Helpen ggo’s honger uit de wereld?

Marc Van Montagu stelt in De Morgen (14/10) dat ggo’s honger uit de wereld ‘kunnen’ helpen. Het mag verbazend klinken, maar deze uitspraak is zeker een vooruitgang. In een niet zo ver verleden stelde Van Montagu nog dat ggo’s ‘onontbeerlijk’ waren om honger uit de wereld te helpen.

Wat bracht de wetenschapper tot deze nuance? Heeft hij zich de moeite getroost om het IAASTD rapport te lezen? Daarin tonen 400 wetenschappers uit meer dan 50 landen aan hoe we beter gebruik kunnen maken van landbouwwetenschap, -kennis en -technologie om honger en armoede te bestrijden en een evenwichtige en duurzame ontwikkeling te bevorderen. Of heeft hij geluisterd naar Professor Olivier De Schutter, sinds 2008 speciaal rapporteur van de VN voor het recht op voedsel? Deze geeft aan dat een omschakeling naar agro-ecologie nodig is indien we de wereld willen voeden, rurale armoede willen aanpakken en tegelijkertijd klimaatverandering willen tegenhouden. Misschien las Van Montagu de inaugurele rede van Prof. Dr. Ir. Pablo Tittonnel, hoogleraar Farming Systems Ecology aan de landbouwuniversiteit van Wageningen. De in Argentinië (ggo-land bij uitstek) geboren wetenschapper stelt dat de moderne, intensieve landbouw niet in staat is om de groeiende wereldbevolking te blijven voeden en dat het roer radicaal moet omgegooid worden. Ecologische intensivering door kleinschalige landbouwers wordt naar voor geschoven als de oplossing. Het beeld dat Van Montagu wil schetsen van de wetenschappers die vóór ggo’s zijn en van ‘wereldvreemde ngo’s’ of milieuactivisten die ‘het licht van de zon ontkennen’, slaat werkelijk nergens op.

Europa niet zo geïsoleerd!

Ook het beeld dat enkel Europa een anti-ggo eiland is in een wereld van voorstanders is niet correct. Wereldwijd worden er in 28 landen ggo-gewassen geplant. In 165 landen dus niet. 90 % van de ggo’s groeien in amper 5 landen en dit gaat over gewassen die door geen mens worden gegeten. Nog volgens rapporten ( ISAAA Brief 44-2012: Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2012) van de biotech-industrie gebruiken 17 miljoen landbouwers ggo-gewassen. Dit is 0,6 % van de 2,8 miljard mensen die van landbouw leven ( IAASTD, Agriculture at a Crossroads, 2008) 30 jaar na de tabaksplant van Van Montagu wordt de techniek die de hongerproblematiek zal oplossen gebruikt om katoen, veevoeder en de grondstof voor biobrandstof te telen.

Waarover het échte debat moet gaan

Van Montagu is zonder twijfel een briljant wetenschapper, maar voert eigenlijk een debat uit het verleden. Het debat over landbouw en voedselzekerheid gaat in 2013 niet meer over de vraag of we minder pesticiden of kunstmest moeten gebruiken en of landbouw minder afhankelijk moet worden van fossiele brandstoffen. Het gaat ook niet over de nood aan wetenschap en innovatie. Over al die zaken is elk weldenkend mens het eens. Het debat gaat over hoe je de meer dan 400 miljoen kleinschalige familiale landbouwers kunt betrekken bij een landbouwtoekomst. Hoe je hun landbouw duurzaam kan intensiveren en weerbaarder kan maken. En gelukkig zijn er ook briljante wetenschappers die daarover nadenken. Mag het maatschappelijk debat dan hierover gaan?

Jo Dalemans, Beleidsmedewerker Duurzame Rurale Ontwikkeling bij Broederlijk Delen