Gemeenschappen informeren over gezondheidszorg is belangrijk, zeker tijdens een uitdagende periode zoals de coronacrisis. Centraal-Amerikaanse gezondheidsactivisten geven hiervoor het voorbeeld.
Centraal-Amerika heeft een rijke traditie van gezondheidsactivisme. Van de inheemse ‘gemeenschapsvroedvrouwen’ in Guatemala, de brigadisten en promotoren in Nicaragua, militanten van het Nationaal Gezondheidsforum in El Salvador tot de Hondurese bevolking die de privatisering van gezondheidszorg tegenhoudt. Ze komen allemaal op voor recht op gezondheid en toegang tot zorg voor iedereen. En ook in covid-tijden zaten ze niet stil.
Samen op weg naar een oplossing
Movimiento Comunal Nicarguënse installeerde in zes gemeentes klachten- en ideeënboxen in gezondheidscentra, om de mening van de patiënten over de zorg te horen. Zij houden de sleutel in handen, maar de boxen worden wel samen geopend met het personeel van het centrum. Aanvankelijk was het voor het personeel soms slikken bij het lezen van ongezouten meningen over de zorg en de patiëntvriendelijkheid. Maar datzelfde personeel ziet dat de toon verandert na de verbetertrajecten, waarbij problemen ook samen met de gemeenschap worden aangepakt. Laatst kwam de directeur van het gezondheidscentrum in Sébaco zelf vragen aan de brigadisten wanneer de box terug wordt geopend.
In Honduras sloegen activisten van ALCISAHO en vakbonden van het gezondheidspersoneel de handen in elkaar om samen een ontwerp van een nieuwe gezondheidswet te maken. Op 1 november werd die officieel gepresenteerd in de CES, de tegenhanger van de groep van 10. Eens die horde genomen is, kan de wet naar het parlement. Daarnaast wordt samengewerkt met het Ministerie van Gezondheid om sociale controles in de zorg uit te rollen over het hele land. Dit staat geen kritische en onafhankelijke opstelling in de weg: samen met andere middenveldorganisaties bracht ALCISAHO de fraude en corruptie bij het aankoopbeleid tijdens de pandemie aan het licht en protesteerde het voor verbetering in de zorg.
Tenslotte staat het Nationaal Gezondheidsforum uit El Salvador op de barricades voor een nieuwe waterwet, omdat de Salvadoraanse regering enkel rekening houdt met grote bedrijven en plantages. Want hoe kun je immers gezond en hygiënisch leven als je niet eens stromend water in huis hebt?
Strijd voor een betere gezondheid!
Sociale controles op de zorg, de strijd voor een toegankelijkere gezondheidszorg en de aandacht voor sociale determinanten van gezondheid – zoals de toegang tot water – zijn een rode draad door het gezondheidsactivisme in de regio. Regionale uitwisselingen zorgen ervoor dat er geleerd wordt van elkaars ervaringen en methodologieën worden uitgewisseld. Tijdens de pandemie gebeurde dit noodgedwongen online, maar in december wordt het een blij weerzien in El Salvador. Met onze steun wordt er gewerkt aan een regionaal actieplan voor een betere en meer toegankelijke gezondheidszorg. Strijd voor een meer toegankelijke gezondheidszorg en aandacht voor sociale determinanten van gezondheid zijn een rode draad door het activisme in de regio. Tegelijkertijd, strijden we wereldwijd voor een betere gezondheid!
Auteur: Jasper Rommel
