In Athene werd donderdagmiddag een punt gezet achter het vierjaarlijks congres van het Europese Vakverbond (EVV). De vakbonden keurden ‘The Athens Manifesto’ goed. In dat document halen de Europese vakbonden fors uit naar het huidige economische en financiële beleid in de Europese Unie.

“De saneringsmaatregelen die werden opgelegd aan Griekenland, Portugal en Ierland hebben de situatie erger gemaakt”, zeggen de vakbonden. Ze duwen die landen in een diepe en langdurige recessie met nog hogere schulden en verhoogde druk op werknemersrechten en werkgelegenheid.

Het beleid van de Europese Unie moet anders. Het Europees Vakverbond vindt de aanpak van het Euro Plus Pact (dat de arbeidskosten binnen Europa wil vergelijken en dat kritisch staat tegenover gecentraliseerd loonoverleg en indexeringsmechanismes en dat ook de pensioenleeftijd wil verhogen) en de huidige invulling van de ‘economic governance’ “totaal onaanvaardbaar”.

“Lonen zijn niet de vijand van de economie, maar de motor die zorgt voor groei en jobs.” Volgens het EVV zou dat het leidende principe van het economisch beleid moeten zijn. De lonen moeten de evolutie van de inflatie en de productiviteit volgen. Aan de bestaande indexeringsmechanismes mag niet geraakt worden.

Het EVV wil zich ook verzetten tegen de opkomst van extreemrechts in Europa en zal daarrond actief zijn bij de volgende Europese verkiezingen.

Nieuwe ploeg

De Europese vakbonden gaan die uitdagingen tegemoet met een nieuwe ploeg aan het hoofd van het EVV. De Franse Bernadette Ségol volgt John Monks op als algemeen secretaris. In de leiding van zeven zit voortaan ook een Belg: Patrick Itschert die eerder actief was in de verdediging van textielarbeiders. Opmerkelijk is ook dat het nieuwe leidende secretariaat vier vrouwen telt en drie mannen.

De Belgische vakbonden hebben sterk aangedrongen op een Europese coördinatie van de loonvorming. De Europese Unie begint zich steeds meer te moeien met de loonvorming en om te vermijden dat landen tegen elkaar worden uitgespeeld, moeten de vakbonden samenwerken en afspraken maken, aldus de Belgische vakbonden.

“Er bestaat nog altijd weerstand tegen dat idee, maar de geesten zijn wel gerijpt”, zegt Chris Serroyen van de christelijke vakbond ACV. Toch werden er in dit dossier geen knopen doorgehakt. “Het dossier wordt doorgeschoven naar het secretariaat van het EVV. Om te vermijden dat er weer vier jaar verspild worden, heeft het secretariaat wel de opdracht gekregen om dat als een primordiale taak op te pakken”, aldus Serroyen.

Actie op 21 juni

Bij de Belgische vakbonden is er ook tevredenheid dat het thema van de economic governance hoog op de agenda stond van het congres. Chris Serroyen: “Bij de Belgen leefde dat sterk onder meer door de aanval op de index, maar in een pak andere landen was er geen ‘sense of urgency’.”

Dat wordt nu anders. De Belgische vakbonden wisten hun collega’s te overtuigen om actie te voeren en om heel snel de koe bij de horens te vatten. De oorspronkelijke plannen werden al bijgeschaafd, maar die verworvenheden kunnen nog altijd opnieuw van tafel geveegd worden.

“Het worden beslissende weken. We moeten bijvoorbeeld vermijden dat het Europees parlement het dossier op een drafje afhandelt begin juni. Want dan zou onze actie van 21 juni al te laat komen”, aldus Serroyen.

De vakbondsdelegaties uit 36 landen leefden dan wel vier dagen in een congrescentrum, de buitenwereld sloop toch binnen. Zo werd er natuurlijk heel wat gediscussieerd over de mogelijke gevolgen van de uitschakeling van IMF-baas Dominique Straus-Kahn. De Europese vakbonden hielden ook nog op een andere manier de ogen gericht op de wereld buiten Europa. Vertegenwoordigers van de Tunesische en Egyptische vakbonden brachten de Arabische lente mee naar Athene.