Na vier maanden onderhandelen en actie voeren hebben de vakbonden en de directie van Carrefour een akkoord gesloten. Het verdict is nog altijd hard, maar de vakbonden wisten de gevolgen van de structurering te milderen.
Carrefour wou aanvankelijk 1.233 werknemers ontslaan en enkele winkels definitief sluiten. De sluitingen komen er niet (enkele hypermarkten worden supermarkten) en het aantal ontslagen zakte tot iets meer dan duizend. De vakbonden hopen dat zo’n 600 tot 700 daarvan in aanmerking komen voor het zogenaamde swt-stelsel, het vroegere brugpensioen.
Bij Carrefour zou het vanaf 56 jaar kunnen. Perfect wettelijk, maar het leidde tot de gebruikelijke stampij bij Open Vld en N-VA en ‘arbeidsmarktspecialisten’. Voor de twee regeringspartijen is het nog eens een kans om oppositie te voeren tegen hun eigen regering en ook Vlaams minister Muyters zag een mogelijkheid om ruzie te maken met de federale regering die aan Vlaamse kant nochtans exact dezelfde partijen bevat.
Hun belangrijkste argument – ‘net nu er krapte is op de arbeidsmarkt’ – is echter vals en wel om verschillende redenen. Werknemers in swt na een herstructurering moeten sinds 2015 beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Ze moeten zich inschrijven als werkzoekende, een passende aanbieding of opleiding aanvaarden en meewerken aan een inschakelingsparcours. Het enige verschil is dat ze niet geschorst kunnen worden als ze onvoldoende sollicitatiebrieven kunnen voorleggen bij een controle. Bij oudere werknemers die het slachtoffer werden van een naakt ontslag is dat pas vanaf 60 zo.
Het argument is om nog een andere reden vals. Volgens de VDAB had een werkzoekende ouder dan 50 in 2017 3,8 procent kans om een job te vinden. Voor mensen ouder dan 56 is dat wellicht nog veel lager. De reden is simpel: werkgevers lusten geen oudere werknemers. Werkloos worden op oudere leeftijd betekent terechtkomen in een zwart gat.
Inkomen
Het grootste verschil tussen iemand in swt en een gewone werkloze is het inkomen. De vakbonden maken zich sterk dat de ontslagen Carrefour-werkne(e)m(st)ers in het swt-stelsel 95 procent overhouden van hun vroegere loon. Als werkloze zou dat een pak minder zijn. Die meerkost wordt trouwens gedragen door de voormalige werkgever waarop ook nog eens sociale bijdragen betaald worden.
Als je goed luistert naar de redenering van de critici is net dat zekere inkomen een doorn in het oog. “Uitkering is 90 procent van je laatste inkomen (in dit geval). Ik begrijp dat die mensen niet meer bougeren”, tweet Jan Denys, Director Corporate Communications & Public Affairs van uitzendbureau Randstad.
Vlaams minister Muyters (N-VA) zegt ongeveer hetzelfde: “In realiteit zien we dat deze mensen moeilijk te activeren zijn. Dat kun je ze ook niet kwalijk nemen, waarom zouden ze gaan werken voor dat kleine beetje loon extra?”, aldus zijn woordvoerder in De Standaard.
N-VA en co willen dus dat de +56-werkzoekenden minder inkomen hebben. Dat zou dan betekenen: even weinig kans op een job, maar wel met het risico erbovenop om in de armoede terecht te komen. Voor Denys van Randstad mag het zelfs wat erger. “Noch @openvld noch @de_NVA hebben beperking werkloosheidsuitkering in de tijd op lijstje staan voor arbeidsdeal. Beetje ambitie mag hoor”, tweette hij ook nog.
Als een werkzoekende van pakweg 60 plots zonder inkomen valt, dan zal zij of hij wel om het even welke job aannemen. Wie weet misschien zelfs bij Randstad aankloppen, zou luidt die redenering.
Ook dat verhaal over de krapte op de arbeidsmarkt verdient een korrel zout. De VDAB publiceerde onlangs nog de belangrijkste knelpuntberoepen. In de top vijf: verpleegkundige, technisch commercieel adviseur, werfleider in de bouw, technicus industriële installaties en ICT-analist. Beroepen waarvoor je al snel een aantal jaar opleiding en ervaring nodig hebt.
