“De Titanic heeft te veel water gelaten”. Deze metafoor kwam bij me op toen ik gisteren een column las in een Belgische krant, het ging over de schande van Europa en over jongeren die de kans niet krijgen om te werken. De schrijver heeft ergens gelijk, denk ik, dit probleem bestond altijd, maar hij schrijft wel degelijk vanuit een AAA-landje, want het ligt niet aan de crisis zegt hij. Beste schrijver, dacht ik, de jeugdwerkloosheid ligt in Griekenland op bijna 62%, dat is hallucinant en je kan je afvragen of het ooit nog goed komt. Ik verwijt de schrijver niet dat hij kortzichtig is, want het is zelfs voor ons in Griekenland maar amper meer te vatten wat hier gebeurt.
In mijn streek, een landelijke en toeristische regio, was er tot voor enkele jaren nauwelijks werkloosheid, maar dit is allemaal veranderd in een razendsnel tempo.
Een vriendin van me uit het noorden van Griekenland, waar de crisis lelijk huishoudt, schrijft dit:
“Mijn dochter is aangenomen als verkoopster bij een gekende modeketen. Loon: 300 euro p/maand 6u/dag 6 dagen per week. En we zijn blij! Kun je je voorstellen hoe ook wij murw zijn geslagen! Als ik me bedenk dat ik ongeveer 30 jaar geleden voor mijn eerste part-time baan (5 u/dag 6 dagen per week) in Belgie precies hetzelfde loon kreeg (ook dit was toen in B. het officiele toegestane minimumloon). Griekenland is dus wat loon betreft 30 jaar terug in de tijd, en als je geld tekort hebt, moet je wel met alles tevreden zijn, maar het blijft oneerlijk. En je hebt geen keuze meer, of met dit karige loon werken of geen werk. Zover zijn we nu in 2013.”
Ik wil de lezer erop attent maken dat er in Griekenland geen leefloon bestaat, geen bijpassing tot een bestaansminimum, en de werkloosheidsuitkering is beperkt in de tijd, maximum 1 jaar, daarna moet je je plan maar trekken. Waarom de Griekse samenleving nog niet volledig ingestort is, vraagt men soms. Dit komt door de hechte samenlevingsverbanden. Grieken zorgen voor elkaar en dat blijkt ook nu weer, hele volksverhuizingen zijn aan de gang, families trekken bij elkaar in, in sommige huizen leven wel drie generaties van het pensioentje van oma en opa. En niet te vergeten, dag in, dag uit, zijn vele vrijwilligersnetwerken in de weer om de minder bedeelden van voedsel en kleren te voorzien.
De prijzen liggen in Griekenland dan toch wel lager zou je zeggen. De huurprijzen zijn enigszins ingezakt door de crisis, maar ook hier betaal je voor een potje chocopasta 2 euro in de supermarkt en de loodvrije benzine staat nu op 1,75 euro p/liter. Energieprijzen, ook electriciteit, verhogen steeds door de zware belastingen. De armoedegrens ligt voor Griekenland op het ingestelde minimumloon, wat de cijfers enigszins vertekent naar mijn idee, want de levenskost is even groot als in West-Europese landen. Op 28 april jl. werd dit minimumloon maar weer eens verlaagd tot 376 euro p/maand, dit is dus het programma van de Griekse regering dat onder druk van de trojka wordt opgelegd om de werkloosheid te bestrijden.
Op 5 mei werd in Griekenland het grootste feest gevierd op de orthodoxe kalender, maar wie heeft er nu nog geld om Pasen te vieren? “Er is zelfs geen geld voor benzine om familie te bezoeken”, laat mijn vriendin weten. Dat wordt ook bevestigd door de nieuwsberichten, er zijn ook dit jaar weer minder auto’s geteld aan de tolpost van Athene tijdens de traditionele uittocht voor het paasweekend naar het platteland. Het paaslam kost bij de slager hier in het dorp 9,80 euro p/kilo, wij hebben geluk want we hebben van onze buren aan 5 euro p/kilo een schaapje kunnen kopen. En zo gaat het wel meer tegenwoordig, want hier op het platteland neemt de informele economie het grotendeels over.
De verrijzenis van Christus wordt gevierd, maar de verrijzenis van de Griekse economie laat op zich wachten. Er bereiken ons berichten als zou het ergste achter de rug zijn, maar daar merkt de modale Griek helemaal niks van, integendeel. De schaamteloze degradatie van Griekenland tot lage loon-land is bijna zonder incidenten verlopen dankzij de shock-therapie die werd toegepast door de trojka. De multinationals staan te trappelen om te investeren en om de Griekse bodemschatten te privatiseren, zelfs het Griekse drinkwater is niet meer veilig. Misschien komt er groei in 2014 maar de kost zal groot zijn, zowel voor de levenskwaliteit als voor het milieu. Het is niks nieuws, de landen waar het IMF ingrijpt met zijn neoliberale beleid kennen vaak een economische heropleving middels de kloof tussen arm en rijk groter wordt en de gemiddelde levensverwachting daalt met ongeveer 10 jaar.
Maar misschien zal het Griekse volk ook uit zijn lethargie ontwaken en verrijzen, wie weet? En kan er iemand zeggen hoeveel tijd we nog hebben voor de Titanic zinkt? Ondertussen inspecteert Angela Merkel reeds de reddingssloepen, haar raadsman Kai Konrad heeft het gezegd.
Nadia Peeters
Wie in Griekenland woont en zich geroepen voelt om zijn of haar persoonlijke verhaal te delen en mee te schrijven aan dit grote dagboek “Grieks Geluid”, kan een bericht sturen naar de pagina ‘Ariadnes dream’ en/of ‘Hart voor Griekenland’. Alle verhalen dienen in de Nederlandse taal geschreven te worden. De teksten worden vertrouwelijk behandeld door de beheerders en anoniem gepubliceerd, tenzij uitdrukkelijk verzocht wordt om deze op naam te publiceren. De beheerders zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud en behouden zich het recht om een verhaal niet te publiceren of te corrigeren op spellings- en andere taalfouten. Inhoudelijke aanpassingen kunnen alleen gebeuren na overleg met de schrijver.
