Btw-verlaging of niet, een oplossing graag en snel

De financiële draagkracht van heel wat gezinnen staat enorm onder druk. In 2020 gaven gezinnen ongeveer 5% van hun inkomen uit aan energie (cijfers Statbel). Voor de armere gezinnen liep het op naar 8%. De prijzen zijn nu verdubbeld tot verdrievoudigd. De impact op het huishoudbudget nam gelijkaardig toe. Voor een gemiddeld verbruik van gas en elektriciteit (cijfers VREG) is de energiekost in januari 2022 opgelopen tot 422 euro per maand. Pre-corona was dat 165 euro per maand. Deze cijfers liegen er niet om: een reële daling van de energiekost in de uitgaven van de gezinnen die impact heeft op korte termijn is broodnodig. Een verlenging van het recht op sociaal tarief voor de uitgebreide doelgroep met het laagste inkomen lijkt vanzelfsprekend. Maar ook voor gezinnen met een hoger inkomen is een oplossing nodig.

Hoe deze reële daling tot stand wordt gebracht is een politieke beslissing. Een verlaging van de btw op energie naar 6% kan een oplossing vormen. De federale regering kan de accijns op energie laten zakken. En ook de Vlaamse regering kan ingrijpen. Er zitten nog heel wat kosten in de elektriciteitsfactuur die daar eigenlijk niet thuishoren. Voor gezinnen met betalingsproblemen veroorzaakt het ‘ontradingstarief’ bij de netbeheerder enkel meer problemen. Een tijdelijke aanpassing van dit tarief naar het marktgemiddelde kan de betaalbaarheid verbeteren.

Tijdelijk dweilen kan, maar de kraan moet ook dicht

Op lange termijn wil de Gezinsbond dat er een basishoeveelheid energie betaalbaar is voor elk gezin. Zonder energie kan je in onze moderne maatschappij niet menswaardig leven. We steunen daarom voorstellen die het mogelijk maken om lasten op de basishoeveelheid energie minimaal te houden.

Ook door prioriteit te geven aan een echte investeringsgolf in renovatie kunnen we gezinnen structureel beschermen tegen de hoge energieprijzen. Veel gezinnen hebben woningen die energetisch ondermaats presteren. Een renovatiebegeleiding en -ondersteuning is perfect te kaderen in het ‘Fit for55’-traject.

Daarnaast roept de Gezinsbond ook op om te zorgen voor meer transparantie in de wildgroei aan variabele tarieven. We kunnen van gezinnen toch niet verwachten dat ze zelf het verschil kennen tussen maand- en kwartaalindices? Energiecontracten moeten eenvoudiger zijn en de verschillen tussen contracten moeten ook duidelijk zichtbaar zijn in de prijsvergelijkers.

Zo goed als elke politieke partij heeft de mond vol van maatregelen om de energiecrisis te bezweren. Wat voor ons telt is een oplossing die op korte termijn gezinnen ademruimte geeft en op lange termijn de omslag inzet naar een betaalbare basishoeveelheid energie, energiezuinig wonen en meer transparantie. Een politiek akkoord is dringend nodig. Liever vandaag dan morgen.