Ga, ga, Marianne voer ons aan/ Verlos de maatschappij/ Van de tirannen en maak ons vrij/ En maak ons vrij. De socialisten bezingen al decennialang de recente hoop van christendemocratisch Vlaanderen. Het heeft niet mogen baten. Marianne Thyssen druipt moegestreden af. Yves Leterme is nog steeds op post.
Ik was lang fan van Marianne Thyssen. Zoals ik fan ben van Frieda Brepoels, en bij uitbreiding van alle Vlaamse Europarlementariërs. Meer dan welke actieve politicus ook, zijn zij onthecht van land en partij. Ondanks het ietwat zompige imago van CD&V slaagde Thyssen erin enige grandeur te bewaren. De EVP is ook niet meteen een baken van verlichting, maar Thyssen verpersoonlijkte meer dan haar partijlijn het Europese project. Dat viel goed.
Het was haar aan te zien dat ze tegen haar zin voorzitter werd. De partijtop had door dat met deze baan de komende tijd weinig faam zou zijn te verwerven, en zelfs Pieter De Crem verkoos het defensiedepartement boven de positie waar hij enkele jaren geleden voor kandideerde. Iemand – Thyssen heeft waarschijnlijk hemel en aarde bewogen om te weten te komen wie – heeft toen de naam van Thyssen opgeworpen. Een trouwe kracht die al jaren haar zin mocht doen in Europa. Ze was daar zelfs voorzitster van de bierclub. Die tante kon het christendemocratische kerngezin wel om een wederdienst vragen. En zo geschiedde.
Thyssen kweet zich beter van haar taak dan haar fans zonder partijkaart hadden gehoopt. In geen tijd schikte ze zich naar haar rol en dreunde de gewoonlijke christendemocratische praatjes op. Je wist niet precies wat ze zei, maar het was steeds duidelijk de schuld van iemand anders. In 2009 kon Kris Peeters het verlies van CD&V na de kartelbreuk beperken, in 2010 stond Thyssen er alleen voor. Ze was erin geslaagd Yves Leterme naar de zijkant te leiden, maar ook daar richtte hij schade aan.
Het resultaat was een historisch dieptepunt. Het zou oneerlijk zijn dat in de schoenen van Thyssen te schuiven, maar bij een eerlijke analyse kon zij niet onvermeld blijven. Marianne Thyssen heeft het niet. Als voorzitter is ze perfect geschikt, maar voor een politiek leider kan ze niet genoeg gewicht in de schaal werpen. Yves Leterme maakte het haar moeilijk, maar zij is er ook niet in geslaagd hem te doen zwijgen. Haar publieke optredens waren te zwak om een zwevend kiezerscorps nog maar één peiling aan haar te binden. De boodschap was nochtans ouderwets christendemocratisch: nietszeggend. Het zou cynisch zijn geweest als de partij haar tot ontslag had gedwongen, maar het is goed dat ze weg gaat. Europa kan haar beter gebruiken.
Door allerlei analisten wordt tegenwoordig ook een definitieve aftocht van de christendemocratie voorspeld. Ik vrees dat zij hun dromen voor werkelijkheid nemen. In 2003 zakte de partij eveneens weg tot een historische dieptepunt. Voorzitter Stefaan De Clerck werd naar Kortrijk verbannen, en in 2004 kon CD&V zich samen met N-VA weer in de regering werken. Op minder dan een jaar tijd was Vlaanderen Paars beu geraakt en scheen Yves Leterme en de zijnen een geloofwaardig alternatief. In 2007 deden ze nog beter. Ik zeg niet dat dit mirakel zich gauw zal herhalen, maar het is niet omdat een politieke marchandant momenteel meer succes heeft in dit achterland, dat de christendemocratie geen toekomst meer heeft. CD&V is nog steeds een loyaal kluwen, Vlaanderen haar praatjes allerminst ontgroeid. Ooit zal die partij doodbloeden, dat is zeker, maar daarvoor is meer nodig dan een Vlaams-nationalistische spektakelcampagne.
