Even een flashback naar 23 maart. Het Vlaams Rechtsgenootschap, afgekort als VRG, had staatssecretaris Theo Francken uitgenodigd om “zijn visie te delen met de rechtenstudenten”. Francken nam een voorbeeld aan de Never Ending Tour van Bob Dylan en begon aan de cyclus Theo Toert die hem in tal van parochiezalen van Vlaanderen bracht. De voorbije maanden waren de grote aula’s van de universiteiten aan de beurt.

Aan de UGent werd niets aan het toeval overgelaten. Enkel wie ingeschreven was, geraakte binnen na een strenge identiteitscontrole. Journalisten moesten hun perskaart tonen. Een collega van de VRT-radio die nog niet lang genoeg werkt om al een journalistenkaart te hebben, werd de toegang geweigerd.

Nog voor Francken het podium besteeg, kwamen de organisatoren langs bij de journalisten die toch binnengeraakten. “Op vraag van Francken moeten we u vragen om de zaal te verlaten.” Journalisten laten zich gelukkig niet zomaar afschepen en ze bleven dus zitten. Even later komt Francken de aula binnen en zijn eerste woorden zijn: “Er zijn hier toch geen journalisten in de zaal?” Je moet al een heel dikke huid hebben als journalist om niet het gevoel te krijgen dat je toch niet echt gewenst bent.

Vandaag ontkent VRG dit incident in een mail aan De Morgen-journalist Joël De Ceulaer. Vreemd want het kan makkelijk tegengesproken worden door de aanwezige journalisten van onder meer De Gentenaar en VTM die aanwezig waren.

Francken haspelde in anderhalf uur zijn powerpoint af. We krijgen grafieken en kaarten te zien. Bij een beeld van de daders van de aanslag in Zaventem vertelt Francken dat hij er alles aan wil doen om te vermijden dat terroristen zich onder de Syrische vluchtelingen mengen.

Eén aanwezige stelde tijdens de lezing een vraag. Hij werd door Francken aangemaand om zijn vraag op te sparen voor het vragenkwartiertje na 22u. Hij stelde de vraag nog twee keer en verliet toen de aula. Toen hij zich een week later inschreef voor een gelijkaardige lezing aan de KULAK in Kortrijk kreeg hij van de KULAK een telefoontje. Hij was niet welkom en zou dus niet toegelaten worden tot de zaal.

Acties

Dinsdagavond was de VUB aan de beurt. Er werden verschillende acties aangekondigd. Onder meer Comac en Hart boven Hard wilden voor de lezing even samenkomen, enkele toespraken houden en dan de zaal betreden om daar te proberen kritische vragen te stellen. Enkele – hoofdzakelijk Franstalige – organisaties actief aan de ULB lanceerden de oproep om de lezing te verhinderen.

Rond half acht vatten enkele tientallen actievoerders post voor de ingang van de aula Q. Er werden slogans gezongen en een sambaband hield het ritme strak. Een verantwoordelijke van KEPS – de studentenkring die Francken uitnodigde – ging even discussiëren met de betogers, maar droop enkele minuten later af. Eén keer werd er nog wat geduwd en getrokken toen een student zich door de betogers probeerde te wurmen.

Ondertussen stond de esplanade voor de ingang van de aula vol met betogers, studenten die de lezing wilden bijwonen en veel toeschouwers die op het lawaai waren afkomen. Kort na 20u komt het bericht dat de lezing werd afgelast. Voor Francken zat er weinig anders op. Zelfs als het publiek de zaal was binnengeraakt, zou hij tegenover een aula gestaan hebben vol met kritische en ‘boe’-roepende studenten.

Kort daarna tweette de VUB-rector Caroline Pauwels: “Ik betreur dat het debat met @FranckenTheo geannuleerd werd. Vub staat voor vrij onderzoek. Voor woord en wederwoord. Onaanvaardbaar”. Vreemd want van wederwoord – laat staan van vrij onderzoek – is er tijdens Theo Toert geen sprake. De VUB had perfect een tegensprekelijk debat kunnen organiseren tussen Francken en een mensenrechtenspecialist. Dat zou beter gepast hebben in een omgeving als een universiteit. Laat Francken zijn powerpointshows maar doen voor zijn N-VA-achterban.

Later liet ze aan de media nog weten dat “de sfeer erg grimmig en zelfs agressief” werd. Dat kunnen wij dus formeel ontkennen. Als er al iets grimmig werd, was het de ijzige wind. Gelukkig was er muziek en veel volk om dat leed te verzachten.

Wat dinsdagavond zo bijzonder maakte, is dat de esplanade van de VUB één uur lang een democratische ruimte werd waar honderden jonge mensen hevig discussieerden over wat er gebeurd was. Hoelang zou dat nog geleden zijn?

Update:
Even later geeft Francken in een tweet toe dat hij journalisten uit de zaal liet verwijderen.