten. Tijdens 2018 werden 26 personen omgebracht.

De aanwezige Guatemalteekse vertegenwoordiger van de  Convergentie voor de Mensenrechten, die verschillende organisaties koepelt zei ‘dat deze regering een serie acties onderneemt die alle democratische principes schendt en die zelfs de rechtstaat geschonden heeft  met als enig doel de straffeloosheid in stand te houden en uit te breiden.’ Ook verordeningen van het Grondwettelijk Hof werden bij gelegenheid opzij gezet.

Paulo Abrao, de uitvoerende secretaris van CIDH, uitte zijn bezorgdheid omtrent de ‘staat van beleg’ die in september vorig jaar afgekondigd werd in 22 gemeenten van 6 departementen. Daarbij werden de rechten van de inwonenden drastisch ingeperkt. Dit gebeurde naar aanleiding van de moord op drie soldaten. ‘Dit zendt de boodschap uit dat er levens zijn die belangrijker zijn dan andere.’ Abrao deed die uitval vanwege de onevenredige maatregel. Immers tevoren werden bij verschillende gelegenheden talrijke burgers vermoord. Maar die leidden niet tot gelijkaardige reacties bij de regering.

De verrassende afwezige

Als puntje bij paaltje kwam was de staat Guatemala op de bijeenkomst in Washington in geen verten te bespeuren. Daarmee gaf hij ronduit te verstaan het Inter-Amerikaanse Systeem voor de Mensenrechten niet meer te erkennen. Met welke argumenten zouden ze voor de dag komen? De Commissie voor de Mensenrechten van de President (COPREDEH) toonde ronduit haar ernstige onwetendheid over het internationaal recht. Nochtans is Guatemala daaraan onderworpen. Want de staat heeft het Amerikaanse Charter voor de Mensenrechten ondertekend. Daardoor is het land partner van het Inter-Amerikaanse Systeem voor de Mensenrechten. Het excuus dat in de brief vermeldt wordt verwijst naar het feit dat de CIDH zich inmengt in interne aangelegenheden van het land.

Buitenlandse Inmenging

Die mantra van de regering van president Jimmy Morales over ‘buitenlandse inmenging’ is ondertussen meer dan gekend. Zo werd de VN-Commissie tegen de Straffeloosheid (CICG) in 2018 het land uitgezet omwille van ‘buitenlandse inmenging.’ CICIG ontmantelde gedurende twaalf jaar samen met het Openbaar Ministerie minstens 70 netwerken van de georganiseerde misdaad. Door de werking van die commissie werden bovendien een 400 personen, waaronder bedrijfsleiders, rechters, openbare functionarissen en particulieren voor corruptie veroordeeld en gevangen gezet.

Sandra Jovel, de minister voor Buitenlandse Zaken hanteerde dezelfde argumenten van ‘buitenlandse inmenging’ om Anders Kompass, de Zweedse ambassadeur in 2018 het land uit te wijzen.

Van voor de Tweede Wereldoorlog

Margarette May Macaulay van de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (CIDH) vroeg aan de aanwezige mensenrechtenorganisaties in Washington: ‘Indien de regering die houding aanneemt van “niemand kan ons bevragen,” wat zijn ze dan? Is Guatemala nog een democratie? Is de staat dat nog?

Volgens de Unie voor de Bescherming van de Verdedigers van de Mensenrechten (Udefegua) en de andere aanwezige Guatemalteekse organisaties betekende de houding van de regering van Jimmy Morales een autoritair en dictatoriaal achteruitgaan sinds 2016.

De Spaans-Argentjnse feministische advocate Soledad García Muñoz is sinds augustus 2017 de Speciale Rapporteur voor Economische, Sociale, Culturele en Milieu Rechten van de CIDH. Haar commentaar was niet mals: ‘De argumenten van de staat Guatemala lijken van voor de Tweede Wereldoorlog.’

‘Licht op straat, duisternis in huis.’

Ondertussen nam Sandra Jovel, de Guatemalteekse minister voor Buitenlandse Zaken doodleuk deel aan een vergadering van de ‘Groep van Lima.’ Deze groep werd opgericht nadat een veertiental landen in 2017 samenkwamen met de bedoeling ‘een vreedzame uitweg te vinden voor de crisis in Venezuela.’ Tijdens die laatste  bijeenkomst werd een nieuw communiqué opgesteld. Daarin wordt de officiële president Nicolás Maduro miskent en Juan Guaidó, die zichzelf uitroep tot president, gesteund. Deze laatste werd vorig jaar betrapt in aanwezigheid van enkele leiders van ‘Los Rastrojos,’ een van de meest beruchte en moorddadige drugsbendes in Colombia. Bovendien is hij niet vies van een Amerikaanse invasie in zijn land. Iets wat in een normale democratie als hoogverraad beschouwd wordt. Maar dit alles blijkt onder andere de Europese Unie, die Guaidó steunt, nog altijd niet te deren.

Zou mevrouw de minister Sandra Jovel het aloude volksgezegde van haar land niet eens indachtig zijn? ‘Licht op straat, duisternis in huis.’

Vorig jaar waren er in Guatemala verkiezingen voor president en Congres. Op 14 januari dit jaar neemt de conservatief Alejandro Giammattei (een telg van Italiaanse afkomst) de fakkel over van Jimmy Morales. Belooft niet veel goeds.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!