In Moskou zijn activisten hardhandig opgepakt tijdens hun poging om een Gay Pride te houden. Ze blijven vechten en ondernemen jaarlijks acties om toch een Gay Pride te laten doorgaan. Moskou laat dat nog steeds niet toe. In dit DeWereldMorgen artikel van Dietrich Muylaert lees ik dat ook dit jaar het Moskouse repressie-apparaat veel te hard werkt.
Ik las in een cursus over Europa dat sommigen zeggen dat Rusland gerust bij de EU kan komen. De Russen zelf noemen de Amoer, de rivier die de grens vormt tussen het Russische Verre Oosten en Noord-Oost-China, de echte grens tussen Europa en Azië.
Maar vandaag dient zich een hele goeie reden aan waarom Rusland niet klaar is voor de EU: gebrek aan gelijke rechten voor holebi’s. Natuurlijk, op papier is alles min of meer in orde, holebiseksualiteit werd gedecriminaliseerd in 1993. Maar in de praktijk worden de mensenrechten nog steeds geschonden. De belangrijkste fundamenten van Europa zijn die mensenrechten. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) is daar de uitdrukking van.
Als ik als student in een cursus geopolitiek allerlei argumenten lees waarom het toch goed zou zijn met alle landen samen te werken, dan heb ik daar alle begrip voor. Heck, waarschijnlijk heb ik die stelling wel voor mezelf gevormd, aan de hand van de informatie in diezelfde cursus. In dat geval mijn excuses aan de auteur ervan. Maar een gebeurtenis als de arrestaties op de Gay Pride in Moskou, doet me ook begrijpen dat er ferme obstakels kunnen zijn. En dat de naleving van de mensenrechten een belangrijke eis is als het op EU-toetreding aankomt.
Een ander punt is het vroegere regime, waarvan nog sporen zijn. Enkele vrienden van mij verheerlijken het communisme, niettegenstaande de censuur en repressie in China en de teleurstellende status van persvrijheid en holebirechten in Cuba. Om de holebirechten in ex-communistisch Rusland maar te vergeten. Is er dan geen enkel voorbeeld van een sociaal rechtvaardig regime dat ook holebi’s accepteert? Uit mijn ervaring op uitwisseling in Cuba heb ik geleerd dat zij alvast de goede richting uitgaan. Een familielid van Castro zou zelf lesbisch zijn en op die manier een grote steun vormen voor de holebigemeenschap. Maar hoe rechtvaardig is een systeem, als je afhankelijk bent van de familie van het staatshoofd om op hem of haar in te praten?
Er er zijn er zelfs onder mijn communistische vrienden die vraagtekens zetten bij de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). En ik ben helemaal voorstander van vraagtekens zetten. Maar ze noemen de Verklaring ook een neoliberaal instrument. Dat lijkt me wat overdreven. Enerzijds blijken de vraagtekens terecht, want het gezin wordt omschreven als fundamentele groepseenheid van de samenleving. En men stelt dat die eenheid recht heeft op bescherming. Nogal onduidelijk op vlak van holebi-rechten als je ‘t mij vraagt. Maar men mag ook niet vergeten dat de andere basisrechten geschonden worden, wanneer holebi’s gearresteerd worden omwille van het opkomen voor hun rechten. Om te beginnen de vrijheid van meningsuiting.
Vreemd genoeg zijn sommige extremere communisten daar min of meer tegen. Ze stellen voor dat er grenzen moeten zijn. Ze vergeten dat die er al zijn. Dat die grenzen voortkomen uit dezelfde rechtenverklaringen als de vrije meningsuiting zelf. Hun tegenstanders negeren diezelfde grenzen, maar met een ander doel.
Vrijheid van meningsuiting is een omstreden begrip aan het worden, omdat extreem rechts het als argument aanhaalt om te mogen bestaan. En tot daar zitten ze juist. Maar het verspreiden van haat is, althans in Europa, verboden. En dat is ook terecht. Dat is precies waarom deze vraag om vrije meningsuiting echt gegrond is en die van extreem rechts niet.
Verspreiden holebi-bewegingen haat? Wel integendeel, ze vragen om begrip en aanvaarding. Ze vragen om zichzelf te mogen zijn, zonder dat iemand daar last van heeft.
Ook de religie zou aan de kant van de holebi’s moeten staan, als zij consequent is met haar beginselen. Uit moraalwetenschappelijk onderzoek werd ooit een soort ‘gulden regel’ gedistilleerd, die in alle religies voorkomt: “Doe niet aan een ander, wat gij niet wilt dat een ander aan u doet”. Zou jij graag vervolgd worden omdat je houdt van iemand van het andere geslacht, en die persoon ook van jou? Toegegeven, het is een moeilijke gedachtesprong voor de conservatieven onder ons, maar probeer het toch eens.
Zelf geloof ik in de morele regel “Doe wat je wilt, mits het niemand schaadt”. Voor de muggenzifters: dat is wel degelijk hetzelfde als die gulden regel, met hoogstens het subtiele verschil dat je jezelf ook geen schade mag berokkenen. Waarom zou je dat overigens willen?
Zelf geloof ik dat wie de rechten van de mens goed kent, er niet tegen kan zijn. Tenzij men iemands vrijheid wil beperken. Sociale rechtvaardigheid en een echt socialisme, zelfs communisme, zijn verenigbaar met vrije meningsuiting. Als we alle rechten van alle mensen respecteren komen we vanzelf tot een meer sociale wereld. Helaas wordt in de huidige politiek teveel aandacht geschonken aan de eigen vrijheid van de heersende klasse en te weinig aan het respecteren van andermans vrijheid.
Want toegegeven: ook in Europa is er een actief repressie-apparaat. In Gent werden meer dan vierhonderd betogende studenten opgepakt, inclusief onschuldige voorbijgangers. In Spanje worden de betogende studenten met matrakken van het plein verjaagd. En wij die dachten dat mei ’68 iets had uitgehaald. Enfin, dat waren onze ouders of grootouders, die dat geloofden. Tegenwoordig zitten wij met de gebakken peren, we moeten met handen en voeten aan de wereld uitleggen dat er helemaal niets verbeterd is. Als de studenten niet op straat kwamen, zaten we nog altijd met absolutistische vorsten. Dat de revolutie zich verspreidde, vrijheid en sociale rechtvaardigheid zijn basisrechten. Het wordt hoog tijd dat het establishment zich houdt aan haar afspraken, die ze in de UVRM en de Europese toepassing daarvan, het EVRM, neerschreef en ondertekende.
