Nieuws, Europa, Economie, Politiek, Griekenland -

Griekenland krijgt nieuwe schijf noodhulp

Na een marathonoverleg van meer dan 12 uur heeft de eurogroep uiteindelijk de beslissing genomen dat Griekenland de nieuwe schijf van de noodlening ter waarde van 43,7 miljard euro voor 13 december uitbetaald krijgt. Het geld was hard nodig, want de Griekse staat zit nu echt wel op de rand van het bankroet.

dinsdag 27 november 2012 11:00
Spread the love

Lang uitgesteld

De schijf had eigenlijk al voor de zomer moeten worden uitbetaald, maar de uitbetaling werd vertraagd doordat Griekenland een aantal voorwaarden niet was nagekomen. Dit ging in het bijzonder om het niet doorvoeren van noodzakelijke privatiseringen en om de twee opeenvolgende stembusslagen in mei en juni van dit jaar.

Nadien werden extra voorwaarden gesteld door de trojka in de vorm van nog meer besparingen en nog meer structurele hervormingen. In een poging om te tonen dat het haar menens was, sluisde de regering Samaras deze besparingen en hervormingen begin deze maand door het parlement, in de vorm van slechts één wetsvoorstel.

De hoop was dat dit voldoende zou zijn om de Europese partners over de streep te trekken en om de schijf van de noodlening toe te kennen tijdens de eurogroep van vorige week. Toen dat niet gebeurde, was er erg veel teleurstelling aan Griekse zijde.

Dit had als gevolg dat de steun voor de regering in Griekenland heel snel afbrokkelde. Bovendien creëerde het uitstel van betaling van de schijf van de noodlening enorme onzekerheid over de toekomst van Griekenland in de eurozone.

Torenhoge schuld

De cijfers maakten ondertussen duidelijk dat de Griekse schuld niet leefbaar zou zijn. Volgens de oorspronkelijke berekeningen van het IMF zou de schuld van Griekenland onder de 120 procent van het BBP (Bruto Binnenlands Product) zijn gezakt tegen 2020, met de toepassing van het programma dat aan het land werd opgelegd.

120 procent van het BBP, zo hoog stond de schuld zelfs niet in 2009, toen premier Papandreou naar het IMF stapte om hulp in te roepen. Maar de laatste berekeningen toonden aan dat de schuld dreigde op te lopen tot 189 procent van het BBP. Een complete misrekening dus.

Om die reden had het IMF aangedrongen op een kwijtschelding van een deel van de schuld. Het Fonds heeft namelijk in zijn statuten staan dat het geen landen kan helpen waarvan de schuld onbeheersbaar is. En die richting ging het met Griekenland zeker wel uit.

Een kwijtschelding van schuld ligt politiek echter moeilijk, en deze keuze droeg daarom niet de voorkeur weg van de Europese partners. Het is niet eenvoudig om tegen je achterban te zeggen dat je het geld dat naar Griekenland is gegaan, niet meer zal terugzien. Het zou tegelijkertijd ook een signaal zijn geweest dat het programma dat aan Griekenland is opgelegd, een mislukking is geweest.

Compromis

Dus moest er naar een compromis worden gezocht waarmee het IMF kon leven en dat ook politiek verkocht kon worden. Een kwijtschelding van de schuld is er niet gekomen. Wat is er dan wel uit de bus gekomen?

  • Griekenland zal zijn schuldobligaties kunnen terugkopen aan 1/3 van de oorspronkelijke prijs met het geld van de schijf van de noodlening.
  • De interesten op de Griekse leningen zullen naar beneden gaan. Griekenland gaat zelfs minder interest betalen op zijn leningen dan de Europese partners die geld aan het land lenen.
  • Griekenland zal ook meer tijd krijgen om deze leningen terug te betalen.
  • Griekenland zal voorlopig ook geen interesten moeten betalen op de steun die het land krijgt via het ESM (European Support Mechanism). De terugbetaling wordt 10 jaar opgeschoven.
  • De Europese Centrale Bank zal de winst die ze gemaakt heeft door de interesten op de Griekse obligaties, terug aan Griekenland betalen.

Samen met de schijf van de noodlening zou de Griekse schuld dan tegen 2020 moeten teruggebracht zijn tot 124 procent van het BBP en tot 110 procent in 2022.

Geen beloning

Het is niet bepaald zo dat Griekenland met deze oplossing wordt beloond voor het feit dat het een aantal van zijn afspraken in de leenovereenkomst niet is nagekomen, zoals her en der wel eens te lezen valt. Het land kan zeker niet op de lauweren rusten. Het besparingsprogramma moet verder gaan en de structurele hervormingen moeten worden doorgevoerd.

Dat betekent dat er veranderingen in het overheidsapparaat zullen komen, met alle mogelijke stakingen tot gevolg. De Griekse overheid moet minder gaan spenderen. Of zich dat zal vertalen in bijvoorbeeld minder uitgaven voor defensie, valt nog af te wachten.

Vanuit Europa zal de uitvoering van het programma nauwgezet worden opgevolgd. Er zullen controleurs van over heel Europa komen die in alle ministeries en openbare diensten mee over de schouder komen kijken om te zien hoe de hervormingen worden uitgevoerd.

Als deze hervormingen (waaronder ook de privatiseringen) niet het beoogde resultaat hebben, zal het tekort moeten worden bijgepast door meer besparingen op te leggen. In de praktijk betekent dit dat de situatie voor de modale Griek er niet meteen beter zal op worden. En of de doelstellingen zullen worden gehaald? Ook dat is zeer twijfelachtig.

Waarvoor wordt het geld gebruikt?

Diezelfde modale Griek zal ook niet meteen iets in zijn portemonnee merken van de uitbetaling van de nieuwe schijf van de noodlening. Het geld dat Griekenland nu krijgt, 34,4 miljard euro voor 13 december, zal als volgt worden besteed:

  • 8 miljard euro zal worden voorzien om de openstaande schulden van de Griekse overheid aan verschillende bedrijven terug te betalen. 3,5 miljard euro zou dan in december worden terugbetaald en de rest tijdens de eerste twee maanden van 2013. Het overleven van sommige bedrijven hangt hier dus van af.
  • De overheid zal 11 miljard gebruiken om overheidsobligaties terug te betalen aan de banken, zodat die over meer geld kunnen beschikken.
  • Naar de herkapitalisatie van de Griekse banken zal 24 miljard euro gaan.
  • De Griekse overheid zal haar eigen schuldobligaties opkopen ter waarde van 27-30 miljard euro, en op die manier de schuld proberen te verminderen.
  • 3,5 tot 4,5 miljard euro zal worden aangewend om lonen en pensioenen uit te betalen en om er voor te zorgen dat de apothekers terugbetaald worden, zodat er terug geneesmiddelen voorhanden zijn. Dat geld zou ook worden gebruikt om huisbrandolie te kopen voor de scholen, die anders dreigen te sluiten, omdat er geen verwarming is in de winter.
  • Tenslotte zullen de obligaties waarvan de termijn verstrijkt, met het geld dat vrijkomt, kunnen worden uitbetaald. Anders zouden er wel eens nieuwe staatsbons moeten worden uitgegeven

Maar zal deze overeenkomst er nu voor zorgen dat Griekenland een nieuwe injectie in zijn economie zal krijgen? Het blijft koffiedik kijken, want in principe blijft men de patiënt hetzelfde medicijn toedienen dat men de afgelopen jaren heeft gebruikt, en waarvan de efficiëntie op zijn minst twijfelachtig was. En de Grieken zelf staat nog jaren van besparingen te wachten en voor de meesten lijkt de beslissing van de eurogroep niet meer dan uitstel van executie.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!