Vertegenwoordigers van Afrikaanse en Aziatische landen uitten hun bezorgdheid over de mogelijk negatieve gevolgen van de technologie op de top in Nagoya, die nog tot eind deze week duurt. Hun oproep tot een moratorium op het onderzoek kreeg ook steun van niet-gouvernementele organisaties.
Spiegels in de ruimte

Geo-engineering ziet het groots: enorme verticale pijpen in de oceaan om koud water naar boven te pompen, de uitstoot van enorme hoeveelheden sulfaat in de atmosfeer om zonlicht tegen te houden of een spray van zeezout in wolken blazen om hun reflectie te verhogen.

In grote lijnen zijn er twee belangrijke principes: het beheer van de energie van de zon en de opslag van CO2 uit de atmosfeer. Om de zonnestralen in toom te houden zijn er ook ideeën als de installatie van enorme spiegels in de ruimte die de stralen terugkaatsen.  Om CO2 op te vangen kunnen oceanen “bemest” worden met gigantische hoeveelheden ijzer of stikstof om de groei van fytoplankton te stimuleren, en zo meer CO2 te laten opnemen.

“Voorstanders van dit soort technologieën denken dat het makkelijker is om de zon te beheren dan om mensen te overtuigen de bus te nemen”, zegt Pat Mooney van de ETC Group, een internationale milieuorganisatie uit Canada. “Politici in rijke landen zien er een ‘Plan B’ in, zodat ze geen moeilijke keuzes moeten maken over de reductie van de uitstoot van broeikasgassen. Het is een politieke strategie die geïndustrialiseerde landen moet toelaten om hun klimaatschuld te negeren.”

“Ongelooflijk voorbarig”

Geo-engineering is in elk geval booming business en krijgt meer en meer aandacht van politiek, wetenschap en industrie. In 2007 al werd bekend dat een Amerikaans bedrijf, Planktos Inc., van plan was honderd ton ijzerpartikels te dumpen in de buurt van de Galápagos eilanden, zonder toestemming van de Ecuadoraanse overheid. Het bedrijf hoopte te bewijzen dat het ijzerstof de opname van CO2 stimuleert en dat het zo CO2-certificaten zou kunnen verkopen. In 2008 werd op een biodiversiteitstop overeengekomen om een moratorium in te stellen voor gelijkaardige projecten.

Eerder dit jaar stelde de wetenschappelijke raad van de Biodiversiteitsconventie een moratorium voor op alle vormen van geo-engineering. Maar nu een internationaal klimaatakkoord uitblijft, groeit de wetenschappelijke en politieke interesse in de technologie. De Britse Royal Society, een erg gerespecteerd netwerk dat ‘s werelds meest eminente wetenschappers onder de leden telt, verdedigt het onderzoek.

“We zijn tegen een moratorium omdat we het wetenschappelijk onderzoek rond de technologie niet willen beperken”, zegt John Shepherd, klimaatwetenschapper aan het National Oceanography Centre van de universiteit van Southampton en auteur van een rapport voor de Society rond geo-engineering. “De klimaatverandering kan evolueren naar een punt waar ‘wanhopige tijden wanhopige maatregelen vragen’, en daarom moeten we klaar zijn met goed onderzoek omtrent wat kan helpen.”

Tegelijk zegt Shepherd dat de toepassing van een van de methoden op dit moment nog “ongelooflijk voorbarig” zou zijn.

Auteur: Stephen Leahy