Nieuws, Wereld, Opstand Syrië -

Genève II: voorlopig geen vrede in Syrië

De VS gebruiken de mislukking van de vredesgesprekken over Syrië, gekend als 'Genève II', als excuus om opnieuw de militaire kaart te trekken. Maar ze hebben er wel eerst alles aan gedaan om stokken in de wielen van de onderhandelingen te steken.

vrijdag 21 februari 2014 10:26
Spread the love

Dat begon al bij de samenstelling van de delegaties. De VS en Rusland hadden de taken verdeeld: Rusland was verantwoordelijk voor de samenstelling van de regeringsdelegatie, de VS voor de oppositie.

Niet representatief

Dat leverde een delegatie op die totaal niet representatief is voor de Syrische oppositie. Om te beginnen zorgde de VS ervoor dat de vreedzame, interne oppositie – het Nationale Coördinatiecomité voor Democratische Verandering van Haytham Manna (1), de Coalitie van Krachten van de Vreedzame Verandering van Mohannad Dleeqaan (2), de Partij voor de Heropbouw van de Syrische Staat van Reem Turkmani – niet aan de onderhandelingstafel vertegenwoordigd was. Enkel de oppositie die gesteund wordt door het Westen, Turkije en de Golfmonarchieën, kwam daarvoor in aanmerking.

Maar die pro-Westerse oppositie is zelf hopeloos verdeeld. Een deel ervan, gesponsord door Qatar, kan niet door één deur met het deel dat wordt gesponsord door Saudi-Arabië. Beide landen zijn verwikkeld in een machtsstrijd, met Qatar aan de verlizende hand. De door Qatar gesponsorde oppositie bleef bijgevolg weg uit Genève, officieel omdat ze elk idee van een onderhandelde oplossing met de Syrische regering verwerpt. Dat is nog niet alles: ook binnen de overblijvende oppositie was er grote verdeeldheid. Ahmed Hijazi, één van de leiders van het door het Westen gesteunde Vrije Syrische Leger – het zogenaamd ‘gematigde’ deel van de gewapende rebellen – trok openlijk van leer tegen de aanpak van de VS.

Het illustreert hoe versnipperd, verdeeld en afhankelijk van het buitenland de zogenaamde oppositie is waarmee de Syrische regering in Genève verondersteld werd een akkoord te bereiken.

Diplomatiek schaakspel

De beide delegaties kwamen ook met totaal verschillende agenda’s naar de onderhandelingstafel. Voor de Syrische regering is de eerste prioriteit een einde maken aan wat zij als ‘terorrisme’ bestempelt, door het stopzetten van de bewapening en financiering van rebellen door Saoedi-Arabië en Turkije. De prioriteit van de oppositie is net een regime change: eerst moet de Syrische regering haar macht afstaan aan een overgangsregering alvorens er over een einde aan de gewapende acties tegen het regime gesproken kan worden. Het onderwerp van een overgangsregering is voor president Assad vooralsnog taboe. De onbuigzaamheid van beide partijen hielp de onderhandelingen niet vooruit. Daar ligt een deel van de verantwoordelijkheid voor het afspringen van Genève 2.

Toch was er even sprake van toenadering. De Syrische regering ging er immers mee akkoord dat niet het Genève 1-communiqué – een stappenplan in 2012 opgemaakt door voormalig speciaal VN-gezant Kofi Annan – als basis voor de gesprekken zou dienen, maar wel een vredesplan opgesteld door de oppositie. De gematigde toon van deze tekst maakte haar voor de Syrische regering aanvaardbaar.

Tegelijkertijd kwam echter de VS in de VN-veiligheidsraad met een resolutie op de proppen die voor Syrië en Rusland onverteerbaar was. Dit voorstel van resolutie legde de volledige verantwoordelijkheid voor de humanitaire catastrofe in Syrië bij de regering, en volgens de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov zette ze zelfs opnieuw de deur open voor een militaire interventie (3).

Mislukking of niet?

Overigens zijn de meningen over Genève 2 verdeeld. Rusland en de Syrische regering noemen de onderhandelingen geen mislukking. Hoewel er nog geen nieuwe datum werd vastgelegd, werden er wel inhoudelijke afspraken gemaakt voor het vervolg van de onderhandelingen. Op aansturen van VN-gezant Lakdar Brahimi zouden die handelen over alle geweld in het aanslepende conflict: dat van de regering, dat van de oppositie en dat van terroristische groepen.
 
Maar terwijl Rusland en Syrië zeggen te blijven geloven in dit proces – omdat er geen andere oplossing is dan onderhandelen – haastten de VS zich om het een mislukking te noemen. Zijn de VS misschien bang dat er een politieke doorbraak zou komen? De zogenaamde mislukking van Genève 2 is in elk geval een excuus om opnieuw de militaire kaart te trekken. Zaterdag lekte uit dat Saoedi-Arabië de rebellen meer geavanceerde wapens wil leveren dan ze tot nu toe al bezaten – met name luchtafweergeschut – en dat de VS hun financiële steun zouden optrekken om het salaris van de rebellenstrijders te betalen (4).
 
Het probleem – voor de VS en Saoedi-Arabië – is dat het Syrische leger terrein wint op de rebellen. Het lijkt erop dat beide landen deze evolutie willen ombuigen in het voordeel van de rebellen, alvorens eventueel naar de onderhandelingstafel terug te keren.

Lina Dibeh en Marc-Antoon De Schryver zijn actief bij de solidariteitsbeweging Intal vzw

Noten

  1. http://www.intal.be/nl/article/%E2%80%9Cenkel-een-onderhandelde-oplossing-kan-syrie-redden%E2%80%9D-0

  1. http://www.intal.be/nl/article/een-oppositie-die-rekent-op-buitenlandse-steun-staat-feite-zwak

  2. http://rt.com/news/syria-resolution-russian-variant-818/

  3. http://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052702304703804579382974196840680

 

take down
the paywall
steun ons nu!