“Cuba, het is moeilijk om het in twee, drie woorden te vatten”, zo begint Erik als ik hem om zijn eerste indrukken vraag. “Een gastvrije bevolking, maar ik zou me bijna schuldig voelen door de tegenstelling van de luxe waarin wij  toeristen ons bevinden,  en de situatie van de bevolking. En toch, als ontwikkelingsland is de bevolking op het vlak van gezondheid heel goed verzorgd. Bijvoorbeeld de levensverwachting kun je vergelijken met de onze. Zoiets kan je wellicht niet terugvinden in een ander land in het Zuiden.”

Een kennismaking met de gezondheidszorg in Cuba! Dat is de reden waarom fos ingegaan is op de vraag van VIVA en de socialistische mutualiteiten om mee te werken aan deze Cuba-reis. Met 14 zijn we, toeristen met een gezonde nieuwsgierigheid en kritische zin.

Na een gidsbeurt door Havana, maakten we kennis met het ELAM, de Latijns-Amerikaanse School voor Geneeskunde. Als entrée kon dit wel tellen. In de voorbije jaren heeft Cuba meer dan 8.000 artsen uit 103 landen van de wereld opgeleid. Op dit ogenblik zijn er nog eens evenveel studenten aan hun opleiding bezig. De kosten worden volledig gedragen door de Cubaanse overheid. Een voorbeeld van Cubaans internationalisme en solidariteit. “In grote lijnen is het socialisme hier wel geslaagd. Het is een menselijk socialisme. Maar er is nog een lange weg te gaan.”

In het wijkcentrum in Dragones – Havana en de polykliniek in Cienfuegos kregen we meer inzicht in de structuur van de gezondheidszorg.  De huisarts is de basis van het systeem. Net als bij ons, zou je kunnen zeggen. Toch is het kader anders. Per wijk, met ongeveer 1.500 inwoners, werkt de huisarts samen met een verpleegkundige en een aantal geneesheren-specialisten zoals een kinderarts, tandarts, psycholoog  en anderen. Zij werken vooral preventief en zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van vaccinatieprogramma’s, opvolging van zwangerschappen, chronisch zieken, enz. in hun wijk.

Dat de zorg voor de gezondheid van de bevolking een ‘staatszaak’ is, blijkt uit het feit dat de directeur van de gemeentelijke gezondheidsdiensten tegelijk de functie van vicevoorzitter van de volksraad (consejo popular, vergelijkbaar met ons gemeentebestuur) opneemt. Deze combinatie laat toe om bijvoorbeeld een campagne ter bestrijding van de muggen die knokkelkoorts overbrengen, te coördineren met alle gemeentediensten. 

Vandaag is het zondag en even tijd voor puur toerisme. Zon, zee, strand. Ook dat is Cuba.