De journalisten beginnen met het positieve nieuws: “Met zijn vriendelijke ogen, zijn warme glimlach en zijn kalend hoofd heeft hij alles weg van een bezadigde opa” (…) “Hij is altijd rustig. Dat is zijn kracht. Hij is enorm rationeel en blijft koelbloedig in de moeilijkste situaties”. (…) “Coene blijft in de crisiscockpit zitten. Samen met zijn collega’s-centraal bankiers ontpopte hij zich de jongste maanden als een verwoede blusser van de eurobrand”.
Wie durft nog iets kwaads zeggen van zo’n man? Verwoede blusser van de eurobrand! Dat de ‘eurobrand’ steeds meer landen verschroeit ligt zeker niet aan Hem.
De toekomst voorspellen
Over zijn waarschuwing dat de Belgische economie (het bruto nationaal product) zal krimpen over heel 2012 gaan we hier weinig zeggen. Dit soort voorspelling wordt berekend door zeer complexe computermodellen. Hoe vaak zouden ze dezelfde uitslag geven? Coene zelf heeft vermoedelijk de input en hypothesen en wiskundige modellen niet bestudeerd. Wie heeft de modellen in algoritme gezet?
Zeker zijn die quants (wiskundigen) geen verantwoording verschuldigd aan de kiezers of aan de volkvertegenwoordiging. Quants zijn ook de architecten van de beursalgoritmen die per milliseconde transacties uitvoeren en annuleren (slechts 1/60 wordt daadwerkelijk uitgevoerd). Nu en dan worden grandiose vergissingen zichtbaar. Zopas nog schoof beurshandelaar Knight Capital op minder dan een uur naar de rand van het failliet en werd overgekocht door nieuwe eigenaars. Op 6 mei 2010 hadden we een ‘flash crash’ op de beurzen veroorzaakt door een bug (of meerdere) in een algoritme.
Tegenstrijdige boodschap aan de regering
Voor onze politici had Coene een dubbele opdracht:
a) de oude Dexia-holding heeft meer overheidsgeld nodig;
b) de regering moet meer besparen, dit is minder uitgeven.
Noch de interviewers, noch een andere journalist die de tegenstijdigheid hiervan onderlijnd heeft.
Dat kan alleen maar omdat de commerciële media één van de spelers zijn van de privésector. Die zijn permanent bezig de overheden méér geld af te troggelen, waarvoor dan de bevolking moet opdraaien. Die bevolking leeft immers boven haar stand, toch? (vooral de profiteurs: werklozen en OCMW steuntrekkers!).
Waar haalt Luc Coene zijn argumenten voor die goede ‘raad’ aan de regering (om het woord ‘bevel’ niet te gebruiken)?
Wie is de meester van Coene?
Of men het nu al of niet eens is met Coene, zijn interview is interessant. Wat is de doelstelling, waarvoor hij als middel besparingen bij de overheid oplegt ? We vinden drie principes die een leidraad vormen, en twee rolmodellen. De principes zijn: minder schuld, concurrentiekracht en de markten.
Luister: “Minder schuld, dat is de oplossing. Je moet kijken naar de oorzaken van de crisis. Het gaat om teveel schulden… (…). “De markten sloegen aan het twijfelen” (…)”De markten reageren altijd veel sneller dan de politiek. Dat is normaal. De markten werken in realtime, de politiek niet. Met die realiteit moeten we leren leven. En we moeten leren leven met een zekere instabiliteit van de markten, tot Europa een nieuw evenwicht heeft gevonden“. “De rente stijgt omdat de markten niet geloven dat Spanje en Italië structurele maatregelen zullen nemen om hun concurrentiekracht te herstellen” (…) Als je de druk van de markten wegneemt, verdwijnt de druk op de politiek om maatregelen te nemen” (…) Europa heeft te weinig nadruk gelegd op het herstellen van de concurrentiekracht en de hervormingen die daarvoor nodig waren“.
De rolmodellen van Coene zijn: Duitsland (“ik zeg niet dat we allemaal Duitsers moeten worden”) en Ierland: “De economische activiteit bodemt uit en trekt zelfs aan en de rente is gedaald”.
De manier waarop Coene de feiten analyseert en achter elkaar zet, is een soep van vooringenomen ideologie. Immers, toen de kredietcrisis begon in 2008 waren er geen overdreven overheidsschulden, zeker niet van Spanje en Ierland (ik citeer Paul De Grauwe). De Griekse schuld had men toen nog niet ontdekt (Goldman-Sachs wel, die verdiende eraan).
De overheidsschulden stegen door de redding van banken, door daling van de economische activiteit veroorzaakt door de besparingsmaatregelen opgelegd door de Troika (EC, IMF en ECB), en door de speculatie met overheidsleningen. Maar in de VS waar de overheidsschuld gigantisch is, heerst geen ‘dollarcrisis’, evenmin is er een crisis van de pond in het Verenigd Koninkrijk. Tegen deze munten wordt niet gespeculeerd, want ze hebben een centrale bank die à volonté biljetten kan bijdrukken en dat ook doet.
Concurrentiekracht? Die verplaatst de bestellingen van één bedrijf naar een ander, idem met de werkloosheid. Wel dalen de lonen en dus stijgen de nettowinsten.
Duitsland en Ierland, de voorbeelden van Coene
Over de werkende armen in Duitsland is al voldoende bericht, maar toch blijft Coene dit als voorbeeld stellen. Ierland, daar is het BNP nog gedaald, in Q1 van 2012, tegenover 2011.
Zie http://www.cso.ie/en/media/csoie/releasespublications/documents/latestheadlinefigures/qna_q12012.pdf
De werkloosheid beloopt in juli 2012 14,8% van de beroepsbevolking, tegenover 14,5% vorig jaar. Aantal ingeschreven voor uitkeringen: 460.323.
Het congres van Ierse vakbonden zegt aan de regering: “Maak het niet nog erger. 24,4 miljard euro is al uit de economie weg over de termijn van 4 jaar, door de besparingen bij de overheden. De binnenlandse vraag (maat voor koopkracht) is gedaald met 26%”. “Het congres kan niet begrijpen waarom goede, levensvatbare Ierse bedrijven zouden moeten verkocht worden om de schulden van privébanken terug te betalen. Ons alternatief is de verkoop van obligaties van de nieuwe staatsholding – niet flinke bedrijven te verpatsen aan roofdieren, die het management en de technische afdelingen naar het buitenland zullen verhuizen”.
Dat is het voorbeeld dat Coene voorhoudt aan de Belgen. Geen journalist die het hem durft vragen.
De vakbonden hebben een plan om diverse financieringsbronnen aan te spreken om de economie te stimuleren, voor groei en arbeidsplaatsen, zonder de begroting te belasten
Zie http://www.ictu.ie/download/pdf/growth_jobs_revised_june_2012.pdf )
Leerzaam: “De Griekse verkiezingen van eind 2009 waren de vonk die de brand heeft aangestoken“. Tiens, wie won die verkiezingen? De socialistische coalitie PASOK van Papandreoe. Waren in Spanje en Portugal ook geen socialistische partijen aan de macht? Toeval natuurlijk.
Wie zijn de markten?
Wie zijn die fameuze markten die ons leven beheersen en bij wie we ons moeten neerleggen? Dat vragen de interviewers niet. Wellicht zou Coene zeggen (en dat leren ons de media): “De markten, dat zijn de beleggers”. Iets juister: de beleggers op de beurzen (niet de autofabrikanten of de bouwsector, bijvoorbeeld). Nog preciezer: de beleggers in financiële producten, zoals overheidsobligaties en de credit default swaps daarover, dit zijn de verzekeringen tegen het failliet van een staat.
Door pakken obligaties te koop te stellen, zakken de koersen, en stijgen de intresten die de overheden op nieuwe leningen moeten betalen. Naarmate de koers daalt, stijgen de CDS. Wie gespeculeerd heeft op die koersdaling, met short selling, en ook een pak CDS bezit, heeft tweemaal verdiend.
Kunnen we daar namen op plakken? Dat wordt veel moeilijker: beurstransacties zijn een goed bewaard geheim, dat is een essentieel kenmerk van de vrije markt (behalve indien de opdracht uit Syrië, Cuba of Noord-Korea zou komen, want dat zijn terroristische staten). Misschien hebben Bill Gates of Warren Buffett of John Paulson of Georg Soros grote pakken Griekse, Italiaanse, Spaanse, Portugese obligaties verkocht, misschien ook niet. Wel lezen we in de kleine lettertjes dat deze of gene bank of beleggingsfonds zijn “blootstelling aan Zuid-Europees schuldpapier heeft afgebouwd”. Daardoor gaat de staatsschuld (interest) in die landen weer wat hoger.
Daar zit een logica achter, maar ook weer niet: meestal werden die obligaties lang geleden gekocht aan 100 of 101 %, en nu zijn ze nog de helft waard: verlies dus. De verklaring is eenvoudiger: grote beurstransacties worden door snelle computers uitgevoerd, niet meer door beslissingen van de beleggers. Kleine koerswijzigingen kunnen zo grote winsten opleveren: kopen, verkopen, op een milliseconde.
De beste en duurste algoritmes die de bevelen geven, krijgen input vanuit de hele wereld en zeker ook van de ratingbureaus’s. Wanneer deze laatste een lagere rating in ‘t vooruitzicht stellen, wordt er meteen verkocht, liefst short (aan de actuele koers; nadien aankopen aan een lagere). Zo wordt de rating nadien bevestigd: geen vertrouwen meer in deze staat en de winst is binnen. Uitspraken zoals van Coene zijn voer voor dergelijke beleggingen.
Waarover men niet spreekt
Zoals vaker in de media worden cruciale aspekten van de samenleving en economie weggelaten. Twee woorden die niet te vinden zijn, noch bij Coene noch bij zijn interviewers: ‘koopkracht‘, en ‘werkloosheid‘. It is not their business. Inderdaad, volgens de opdracht van de ECB zijn dat geen zorgen voor de banken, maar voor de politici.
Banken moeten zich bezig houden met prijsstabiliteit, dus de inflatie bestrijden en daarvoor hanteren ze de intrest waaraan ze uitlenen aan burgers en bedrijven. De koopkracht ondersteunen, de economie stimuleren, de werkloosheid bestrijden: dat staat niet in hun boekje. Tenzij men gelooft dat overheidsbesparingen, afschaffen van de indexkoppeling (“aanpassen” heet het) en hogere competitiviteit goed zijn voor iedereen.
Wellicht hoeft men dat niet echt te geloven maar door het altijd maar te herhalen … Eerst de buikriem aanhalen om later terug te kunnen ademen – kent u dat discours? Later, in de hemel allicht, na schuld komt boete, en schulden, ja, dat zegt Coene herhaaldelijk: die zijn de schuld van alles.
Paul De Grauwe (London School of Economics) zet Coene op zijn plaats: ‘Eén van de redenen waarom de economie het zo slecht doet is precies de besluiteloosheid van de centraal bankiers in Frankfurt. Coene is dus niet echt goed geplaatst om de politiek veel lessen te geven.’ (DeTijd, maandag).
Onze gouverneur zetelt immers ook in het bestuur van de ECB. Allemaal bankiers samen. Die weten zeer goed wat ze willen
