Line De Witte: “In 2014 komt er een herevaluatie van het financieringsdecreet voor het onderwijs van 2008. Dit decreet heeft veel negatieve gevolgen. Het zorgt onder andere voor concurrentie tussen universiteiten omdat ze voor het weinige geld moeten vechten. Ze denken niet meer na over ‘er is niet genoeg geld beschikbaar van de overheid’, maar zijn veel meer bezig met ‘wij moeten zelf zoveel mogelijk geld binnenhalen’.”

“Er wordt te veel gekeken naar de output. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de fraudezaken bij onderzoekers die onlangs aan universiteiten aan het licht kwamen. Hoe meer de universiteiten schrijven, hoe meer doctoraten ze uitgeven, hoe meer geld ze krijgen.”

“Onderzoekers worden onder druk gezet om zoveel mogelijk te publiceren, liefst in hoog aangeschreven tijdschriften. Maar alleen de allerbeste resultaten maken daarbij een kans. Ik wil fraude niet goedpraten, maar dat is wel een gevolg van zo’n scheefgetrokken situatie, een gevolg van het decreet.”

“Nu de evaluatie eraan komt, willen we als studenten het signaal geven dat het onderwijsbeleid fout zit. Daarom willen we met zoveel mogelijk mensen donderdag in alle universiteitssteden op straat komen.”

Zorgen de fraudezaken voor een groeiend besef bij de studenten? 

“De fraudezaken zijn een heel duidelijk gevolg van het tekort aan middelen voor het hoger onderwijs. We hopen dat de studenten dit verband ook zien. Heel vaak merken we dat de link niet wordt gelegd tussen bijvoorbeeld de fraudezaken en het financieringsdecreet, terwijl die er toch heel duidelijk is. Maar de fout ligt zogezegd geheel bij de onderzoekers zelf.”

“De KU Leuven wil bijvoorbeeld een postercampagne starten om te waarschuwen dat fraude niet kan! Dan pak je niet de wortels van het probleem aan. Ik vrees dat de meeste studenten die wortels ook niet zien.”

“Dat is het moeilijke aan het hele onderwijsthema: het is een complexe materie. Je moet het dossier kennen om te beseffen dat de oorzaak van de kwaliteitsdaling ligt bij een tekort aan middelen.”

Doet zich in België dezelfde evolutie voor als in onze buurlanden? 

“Ja, in onze buurlanden is die evolutie wel veel vroeger begonnen. Maar de situatie valt te vergelijken. Vanuit de Europese Unie komt een soort van privatiseringsdrang.”

“In Nederland en Groot-Brittannië is dat fenomeen heel duidelijk merkbaar. Zo werd bijvoorbeeld het inschrijvingsgeld aan Britse universiteiten verdrievoudigd. Wat opvalt, is de expliciete keuze voor privatisering. Vanuit de overheden en vanuit de universiteitsbesturen wordt dit model naar voren geschoven als ‘beter’.”

“Dat de topuniversiteiten en kleine privé-universiteiten medegefinancierd worden door bedrijven is geen punt. Ook niet dat de inschrijvingsgelden zo hoog liggen.”

Als er niets verandert, zal het onderwijslandschap in België er binnen pakweg tien jaar ook zo uitzien? 

“Ik vrees dat dat we die richting uitgaan, ja. Met zekerheid kan je dat niet zeggen. Er is te weinig geld bij de overheid en dus kijkt die naar de privé om het gat op te vullen. Zo komen er elitaire universiteiten die enkel mensen zullen toelaten die veel geld kunnen neertellen.”

Jullie eisen nu dat er 7 procent van het BBP naar onderwijs gaat, waarvan 2 procent naar het hoger onderwijs. Is dit niet de richtlijn die ook Europa voorstelt?

“Europa stelt inderdaad 7 procent van het BBP als richtlijn. Wij eisen dat die 7 procent slaat op openbare financiën voor het onderwijs, terwijl Europa niet specifieert waar dit geld vandaan moet komen.”

“In de Verenigde Staten gaat er ook ongeveer 7 procent van het BBP naar onderwijs, omdat er vaak heel hoge inschrijvingsgelden worden gevraagd en veel geld vanuit privébedrijven wordt geïnvesteerd. Dus beschikken die universiteiten over veel geld. Wij eisen overheidsfinanciering.”

“De Europese Unie kan eigenlijk niks opleggen, wel voorstellen doen. Het is duidelijk dat die voorstellen niet per sé een sociaal Europa inhouden. Dat zien we aan het besparingsbeleid.”

Waarom organiseren jullie lokale acties en was er geen oproep voor één grote nationale manifestatie?

“Het is allemaal organisch gegroeid. Vorig semester zijn lokale platformen ontstaan in de diverse universiteitssteden. De GSR (Gentse Studenten Raad) heeft dan het initiatief genomen om een actie te houden op 28 maart.”

“Daarop hebben FEF (Fédération des Etudiants Francophones) en VVS (Vlaamse Vereniging voor Studenten) besloten om mee op de kar te springen en is er een nationaal kader gekomen. In Leuven is de situatie wat anders, want de Leuvense studentenraad (LOKO) doet niet mee.”