“De televisie, mijn beste Daniël, is de antichrist en ik zal je zeggen dat er slechts drie of vier generaties nodig zijn om van de mens een wezen te maken dat niet eens meer op eigen initiatief een scheet kan laten, en dat terugkeert naar zijn hol, naar de middeleeuwse barbarij en naar een staat van imbeciliteit die de naaktslak ten tijde van het Pleistoceen (1)  al overwonnen had. Deze wereld zal niet ten onder gaan aan de atoombom, zoals de kranten schrijven, ze zal sterven van het lachen, en te gronde gaan aan de banaliteit door overal een grap van te maken, en een slechte grap ook nog”.   
                                                                                      

Carlos Ruis Zafón laat dit in zijn boek ‘De schaduw van de wind’ op bladzijde 120 zeggen door de exentrieke en veelbelezen Fermin Romero de Torres.

Meer dan zevenhonderdduizend exemplaren waren toen verkocht. Het zullen er nu wel voorbij het miljoen zijn. Tel daar de gratis en de bibliotheeklezers bij, en je zit al gauw in de miljoenen.

OK, het is vooralsnog geen tweederde meerderheid, maar minstens toch al een goed begin. Wat belet al die lezers om hun conclusies te trekken?

Misschien zijn het de programma’s en medewerkers die wel de moeite waard zijn. Ik vraag mij af of zij niet (meer en meer) het zeldzame alibi zijn, de roos op de mesthoop.

Het valt op, overal waar je reist. De beeldbuis is everywhere. Tot in het kleinste appartement van Hong Kong of  het bouwvalligste slumskrot in Bombay. Als ultiem bewijs van vooruitgang en welvaart.

Ik herinner me nog levendig die avond in de favela van Ciudad de Guatemala. De benepen (maximaal 8 op 8) houten woning en zijn kleine kamertjes. Twaalf mensen, vier generaties, bekijken een of andere live uitzending van een Amerikaanse sekte. Eén straat verder, door de luidsprekers, is een andere sekte zijn verslavende boodschap aan het verkondigen. ‘Lijden nu is heilig leven in het hiernamaals’.

Meer nog dan de verdwazing en de verkleutering is er het feit van de desinformatie. Even goed bij ons als elders. Wiens brood men eet. Een aanfluiting van democratie.

De laatste crisissen leren het ons : geen fundamentele vragen in de regluiere media over het economisch-financiëel systeem waar wij in leven. Evenmin dus de aanzet voor de noodzakelijke,  fundamentele veranderingen. Media maken immers wezenlijk deel uit van dit systeem. Meer zelfs, zij zijn een noodzakelijk fundament om het in stand te houden.

Net als de wetenschappers, de politiekers, de kunsternaars weten veel journalisten het wel. De geglobaliseerde commerce heeft de voordelen van hun werkterrein veel kleiner gemaakt dan de nadelen. Frustratie haalt het van voldoening.

Het is daarom ook logisch dat de ‘Arabische Lente’ alleen kon ontstaan via internet. Zo zal het ook in de toekomst zijn met andere, grote veranderingen. Televisie zal niet de rol van pionier op zich nemen. Hoogstens rapporteren. Dikwijls echter ook desinformeren, of doodzwijgen.

Een voorbeeld : Ik heb hem via internet leren kennen, de IJslandse Hördur Torfason die in oktober 2008 met zijn gitaar naar het parlementsgebouw ging in Reykjavik.

De muzikant Torfason slaagde er in een begin te maken van protest tegen de regering en de grote, nationale bankencrisis. De zaterdag daarop trokken er tientallen mensen naar dezelfde plek, als gevolg van het initiatief van Torfason.

Dankzij die zaterdagen wist de beweging ‘Stem van het Volk’ te mobiliseren, en slaagden de IJslanders er in januari 2009 uiteindelijk in de regering naar huis te sturen en nieuwe verkiezingen te eisen. 

De IJslanders lieten het daar niet bij zitten. In deze beweging voor ‘echte democratie’ stemden zij ook tegen het referendum om de schuld van vier miljard euro terug te betalen aan Groot-Brittannië en Nederland. 

Sterker nog, ze hebben een comité van 25 gekozen burgers gevormd, die tot taak hebben om een staatshervorming te gaan leiden.  Een stille revolutie die parallel loopt met de ultieme wijze waarop de Arabische opstanden evolueerden.

Wat de IJslanders  toen niet wisten was  dat hun ‘stem van het volk’ overgenomen zou worden door duizenden demonstranten die op zondag 15 mei 2011 in vele Spaanse steden de straat op gingen. ‘Spanje staat op, een nieuw IJsland’ werd gescandeerd.

Omwille van al het voorgaande lijkt het mij raadzaam een vijfde gebruiksaanwijzing voor media te voegen bij de vorige.
5) Of misschien is het, alles welbeschouwd, toch maar beter om te zeggen: weg met de rotzooi.

Alle drommelse Theodore Dalrymples nog aan toe !

(1) Geologisch tijdvak, miljoenen jaren geleden.