In Berkeley, een stad in de stedelijke agglomeratie rond San Francisco, California, aan de Amerikaanse westkust, is de consumptie van frisdranken als Coca-Cola en Sprite en andere gezoete dranken als energiedrankjes en ijsthee in enkele maanden tijd met 21 procent gedaald, stelt een studie van de Universiteit van Californië (UC) vast. Deze daling is veel groter dan verwacht, zeggen de onderzoekers in het American Journal of Public Health.

Impact op gezondheid

De daling deed zich voor na de invoering van een taks op frisdrank en andere kunstmatig gezoete dranken in maart 2015. De studie vond enkele maanden na de invoering plaats. Ter vergelijking gingen de onderzoekers ook kijken in het naburige San Francisco, waar geen dergelijke taks wordt geheven.

Daar steeg de frisdrankconsumptie in dezelfde periode met 4 procent. Een poging om een gelijkaardige taks in te voeren in San Francisco werd daar door de politieke meerderheid verworpen. Berkeley is de eerste Amerikaanse stad die een frisdranktaks ‘a penny-per-ounce’ invoerde (1 dollarcent per 28,35 gram = 0,9 eurocent).

De onderzoekers richtten zich voor hun onderzoek vooral op de buurten met lagere inkomens. “Mensen met lage inkomens dragen de zwaarste gevolgen van obesitas en diabetes”, zegt Kristine Madsen van UC Berkeley.

“Deze daling in de consumptie van frisdrank en suikerhoudende drank is dan ook zeer bemoedigend. We zoeken naar instrumenten die mensen helpen om gezonde keuzes te maken, en de frisdranktaks blijkt een effectief instrument te zijn.”

Meer water drinken

De frisdranktaks had ook gevolgen voor de consumptie van leidingwater in Berkeley. Die steeg met 63 procent, in Oakland en San Francisco slechts met 19 procent. Ook het argument van de tegenstanders van de taks, dat klanten hun drankjes buiten de stad zouden gaan kopen, blijkt niet te kloppen. Slechts 2 procent van de inwoners van Berkeley ging omwille van de taks elders frisdrank kopen.

De daling van de frisdrankconsumptie is voorlopig alleen een effect op korte termijn, benadrukken de onderzoekers. Het onderzoek gaat immers maar één jaar terug tot de dag dat de taks werd ingevoerd in maart 2015. Om na te gaan of de taks mensen ook op langere termijn gezonder doet drinken, is verder opvolgend onderzoek nodig.

Meer dan twintig Amerikaanse steden probeerden eveneens een frisdranktaks in te voeren, maar telkens ontbrak daarvoor voldoende politieke steun. Na Berkeley kon alleen de stad Philadelphia in de staat Pennsylvania aan de oostkust de goedkeuring van zo’n taks invoeren. Die wordt in januari 2017 van kracht.

Obesitas

Sinds begin 2016 zijn er wereldwijd voor het eerst meer mensen met overgewicht dan met ondergewicht, blijkt uit de studie die in april 2016 in The Lancet verscheen. Uit analyse bleek dat het aantal mensen met obesitas (op basis van de Body Mass Index) in veertig jaar tijd razendsnel is toegenomen: van 105 miljoen in 1975 naar 641 miljoen in 2014. Aan dit tempo zal tegen 2025 een vijfde van alle volwassenen ter wereld obees zijn, voorspelden de onderzoekers.

Een van de belangrijkste oorzaken van overgewicht en obesitas is de consumptie van calorierijke etenswaren en dranken. Die worden sterk gepromoot met enorme publiciteitscampagnes door de grote bedrijven. In de VS zijn ook veel popsterren bereid voor veel geld dergelijk calorierijk eten en drinken te pushen.

Bronnen: 

Soda tax linked to drop in sugary beverage drinking in Berkeley

Berkeley sees a big drop in soda consumption after penny-per-ounce ‘soda tax’

Soda Consumption Falls After Special Tax in California City (in de VS worden met koolzuurgas verzadigde ‘bruisende’ drankjes ‘soda’ genoemd)

What happens when you boil Soft Drinks: (in dit YouTube filmpje wordt een Pepsi-Cola gekookt, maar het is uiteraard van toepassing op alle frisdranken)