Mensenrechtendossier a 2
Gedragscode op facebook?
Facebook en privacy staan steeds vaker op gespannen voet. Mensen ‘delen’ naar hartenlust persoonlijke informatie en foto’s uit hun privéarchief. Men wisselt gedachten uit met vrienden over koetjes en kalfjes, maar evengoed over maatschappelijke thema’s met een groep gelijk – of andersgestemden. Via het aanmaken van facebook-groepen verenigen mensen zich in een openbaar forum om hun zegje te doen. Dit gaat vaak gepaard met een kritische stem. Het recht op vrijheid van meningsuiting laat dit gelukkig ook toe. En elke bijdrage tot de ontwikkeling van een maatschappij-kritische tijdgeest dient op zich te worden toegejuicht. Het laat ons toe een democratisch basisrecht in concreto vorm te geven en de burger leert ingaan tegen de heersende opinie. Wanneer onze kritische stem in de kiem wordt gesmoord, kan het beleid niet langer in vraag worden gesteld, wat dreigt uit te monden in een apathisch burgerschap. Het belang van de vrijheid van meningsuiting, en de bijdrage die sociale netwerksites zoals facebook daartoe levert, is dus vitaal en mag geenszins worden onderschat.
Dat diezelfde vrijheid van meningsuiting ook kan inhouden dat beledigende, kwetsende of zelfs racistische uitspraken moeten worden gedoogd, houdt het gevaar dat meningen vaak balanceren op de grens van het toelaatbare. Een afweging tussen het recht op vrije meningsuiting en andere fundamentele rechten blijft dus vaak een delicate oefening, waarbij geval per geval wordt bekeken welk recht in een gegeven context standhoudt. Denken we hier maar aan de recente vrijspraak van de Nederlandse politicus Geert Wilders die terecht stond voor groepsbelediging, het aanzetten tot haat en de discriminatie van allochtonen. In 2004 liep het toenmalige Vlaams Blok nog een veroordeling op wegens het aanzetten tot racisme en rassenhaat, als gevolg van een procedure die met succes door de o.a. de Liga werd ingesteld.
Niet enkel omwille van die juridische dualiteit is voorzichtigheid geboden wanneer je je publiekelijk uitlaat, ook ons menselijk normen- en waardepatroon dient ons te behoeden voor een al te scherpe tong op het internet. Wie zich vrijwillig op facebook begeeft heeft snel begrepen dat dergelijk lidmaatschap ook het gevaar inhoudt aan de kritische massa te worden blootgesteld. Gewapend met een eigen overtuiging mengen we ons in het debat en verdedigen we onszelf of datgene wat ons dierbaar is en/of aanbelangt. Wanneer het naar onze mening echt te gortig wordt staat het ons dan ook vrij om facebook met één druk op de knop (?) vaarwel te zeggen. Anders is het wanneer facebookpagina’s worden aangemaakt over mensen die hier niet zelf voor gekozen hebben én niet over dezelfde mogelijkheid beschikken om zich te verdedigen. De Liga was dan ook erg verbolgen over de recente gebeurtenissen op de sociale netwerksite waarbij een dakloze vrouw uit Brugge ongenadig werd beschimpt en bespot. De bijhorende onflaterende foto’s van de weinig benijdenswaardige toestand waarin deze vrouw zich bevindt waren een staaltje van wansmakelijk voyeurisme dat vragen doet rijzen omtrent de wenselijkheid van dergelijk open forum. Of willen we het forum dat facebook ons biedt echt aanwenden om ons ongegeneerd en onverbloemd uit te laten over vriend en vijand?
Het behoeft geen rechterlijke tussenkomst om zelf aan te voelen dat dergelijke pagina’s indruisen tegen de menselijke waardigheid en het recht op weerwoord die als fundamenteel worden ervaren. Teneinde het gebrek aan respect voor de betreffende vrouw in ere te herstellen heeft de Liga dan ook opgeroepen tot de onmiddellijke verwijdering van de pagina en zal zij niet nalaten om dit in de toekomst opnieuw te doen wanneer gelijkaardige initiatieven andermaal opduiken. Wij zijn dan ook verheugd dat gehoor werd gegeven aan deze oproep.
En voor wie dit net niet overtuigend genoeg is, is er nog steeds de wet. Wie openlijk op facebook mensen gaat beledigen of kwetsende of denigrerende uitlatingen doet kan zich in bepaalde gevallen schuldig maken aan ‘laster en eerroof’. Bovendien is voor de publicatie van andermans foto’s steeds diens toestemming.
Bron : Liga voor mensenrechten
