Op de boekvoorstelling van ‘De prijs van uw gezondheid’ van Lieven Annemans zat ik in debat met Maggy De Block, Jo Van Deurzen, Wouter Van Bezien en Louis Ide. Ik kreeg de kans om volgende concluderende bedenkingen bij het boek te maken.
Ik ben het eens met de probleemstellingen en veel van de remedies die prof. Annemans in zijn boek helder beschrijft. Ik ben het echter niet eens met de stelling van Prof. Annemans in zijn boek waarbij hij de niet kosten-effectieve zorg wil overlaten aan privé verzekeraars. Ik denk dat dit fout is omwille van drie ongelijkheden eigen aan gezondheid. Vooreerst de informatie ongelijkheid of informatie asymmetrie tussen patiënt en arts of tussen patiënt en die private firma’s. Niet effectieve zorg moet verboden worden om een gezondheidsclaim te mogen dragen. Want de meest kwetsbare mensen zijn het meest gevoelig voor reclame voor die valse gezondheidsclaimen. Niet kosten-effectieve zorg moet door de overheid gereguleerd worden, anders krijg je een duale geneeskunde. Limousine zorg voor wie kan betalen en oude fietsenzorg voor de anderen. Maar er zijn nog twee ongelijkheden die maken dat we meer solidariteit en geen markt nodig hebben.
1° De sociale ongelijkheid in gezondheid
Mensen met een lagere socio-economische status hebben het meeste kans op gezondheidsproblemen, zijn langer ziek en hebben het meest nood aan zorg.
2° De ongelijkheid in gezondheidszorgbehoeften
In België verbruikt 10% van de bevolking, vooral bejaarde en chronische patiënten, 70% van de uitgaven in de gezondheidszorg. Dit heet een scheve risicoverdeling.
Dus mensen met de minste middelen hebben het meeste behoefte aan gezondheidszorg. Zij vallen in een winstgestuurde gezondheidszorg volledig uit de boot. Meer solidariteit daarentegen betekent aan de inkomstenzijde: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, en aan de uitgavezijde: verdeling van de beschikbare middelen naar wie het meeste nodig heeft, én niet volgens wie het meeste kan betalen (koopkracht) of er het meeste aan kan verdienen (winstjacht). Dit vereist transfers: van gezonden naar zieken, van actieven naar niet-actieven, van rijk naar arm en van jong naar oud. Private verzekeringsmaatschappijen zijn vooral geïnteresseerd in gezonde, actieve, rijke en jonge patiënten. Als je niet aan één van deze voorwaarden voldoet dan ben je voor hen minder interessant of proberen ze je zelfs uit te sluiten. Gezondheidszorg mag geen koopwaar zijn en solidariteit is het beste geneesmiddel. Dit idee vereist een paradigmawisseling in het denken over financiering van onze gezondheidszorg. Dit is geen kwestie van ideologie, maar van ‘evidence’.
Want er is wetenschappelijk bewijs dat commerciële privatisering leidt tot risicoselectie en uitsluiting, tot dure geneeskunde met slechte resultaten, tot overconsumptie voor wie veel kan betalen en onderbehandeling voor wie het financieel moeilijk heeft. Tenslotte veroorzaakt het concurrentie om de meest koopkrachtige en minst behoeftige patiënten aan te trekken i.p.v. samenwerking om iedereen op de beste manier voort te helpen.
