De laatste actie van 16 februari  mobiliseerde  minder dan de 2 miljoen demonstranten van dinsdag 7 februari of de 2,5 miljoen van het weekend van 11-12 februari. Deze daling is niet verrassend, door de periode van schoolvakanties en de hoge verwachtingen voor 7 maart, de datum waarop de vakbonden de beweging willen verharden door heel Frankrijk met een nationale staking van alle sectoren tot stilstand te brengen.

Laatste generale repetitie

Donderdag 16 februari protesteerden naar schatting 1,3 miljoen mensen tegen een verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar. De eerste mobilisatiedag, op 19 januari, bracht volgens de vakbonden 2 miljoen mensen bijeen, volgens de politie 1 miljoen. De tweede, op 31 januari, telde volgens de vakbonden ongeveer 2,8 miljoen mensen, volgens de politie 1,3 miljoen.

2 miljoen mensen op straat

Op de derde dag, dinsdag 7 februari, marcheerden ongeveer 2 miljoen mensen volgens de CGT, de tweede grootste vakbond van Frankrijk, 757.000 volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken. Op de vierde dag, zaterdag 11 februari, waren er “meer dan 2,5 miljoen” demonstranten volgens de CGT en 963.000 volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken.

De mobilisatie neemt dus wel af vergeleken met vorige edities. Met 2 schoolzones[1] op vakantie, 4 mobilisaties achter de rug en de belofte voor de totale “blokkade van het land” op 7 maart maakt niemand zich al te veel zorgen voor een mogelijk verlies van momentum. De demonstratie van 16 februari wordt als de laatste generale repetitie voor 7 maart gezien. “Wij hebben de macht!” is een sentiment dat door alle betogers nog steeds gedeeld wordt.

De verstoring in het openbaar vervoer was beperkt: 4 op 5 TGV’s reden normaal. Het aantal stakers bij de Franse nationale spoorwegmaatschappij SNCF is verminderd, van 46% op 19 januari naar 14% op 16 februari. De betoging was vooral op verschillende luchthavens te voelen: 20-30% van de vluchten werd geannuleerd.

Werknemers van het Frans multinationaal elektriciteitsbedrijf EDF hebben op woensdagnacht 3.000 MW elektriciteitsproductie verminderd. Dat is het equivalent van 3 kernreactoren. In het onderwijs is het stakingspercentage bij leerkrachten met bijna de helft (7,7%) verminderd, vergeleken met 7 februari (14,1%).

Studenten hebben verschillende campussen gedeeltelijk geblokkeerd. In Nantes hebben de studenten voor verstoringen in het verkeer van auto’s en trams gezorgd aan de hand van blokkades. De politie heeft voorafgaand aan de demonstraties 1.080 controles uitgevoerd, zonder arrestaties. Sinds januari verlopen sociale bewegingen rustig en die trend blijkt nog steeds van toepassing te zijn.

Politieke actie

De parlementaire debatten over Artikel 7, de optrekking van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar, verlopen moeizaam. De hervorming stoot op heel wat kritiek, zowel bij de linkse als de rechtse oppositie. Zelfs binnen de presidentiële meerderheid veroorzaakt het spanning. Volgens een peiling zijn 80% van de Fransen het idee van de hervorming  niet genegen.

Zowel de parlementsleden als de Franse kiezers bleven na de debatten in verwarring achter. Door al de onderbrekingen, verlengingen, ingediende — en vervolgens weer ingetrokken — wetswijzigingen zijn een groot deel van de teksten, waaronder ook Artikel 7, zelfs niet aan bod gekomen.

De oppositiepartijen hadden voor het begin van de vergadering 20.000 voorstellen tot wetswijzigingen ingediend. Woensdagavond 15 februari hebben de afgevaardigden van NUPES, de Franse verkiezingscoalitie van linkse partijen, ongeveer 3.000 amendementen ingetrokken om de debatten te bespoedigen.

Maar door de nog steeds grote hoeveelheid aan wetvoorstellen slaagde de Assemblée nationale, het Frans parlement, er niet in om alle teksten te behandelen. Zelfs als de parlementsleden bereid waren om tot de volgende dag te discussiëren, zou dat niet mogelijk zijn.

Volgens de Franse grondwet moeten debatten om middernacht stilgelegd worden. De vergadering eindigde met de stemming over een motie van wantrouwen ingediend door Marine Le Pen, voorzitter van het radicaal-rechtse Rassemblement National. De motie werd door een merendeel van de Kamerleden weggestemd.

Het half afgewerkte wetsvoorstel moet nu naar de Senaat, die twee weken de tijd krijgt om het te bespreken. Een compromis tussen de Assemblée en de Senaat moet komen. Als dat niet lukt, dan kan de regering de pensioenleeftijd bij decreet verhogen zonder parlementaire instemming.

Notes:

[1] In Frankrijk worden de scholen ingedeeld in een aantal schoolzones die elk andere data hebben voor de verlofperiodes, om de concentratie van vakantieverkeer op dezelfde dagen te verminderen.

Bronnen: L’Humanité en Libération