Elk jaar publiceert het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) de data van de wereldwijde militaire uitgaven. Volgens SIPRI zijn slechts vijf landen samen goed voor 62 procent van de totale militaire uitgaven. Het gaat om de Verenigde Staten, China, India, Rusland en Saoedi-Arabië. Het is de eerste keer dat er zich twee Aziatische landen in de top drie bevinden.

Gemiddeld geven alle landen samen 2,2 procent van hun bruto binnenlands product (BBP) uit aan hun militaire apparaten wat gelijk staat aan 249 dollar per persoon. Vorig jaar bedroeg het gemiddelde jaarlijkse inkomen in Zuid-Soedan, het armste land ter wereld, 303 dollar. In Afghanistan, het op negen na armste land dat al decennia door oorlog wordt geteisterd, was het gemiddelde inkomen 544 dollar, dus slechts iets meer dan het dubbele van wat de wereld per capita besteedt aan militaire uitgaven. Of nog: tien procent van de wereldbevolking (734 miljoen mensen) moet rondkomen van minder dan 1,9 dollar per dag. Volgens de Wereldbank zal de huidige Covid-crisis er bovendien voor zorgen dat de extreme armoede sterk zal stijgen. Het is niet duidelijk of die ook een impact zal hebben op de militaire uitgaven in 2020.

De top vijf

De militaire uitgaven van de Verenigde Staten stegen met 5,3 procent naar een totaal van 732 miljard dollar! Het land is hiermee verantwoordelijk voor meer dan een derde (38 procent) van de wereldwijde militaire uitgaven. Washington besteedt 3,4 procent van zijn BBP aan het militaire apparaat, wat verhoudingsgewijs nog altijd minder is dan in 2010 (4,9 procent).

De militaire bestedingen van China stegen naar 261 miljard dollar, een groei van 5,1 procent ten opzichte van 2018. Ze komen overeen met 1,9 procent van het BBP – hetzelfde percentage als in 2018.

Met 71,1 miljard dollar – een groei van 6,8 procent ten opzichte van 2018 – stijgt India een plaats in de lijst van landen met de grootste militaire uitgaven. De drijvende kracht achter die toename is de rivaliteit met Pakistan en China.

Rusland volgt met 65,1 miljard dollar (3,9 procent van het BBP), een stijging van 4,5 procent in vergelijking met het jaar ervoor.

Saoedi-Arabië sluit de top vijf af met 61,9 miljard dollar, wat wel een forse daling is in vergelijking met 2018 (- 16 procent). De daling van de Saoedische militaire uitgaven komt enigszins onverwachts omdat het land nog altijd zwaar betrokken is bij de oorlog in Jemen en sinds de drone-aanval op zijn olie-installaties zijn de spanningen met Iran nog toegenomen.

NAVO vertegenwoordigt 54% van wereldwijde militaire uitgaven

Met 49,3 miljard dollar is Duitsland het land in de top tien dat in 2019 de grootste stijging van zijn militaire uitgaven liet optekenen (+10 procent). De militaire uitgaven van de twee andere Europese landen in de top tien, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, bleven relatief stabiel met respectievelijk 50,1 en 48,7 miljard dollar.

Japan (47,6 miljard dollar) en Zuid-Korea (43,9 miljard dollar) sluiten de top tien af. Brazilië volgt op plaats 11 en is met 26,9 miljard dollar goed voor meer dan de helft van alle Zuid-Amerikaanse militaire uitgaven. Israël staat op plaats 15 met 20,5 miljard dollar (+30 procent in vergelijking met 2010) of 5,3 procent van het BBP. Nederland is twee plaatsen gestegen en prijkt op plaats 19 met 12,1 miljard dollar, wat maar liefst 12 procent meer is dan in 2018. De sterkste stijgers in Centraal-Europa zijn Bulgarije (+127 procent) en Roemenië (+17 procent). België bevindt zich op plaats 39 met 4,8 miljard dollar, een stijging met 3,4 procent. Binnen de NAVO staat ons land op de dertiende plaats wat militaire uitgaven betreft.

Alle 29 NAVO-lidstaten gaven vorig jaar 1.035 miljard dollar uit aan defensie of 54 procent van het wereldtotaal. Dat is 72 miljard dollar meer dan in 2018. In 2014 verbonden alle NAVO-lidstaten zich ertoe om hun militaire uitgaven naar 2 procent van hun BBP te laten stijgen tegen 2024. Volgens NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg zullen de militaire uitgaven van de NAVO-lidstaten jaarlijks opgeteld 400 miljard dollar meer bedragen in 2024 in vergelijking met 2016. Vraag is wat de impact van de Corona-crisis en de daling van de olieprijs zal zijn op de militaire uitgaven dit jaar.