In 1978 bracht Brian Eno de elpee ‘Music for airports’ uit, maar weinig luchthavens hebben er sindsdien gebruik van gemaakt. Morgenavond (9 mei) brengt het Amerikaanse componistencollectief Bang on a Can de composities van deze plaat in het Brugse Concertgebouw. Gisteren kregen we al twee delen ervan te horen n.a.v. de uitreiking van ‘Music for car parks’, een componeerwedstrijd uitgeschreven door Interparking (dat meer dan zeshonderd parkeergarages in heel Europa beheert) en gewonnen door George De Decker.

Brian Eno vond zijn inspiratie voor ‘Music for airports’ naar eigen zeggen in de Flughafen Köln/Bonn, waar hij zich ergerde aan de afschuwelijke muziek die er gedraaid werd: “Ze bouwen dan zo’n prachtig gebouw met een schitterende lichtinval, wat ongelooflijk veel gekost moet hebben, maar voor de muziek die er gedraaid wordt, hebben ze niet de minste interesse, zoiets begrijp ik niet.”  Hij besloot om zelf een soundscape voor zo’n luchthaven te componeren en dacht erover na hoe die moest klinken. De muziek mocht niet hinderlijk zijn, er moest gepraat en gecommuniceerd kunnen worden tijdens het afspelen ervan, ze moest af en toe onderbroken kunnen worden voor mededelingen en het geheel moest iets met vliegen of vliegtuigen te maken hebben. “Nu draaien ze er vrolijke muziek, alsof  ze de reizigers duidelijk willen maken dat er niets onaangenaams zal gebeuren tijdens de vlucht, dat het vliegtuig niet zal crashen en dat iedereen veilig ter bestemming zal komen. Dat vond ik verkeerd. De muziek moest volgens mij veeleer een gevoel van onverschilligheid uitdrukken, zo van: wat maakt het uit of je doodgaat?”

Nu ja, is het verwonderlijk dat zo goed als geen luchthavens ‘Music for airports’ afspelen? Als je Eno’s redenering doortrekt zou ‘Music for carparcs’ de parkeerders een gevoel van nonchalance moeten bijbrengen: wat maakt het uit of je onverhoeds aangerand wordt – er hangen toch overal camera’s?

Car parks zijn in elk geval geschiktere openbare ruimtes om muziek voor te schrijven: het is er minder druk en je vertoeft er niet zo heel lang. George De Decker, die eerste laureaat werd van de wedstrijd ‘Music for carparks’, speelde al jaren met de idee om een soundscape voor parkeergarages te maken, zei hij gisteravond tijdens de prijsuitreiking: “Maar het kwam er niet van omdat er geen concrete vooruitzichten waren. Met deze wedstrijd waren die er wél. Ik heb met mijn muziek vooral een verhaal willen vertellen dat focust op het reizen met de wagen.”

194 componisten namen deel aan de wedstrijd. George De Decker (°Asse, 1951) componeerde eerder al voor theater, dans, film en televisie.  Momenteel doceert hij sound design aan de KASK in Antwerpen.  De titel van zijn compositie luidt: ‘Avec le bruit d’un vol d’oiseaux qui passe’.

“De jury was verrast en geïntrigeerd door het intimistische klanklandschap van Georges De Decker”, lezen we in het juryrapport. “Deze ‘Music for car parks’  is een spannende opeenvolging van prikkelende geluiden en muzikale frasen die blijven hangen. De fantasierijke soundscape vermijdt clichés en speelt gepast in op het gevoel van een parking als de ruimte tussen binnen en buiten. Deze uitgebreide soundscape van vijftig minuten heeft de kracht om de luisteraar vast te houden, maar geeft tegelijk ook inspirerende impulsen aan vluchtige voorbijgangers.”

Vanaf vandaag zal ‘Music for car parks’ van George De Decker dus in honderden parkeergarages in heel Europa te horen zijn. “Niet doorlopend,” zegt Roland Cracco (gedelegeerd bestuurder Interparking), “maar toch op geregelde tijdstippen. Tussendoor zullen we het jammer genoeg moeten stellen met de gebruikelijke muzak.”

De Decker kreeg 2500 euro voor zijn compositie en mag bovendien rekenen op een flinke som auteursrechten, want als zijn compositie van vijftig minuten zoveel op openbare plaatsen in heel Europa gespeeld wordt, zit daar ook een fikse bijverdienste in.

Na de prijsuitreiking speelde Bang on a Can Eno’s ‘Music for airports’ in het atrium van het Concertgebouw. Wat meteen opviel: toen ze eraan begonnen viel het geroezemoes zo goed als meteen stil. Wie verder bleef praten, werd met een vernietigende frons aangekeken. Wat duidelijk maakt dat ‘Music for airports’ eigenlijk niet geschikt is voor luchthavens. Misschien had Eno zijn plaat ‘Music for waiting rooms in airports at night when your plane has a 24 hours delay’ moeten heten. Het is muziek om bij weg te dromen. Soms wat saai, door de vele herhalingen, maar wel mooi. Zeker ook geschikt voor parkeergarages.

Misselyk