Mijn eerste drie jaren in de basisschool waren hemel op aarde voor me. Ik zat in de klas met Sven, Hülya, Serda, Cindy en Rachid en ik voelde er me helemaal thuis. Op de speelplaats maakte het niet uit of je een woordje Turks, Tamazight of plat Gents praatte … Ik haalde uitstekende punten en ging zo graag naar school.

Toen ik veranderde van school en als enige leerlinge met een migratie-achtergrond op school zat, was dat enigszins anders. Gelukkig zat ik in het vierde leerjaar bij Meester Roel, tevens de schoolbibliothecaris. Ik was een boekenwurm en ik kon nu wekelijks boeken uit de stadsbibliotheek én de schoolbib ontlenen. Mijn mooiste herinnering was toen Patrick Lagrou, schrijver van Het Dolfijnenkind, een vervolg op dat boek kwam voorstellen in onze school. De schoolbib kreeg een exemplaar van het nieuwe boek, dat nog niet in de handel verkrijgbaar was. Meester Roel besloot het te verstoppen in de schoolbib en wie het als eerste vond, mocht het als eerste lenen.

Die nacht kon ik de slaap maar niet vatten en ik telde de uren af naar de ochtend. Ik stond als eerste aan de klasdeur en ik vond het boek! Ik vergeet dat gevoel nooit meer: het was mijn verjaardag én ik vond het boek van Lagrou! Ik teerde een heel schooljaar lang op dat gelukzalige gevoel.

Het jaar erop zat ik in de klas bij Juf Christel en dat was andere koek. Dat jaar startte ik ook met de Arabische taallessen en ik was supertrots dat ik het Arabisch alfabet kon schrijven. Op een goede herfstochtend was er een leswissel en moesten we een ander leerboek uit onze boekentas halen. Mijn oog viel op mijn Arabisch schriftje en ik besloot John, die naast me zat, te tonen dat ik mijn naam in het Arabisch kon schrijven. Dat ik stiekem een oogje had op John, speelde natuurlijk ook mee.

Dat had Juf Christel gezien. Ze liep naar achteren toe, nam mijn schriftje af en riep: ‘IK WIL DIE PAARDENKRULLEN HIER NOOIT MEER ZIEN! STEEK DAT SCHRIFTJE WEG EN HAAL HET HIER NOOIT MEER UIT!’ De hele klas lachte me uit en ik voelde me diep vernederd. Toen besefte ik voor het eerst dat het Arabisch iets leek te zijn, waarvoor ik me moest schamen. Dat dat geen plaats had op school en dat ik dat stukje van mijn identiteit moest wegsteken.

Ik huilde tijdens de speeltijd en vertelde bij mijn thuiskomst wat er gebeurd was. Mijn moeder trok naar de directie en ik vertelde tegen de directeur wat er gebeurd was. Juf Christel werd erbij gehaald. Ze ontkende vlakaf wat ze gezegd had en ik durfde in haar bijzijn het niet meer te herhalen.

Toen heb ik het mogen voelen. Telkens ik dat jaar mijn hand opstak, werd ik genegeerd. Mijn punten kelderden zienderogen. Ik dacht het nog goed te maken door een spreekbeurt over Marokko te geven. Ik dacht dat ik dan kon bewijzen dat het Marokkaans-zijn niet zo slecht was. We moesten een spreekbeurt geven over een land.

Ik bereidde me grondig voor: haalde encyclopedieën erbij, knipte prentjes uit de Wereldatlas (sorry mama!), en bracht allerlei attributen naar de klas. Ik had het over de inwoners, de talen die men er sprak, de dynastie, de fauna en flora enz.

Groot was mijn teleurstelling toen ik mijn rapport zag: een 5/10. Alle andere leerlingen hadden minstens 7/10 gekregen. Voor een strever als mezelf, was dat de genadeklap. Op het einde van het jaar slaagde ik met de hakken over de sloot en de juf gaf een TSO-advies aan mijn ouders. Omdat mijn punten niet denderend waren, volgden ze dat advies. Terwijl ik droomde van een ASO-richting …

Wat die worsteling met mijn divers-zijn heeft teweeggebracht qua welbevinden op school, is ongelofelijk. Hoe bepalend dat mijn schooljaar bij Juf Christel was voor mijn verdere schoolloopbaan … Het heeft littekens nagelaten en dat vergeef ik Juf Christel nooit.

Ik heb lang geworsteld met het wegsteken van een deel van mijn identiteit. Gelukkig heb ik met de jaren geleerd dat het kennen van verschillende talen, een meerwaarde en verrijking is voor mijn leven! Wat ben ik apetrots op het feit dat ik Nederlands, Tamazight, Frans, Engels, Marokkaans en Klassiek Arabisch kan spreken, lezen en schrijven.

Geef de thuistaal een plaats op de school. Laat de kinderen voelen dat ze wél iets kunnen (‘Hey, ik kan Pools spreken!’), en vertrek vanuit dat gevoel naar een beter welbevinden van de kinderen. Geef hen die boost en ontwikkel hun zelfvertrouwen. Een kind dat zich thuis voelt op school en dat voelt dat het mag zijn wie het écht is; dat kind heeft een beter leervermogen! Gebruik die (andere) taalvaardigheid om het Nederlands aan te leren en kom zo tot succesverhalen. De wetenschap heeft het aangetoond, nu is het aan het onderwijs om hierin stappen te zetten.

Nadia Saouti is gemeenteraadslid Groen Mortsel.

Foto: Regionaal Archief Alkmaar, Flickr / CC BY 2.0