Opinie, Europa, Economie, Politiek - Lucas Van Milders

Griekenland en de a-politieke bril: een uitholling van de democratie

In hun beeldvorming van de nieuwe Griekse regering stappen traditionele media kritiekloos mee in het neoliberale discours dat stelt dat er geen alternatieven bestaan voor het huidige beleid. Doordat zij zich in de confrontatie tussen Griekenland en Europa onverbloemd tegenover de nieuwe Griekse regering te plaatsen, zou deze houding wel eens nefaste gevolgen kunnen hebben voor de weerstand die dit beleid oogst in andere lidstaten, zoals België.

maandag 9 maart 2015 11:21
Spread the love

Door
de humanitaire crisis in
Griekenland toe te schrijven aan de opgelegde besparingsagenda, wil
de nieuwe Griekse regering weerwerk bieden aan de neoliberale
discours dat momenteel welig tiert doorheen Europa.

Zoals
algemeen geweten,
wil premier
Alexis Tsipiras de
groei opnieuw
aanzwengelen
door publieke investeringen te verhogen,
privatiseringen terug
te schroeven
en de
schuld te
heronderhandelen.

Maar er is meer. Door
het vizier openlijk te
richten op de cliëntelistische
verstrengeling van politiek, economie en media, wil
de regering
het tapijt onder de voeten van de beruchte
Griekse oligarchie wegtrekken. Deze elite weet hun belangen
in de economie te consolideren door participaties
aan te gaan in verlieslatende
mediabedrijven en nauwe banden te onderhouden met politici
van Nea
Dimokratia en Pasok.

Dat deze laatste partijen
de
afgelopen jaren aan de macht waren
en deze traditie van zelfbediening systematisch links lieten
liggen, hoeft
uiteraard
weinig
te verbazen. Wat
wel aandacht verdient,
is de vraag waarom de Trojka onverstoord
is blijven samenwerken met deze elite. 

Volgens
Slavoj Žižek
komt dit doordat het Europees beleid gestoeld is op “extend
en
pretend“:
het voortdurend verlengen
van
de leningsschijven enerzijds en het doen alsof deze leningen ooit
zullen worden
terugbetaald
anderzijds.
De
permanente afhankelijkheidsrelatie die hierdoor ontstaat heeft
uiteraard zijn redenen.

 Slechte leerlingen

Door
te lenen aan hoge rentevoeten kunnen overschotlanden
als Duitsland namelijk grote winsten boeken op hun
kredietverstrekking aan tekortlanden als Griekenland. Om dit
beleid vervolgens te verankeren in de publieke perceptie,
wordt Griekenland een
nationaal gevoel van schuld
aangepraat.

Verwijzend naar een culturele ziekte van corruptie en
profitariaat, wijst men de slechte
leerling
er met belerende vinger op zijn
of haar huiswerk te moeten maken zoals
iedereen. Dit
beeld is
echter gebaseerd op een hardnekkige fictie. De
zogenaamd goede leerlingen hebben hun overschot nooit geïnvesteerd
in tekortlanden en hebben zo het macro-economisch onevenwicht in
Europa in stand gehouden.

Men kan zich dus de vraag stellen wie er
überhaupt
zijn huiswerk heeft gemaakt.
Hoe
dan ook,
het
doorprikken van deze Griekse mythe voorkomt niet dat een morele
veroordeling
van nationale
schuld
de
legitimatie
is geworden van
een beleid dat essentieel gedreven wordt door economische
belangen.

Daarnaast
legt de nieuwe regering in haar retoriek
het apolitieke
karakter van het besparingsbeleid
bloot. Politiek
wordt binnen
het neoliberalisme
namelijk herleid tot schakeringen binnen
een uniform
gedachtegoed.
Politici
dopen zich vervolgens
om
tot managers die
punten en komma’s aanvullen in een door de economie gedicteerde
agenda.

Hierdoor
wordt een in wezen ideologisch discours vertaald in
een apolitiek beleid dat het gezond verstand wil aanboren.
Alles
wat dan
geen
weerklank
vindt
binnen deze technocratische dogmatiek,
wordt
weggelachen
als onrealistisch, fnuikend voor
groei of gedreven door
een politieke ideologie. Deze
laatste zin
omschrijft naadloos het onthaal van de
nieuwe regering in de traditionele media. 

Door
systematisch te
spreken over een radicaal-linkse regering, probeert men Griekenland
opnieuw
te isoleren als een buitenbeentje dat moet
plooien
voor
het Europese establishment.
Tsipiras en consorten
worden afgebeeld als
een groep irrationele outsiders die te
veel tijd hebben doorgebracht tussen de bladzijden van Het
Kapitaal
en te weinig in de wereld van het kapitaal.

Onmiskenbaar signaal

Door
het alternatief dat de nieuwe regering wil doorvoeren preëmptief
af te wijzen, treden de traditionele media op als een apologeet voor
het Europese beleid. Het kritiekloos overnemen van dit apolitiek
perspectief vormt dan het sluitstuk van een proces dat alternatieve
overtuigingen niet langer gearticuleerd
als onrealistisch maar als
onbestaande.

De pertinente gevolgen van deze tendens werden duidelijk in het
recente akkoord tussen de Griekse regering en de Eurogroep. Aangezien
de
schuld onaangeroerd
blijft, de Trojka
onverstoord werkzaam
en de
privatisering niet wordt
teruggedraaid,
struikelden commentatoren over elkaars voeten om de knieval van
Tsipiras aan te kondigen (Het Journaal 20/2, DM 21/2).

Met andere
woorden, nog
geen maand nadat een anti-neoliberale coalitie zich in het zadel
hijst, dwingt het Europese establishment en
met haar de traditionele media, deze
coalitie op haar verkiezingsbeloftes terug te komen. Niet alleen
dragen
zij
hiermee bij tot de uitholling van de Europese democratie, ze sturen
ook een onmiskenbaar signaal naar de politieke oppositie
elders in Europa:
er bestaat geen enkel alternatief voor de huidige besparingspolitiek.

En
dit zou wel eens nefaste gevolgen kunnen hebben voor de weerstand die
dit beleid oogst in andere lidstaten, zoals België.
Want als een democratisch verkozen alternatief moet bezwijken onder
Europese machtsuitoefening, is het maar de vraag hoe de oppositie
elders in Europa het tij kan doen keren.

take down
the paywall
steun ons nu!