Een Frans wetsvoorstel wil filmen van politiegeweld strafbaar maken. In België mag het (nog). De politie denkt van niet, wat Ibrahima ondervond. Foto: rebellyon.info
Open brief - Franse journalisten,

Franse journalistenorganisaties klagen censuur aan door nieuwe wet op de veiligheid

Organisaties van journalisten bij Franse media klagen aan dat een nieuw wetsvoorstel over 'globale veiligheid' een ernstige inbreuk betekent op de persvrijheid. Artikel 24 van deze wet wil zware straffen opleggen voor het fotograferen, filmen en verspreiden van beeldmateriaal van politieagenten tijdens politie-acties. "Verspreiden van beelden is noodzakelijk voor het democratisch functioneren van de maatschappij."

maandag 16 november 2020 14:37
Spread the love

 

Journalistenverenigingen uit verschillende media, waaronder Le Monde, betreuren een tekst die “de vrijheid van informatie enkel maar kan ondermijnen”. In de tekst staat dat men het verspreiden van beelden van politie wil beperken.

De initiatiefnemers van het wetsontwerp en van artikel 241 stellen te willen “beschermen wie ons beschermt” voor “de globale veiligheid”. Het wetsontwerp zal vanaf 17 november in het Franse parlement worden besproken. De maatregel zal de verspreiding van beelden van politie inperken, maar zal eveneens de journalistieke vrijheid om te informeren en meer algemeen de vrijheid van alle burgers ondermijnen.

Onder impuls van de overheid zal artikel 24 van deze wet een nieuw strafbaar feit creëren. Wie “het aangezicht of enig ander identificatiemiddel” van een politieagent (of rijkswachter) verspreidt – met uitzondering van het RIO-dienstnummer2 – riskeert een jaar gevangenisstraf en een boete van 45.000 euro, wanneer het de bedoeling zou zijn om de “fysieke of psychische integriteit van de agenten te schaden”.

De parlementaire verslaggevers van de tekst stellen dat een dergelijke bepaling alleen van toepassing is voor duidelijk kwaadwillige verspreiding van beelden die geweld tegen politie uitlokken. Ze is op “geen enkele manier bedoeld om journalisten te beletten hun werk te doen” of om “het recht van informeren door burgers en journalisten” aan te tasten. De Franse wet straft namelijk reeds bedreigingen en aanvallen op de privacy alsook cyberpesten.

De zeer vage definitie van het “doel”, namelijk aanvallen van de “fysieke of psychische integriteit” suggereert echter een heel andere realiteit. We vrezen dat de politie het rechtvaardig zal vinden om de verspreiding van beeldmateriaal tegen te houden. Ze verzetten zich namelijk maar al te vaak, zelfs met geweld, tegen het volstrekt legaal vastleggen van foto’s en video’s van hun acties in de openbare ruimte.

“Informeren van het publiek en het publiceren van beelden van politieacties is legitiem en noodzakelijk voor het democratisch functioneren van de samenleving”.

Met een dergelijke tekst zouden de media, uit angst om juridisch het zwijgen opgelegd te krijgen, zich kunnen onthouden van de verspreiding van beelden van ruwe interventies. Wat zal er nu gebeuren als burgers tijdens manifestaties in arbeiderswijken klappen en brute arrestaties live filmen? Zullen ze dat dan niet mogen doen wegens vermeende intentie om schade te berokkenen? Zullen sociale media strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld wanneer zij worden gewaarschuwd voor ongeoorloofde inhoud? Ze zullen door deze wet enkel in de verleiding komen beelden te censureren waar kritische commentaren bijstaan.

Journalistieke onderzoeken en bewijzen

Hoeft het een betoog? Het is wel degelijk het beeldmateriaal van het geweld van de ordediensten dat het mogelijk heeft gemaakt om deze gang van zaken in het democratische debat op te nemen. Het maakt daarbij niet uit of het journalisten met of zonder perskaart zijn, burgers of mensenrechtenactivisten die deze beelden opnamen.

De openbare verspreiding van beeldmateriaal heeft al tot verschillende journalistieke onderzoeken en verenigingswerk geleid. Die beelden dienen als bewijs en kunnen leiden tot vervolging, zelfs zonder dat een klacht wordt ingediend. Dat bemerkte procureur-generaal François Molins onlangs tijdens een hoorzitting voor de parlementaire onderzoekscommissie over praktijken van ordehandhaving. Die hoorzitting ging over een video die op grote schaal werd verspreid via sociale netwerken, waarop te zien is hoe een politieagent in 2016 een middelbare scholier slaat tijdens een betoging voor een gebouw in Parijs.

“Wie beschermt ons tegen de politie?”. Foto: Guillaume70/WikiMedia Commons

Het maakt ons des te bezorgder aangezien de minister van Binnenlandse Zaken zelf heel vaag blijft over deze bepaling. De minister zelf haalt zijn neus op voor de intentieverklaring bij de tekst: “Ik had beloofd dat er geen beelden van politieagenten en rijkswachters meer zouden te zien zijn in de media. Deze belofte zal nagekomen worden, daar de wet zal voorzien in een verbod op het verspreiden van deze beelden”. Zo verklaarde hij op 2 november op BFM-TV.

Tegelijkertijd maakt artikel 21 van het wetsvoorstel voor globale veiligheid het mogelijk om bodycamopnames van de politie te verspreiden om “de bevolking te informeren”. Kamerlid Jean-Michel Fauvergue (La République en Marche, de partij van president Macron), die het wetsvoorstel heeft opgesteld, maakte er echter geen geheim van dat het de bedoeling is “de macht terug te winnen in de beeldenoorlog”.

Zie voetnoot 1 voor vertaling.

Wat nu met een situatie waarin burgers beelden vastleggen die ongunstig zouden zijn voor de versie van de politie? Aan de ene kant belemmert deze tekst de vrijheid om te informeren, aan de andere kant wordt het een versie die alleen de politieautoriteiten nog openbaar kunnen vertellen.

“Informeren van het publiek en het publiceren van beelden van politieacties is legitiem en noodzakelijk voor het democratisch functioneren van de samenleving”, aldus de Verdediger van de Mensenrechten3 in haar advies over het wetsvoorstel. Wij, de verenigingen van journalisten en redacteurs, roepen de parlementsleden daarom op om dit essentiële democratische recht niet te vergeten. We roepen op om artikel 24 uit deze tekst te schrappen.

 

Ondertekenaars:

De Verenigingen van Journalisten, redacteurs en/of medewerkers van AFP, Arte, BFM-TV, Challenges, Courrier international, Les Echos, Europe 1, Le Figaro, Franceinfo, Franceinfo. fr, Franceinfo TV, France Inter, France 2, France 3 National, L’Humanité, Le JDD, LCP, Libération, Marianne, Le Média, Mediapart, Midi libre, Le Monde, M6, L’Obs, Le Parisien, Paris Match, Premières Lignes, RTL, Sud Ouest, Télérama, La Tribune.

 

De Open Brief  L’article 24 de la future loi “sécurité globale” menace la liberté d’informer, alertent des sociétés de journalistes in Le Monde van 10 november 2020 werd vertaald door Roebi Block.

 

Notes:

1   Voor de volledige tekst van het wetsvoorstel, zie PROPOSITION DE LOI relative à la sécurité globale.

Artikel 24 (eigen vertaling, nvdr).

  1. – Paragraaf 3 van hoofdstuk IV van de Wet van 29 juli 1881 over de persvrijheid wordt aangevuld met een artikel 35 quinquies, als volgt:

“Art. 35 quinquies. – Wordt bestraft met een jaar gevangenis en een boete van 45 000 euro het feit van verspreiding, met welk middel ook en wat ook de ondersteuning ervan is, dat als doel heeft de fysieke of psychische integriteit te raken, van het aangezicht of eender welk ander element ter identificatie van een functionaris van de nationale politie of van een militair van de nationale rijkswacht wanneer dit gebeurt in het kader van een politie-operatie.”

II. – Artikel 35 quinquies van de wet van 28 juli 1881 over de persvrijheid is geen obstakel voor de communicatie, aan de bevoegde administratieve en rechterlijke autoriteiten, in het kader van de procedures die ze waarnemen, van beelden en elementen ter identificatie van een functionaris van de nationale politie of van een militair van de nationale rijkswacht.

2   Réferentiel des identités et de l’organisation (RIO)zijn de zeven cijfers die elk politieagent identificeert en die hij/zij zichtbaar moet dragen tijdens de politietaken (nvdr).

3   Claire Hédon is de Defenseure des Droits, de ombudsdienst van de Franse overheid voor de mensenrechten.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!