Op 15 november tekenden 15 landen van Azië en het gebied rond de Stille Oceaan een handelsovereenkomst onder de naam Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) (Regionaal Uitgebreid Economisch Partnerschap). Deze landen vertegenwoordigen 30 procent van de wereldbevolking en 30 procent van het bruto binnenlands product (BBP).

De volledige RCEP-handelszone, die zich uitstrekt van Nieuw-Zeeland tot Japan en over de hele lengte van China, brengt een breed scala van industrieën samen, van mijnbouw tot high tech met 2,2 miljard consumenten. Ongeveer 90 procent van alle import-exporttarieven zullen verlaagd worden en douaneprocedures zullen vereenvoudigd worden.

Het is betekenisvol dat China de kern vormt van deze overeenkomst. Van 2005 tot 2015 hadden vele van deze landen het Trans-Pacific Partnership (TPP) onderhandeld, een proces gedreven door de VS met de bedoeling China te isoleren van de andere landen rond de Stille Oceaan.

VS-president Donald Trump trok zijn land echter terug uit het TPP, waardoor de VS in de regio volledig naar de zijlijn werd verdreven. Hij gaf de voorkeur aan een meer directe “handelsoorlog” tegen China.

Ondertussen verwelkomden de ministers van Financiën van over heel Azië tijdens een topbijeenkomst in 2011 een voorstel van China en Japan om te starten met de onderhandeling van het RCEP, een veel uitgebreidere overeenkomst waar de VS zich tegen verzetten.

Nu werd dit RCEP ondertekend, terwijl het TPP er zieltogend bij ligt zonder de deelname van de VS. Tot nog toe bestaat er geen klaar bewijs dat de nieuwe regering van de VS onder leiding van Joe Biden zou proberen om het TPP opnieuw leven in te blazen.

India vervoegde het proces van de RCEP-onderhandelingen in 2011 maar trok zich terug in 2019. De openbare mening is dat de regering van India dat deed om tegemoet te komen aan binnenlandse fabrikanten, vooral de generische farmaceutische industrie, maar het lijkt meer waarschijnlijk dat India besliste Washington niet tegen te werken. Er zijn echter veel meer aanvaardbare redenen om bezorgd te zijn (over dit nieuwe akkoord) zoals de werkloosheid die zal ontstaan ten gevolge van de liberalisatie van de handel.

Grote bondgenoten van de VS zoals Australië, Japan en Nieuw-Zeeland zijn lid van het RCEP. Zowel Australië als Japan zijn tevens lid van het door de VS geleide Quadrilateral Security Dialogue (of Quad) (Vierzijdige Veiligheidsdialoog), een militair bondgenootschap tegen China waar ook India toebehoort.

De economische voordelen brachten zowel Australië als Japan er daarentegen toe zich toch aan te sluiten bij het RCEP, ongeacht de politieke gevolgen. Nieuw-Zeeland, dat net als Australië lid is van de Five Eyes (Vijf Ogen) samenwerking van hun inlichtingendiensten met de VS (Canada en Groot-Brittannië), sloot zich ook aan bij het RCEP zuiver om realistische economische redenen.

Dit betekent echter wel een enorme politieke klap voor de VS en voor de koude oorlog die de VS proberen te voeren tegen China.

Het artikel The World’s Biggest Trading Bloc Does Not Include the United States werd vertaald door Roos De Witte.

Vijay Prashad is een Indiase historicus, redacteur en journalist. Hij is auteur en hoofdcorrespondent bij Globetrotter, hoofdredacteur van LeftWord Books en directeur van het Tricontinental Institute for Social Research. Hij is bezoekend lesgever aan het Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China en heeft meer dan 20 boeken geschreven, waaronder The Darker Nations en The Poorer Nations. Zijn recentste boek is Washington Bullets, met een introductie van Evo Morales Ayma, voormalig president van Bolivia.

John Ross is senior medewerker in Chongyang Institute for Financial Studies, Renmin University of China. Zijn geschriften over economie en geopolitiek van China en de VS zijn breed gepubliceerd online. Hij is auteur van twee boeken over China Don’t Misunderstand China’s Economy en The Great Chess Game en voormalig directeur economisch beleid voor de burgemeester van Londen.

Het Independent Media Institute (IMI) is een organisatie zonder winstoogmerk die het publiek informeert met een diverse waaier aan onafhankelijke mediaprojecten en -programma’s, om zo verhalen te belichten die vitaal zijn voor het openbaar belang. IMI gebruikt daarvoor veelvuldige mediaformats en distributiekanalen (waaronder Globetrotter).