Binnen enkele weken is het alweer een jaar geleden dat Field Liberation Movement het GGO aardappelveld in Wetteren bestormde. Ondanks alle stof die het deed opwaaien, gaan de proeven helaas gewoon door en komt er binnenkort ook nog GGO maïs bij. Voor FLM is het verhaal nog lang niet rond, de rechtszaken komen er bijvoorbeeld aan. Het proces over de actie gaat door op 8 mei. Iedereen is trouwens van harte welkom (meer informatie of steun zie: ‘steun het proces tegen de ‘patatiesten’!). Eens dat achter de rug is, beginnen ze er terug aan. Op woensdagmiddag 9 mei organiseren zij alvast een vreedzame wandeling op de terreinen van ‘Ghent Biotech Valley’, het biotechnologiepark te Zwijnaarde (informatie en inschrijvingen, zie hier).

Het promopark speelt een grote rol in het samenspel tussen universiteit, politiek en biotech-industrie. Gidsen zullen tijdens de wandeling uitleg geven over de aanwezige bedrijven en hun activiteiten in België of elders in de wereld. Net die link tussen Wetteren en de wereld daarbuiten wordt door voorstanders van de proeven helaas vergeten of verkeerd voorgesteld. De ‘onafhankelijke’ wetenschapper op zijn proefveld of in het labo zou bezig zijn met waardevrij onderzoek dat, wat maatschappelijke return betreft, goed zou zijn voor onze economie, … en ook de honger uit de wereld kan helpen.

Maar elke buitenstaander die een beetje op de hoogte is van het onrecht, de corruptie en de volksverlakkerij waar biotech-multinationals zich mondiaal aan te buiten gaan, weet dat deze wetenschappers zichzelf wat wijs maken. De grote hongersnoden in het verleden waren in de eerste plaats een gevolg van politiek en economisch onrecht. Trouwens, die multinationals, was het niet zo dat die er in geslaagd zijn om bij ons, in schril contrast met heel wat lokale bedrijven of kleine zelfstandigen, géén belastingen te betalen en desondanks toch alle politieke steun krijgen om onze landbouwers zo afhankelijk mogelijk te maken van hun producten?

Steven Desanghere van FLM was te gast op de masterclass Realities Revisited part 2: Biopiracy & Lifeboats in de KASKcinema, eind vorig jaar, en bracht er een bevlogen lezing waarin hij, naast een overzicht van de zogenaamde pattatenoorlog van het afgelopen jaar, treffend uitlegt dat we ons bewust moeten zijn van het samenspel tussen de economische uitbuiting en ecologische catastrofes in ontwikkelingslanden en de GGO-proeven bij ons. Net die maatschappelijke verantwoordelijkheid proberen de UGent wetenschappers en moraalfilosofen af te strijden. Hierbij de video van de lezing.

De brutale afwijzing van de actie blijft frappant. Minister president Kris Peeters noemde FLM ‘fundamentalisten’. Bart De Wever, zelf helemaal geen natuurwetenschapper overigens, maakte een literaire variatie: ‘haveloze wilden’, ‘dom’, ‘ecofundi’, ‘zuivere idiotie’, ‘vrijwillige onwetendheid’ (DS, Frankenstein, 7 juni 2011). Johan Braeckman (UGent), ook geen wetenschapper maar een moraalfilosoof, noemde hen ‘luddisten’, maar dan niet in de historische betekenis van ‘activisten’, wel in de pejoratieve betekenis van ‘achterlijke agressievelingen’. En Etienne Vermeersch (UGent), filosoof, geen wetenschapper, bestond het zelfs om FLM met Hitler te vergelijken. Wie biedt er meer?

Pijnlijk dus hoe weinig begrip er in België is voor een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid met een heel belangrijk doel: in heel Europa slaagt men er in om de oncontroleerbare, winstbezeten GGO-industrie buiten te houden en in Gent gaat men even doodleuk wat symbolische proeven opstarten, in samenwerking met BASF, hoewel dat laatste flink onder de bank werd gehouden. Desondanks willen deze geschokte heren Vlaanderen zo graag als vooruitstrevende regio op de kaart zetten en vereenzelvigen ze zich graag met kritische, maatschappijbetrokken humanisten. ‘Vlaanderen in actie!’

Ook frappant: als de wetenschappers van UGent dan toch zelf aan het woord komen, zoals Professor biotechnologie Geert De Jaeger, geflankeerd door zijn partner moraalfilosofe Linda Van Speybroeck (zie ‘Europa in de ban van de anti-GGO lobby’, Skepp) dan schrijven die een stuitend pamflet waarin de activisten systematisch gecriminaliseerd worden, alsof het zou gaan om een dubieuze, infiltrerende ‘anti-GGO Lobby’. Tevens opmerkelijk: het pamflet staat bol van de economische argumenten! Nu iedereen weet dat BASF de proeven in Wetteren sponsort, verandert men blijkbaar van strategie: het is geen onafhankelijk onderzoek meer, maar onderzoek in functie van ‘onze’ economie. Nochtans werkt BASF nauw samen met grote broer Monsanto, en is Bayer er enigszins een dochteronderneming van. Duur wetenschappelijk onderzoek ook, waardoor, aldus de auteurs, eindelijk een ‘return’ voor de belastingbetaler mogelijk gemaakt moet worden. Het rendementsdenken inzake onderzoek en onderwijs primeert hier blijkbaar.

Los van alle verdraaiingen en leugens in dit pamflet, wil men de lezer tevens doen geloven dat transgene gewassen (we mogen het geen ‘gemanipuleerde’ gewassen noemen want dat klinkt zo negatief…) in wezen eigenlijk net hetzelfde zijn als gewassen die op klassieke manier veredeld werden. Daarom is het, aldus de auteurs, onrechtvaardig dat men voor biotech zoveel strenger is! De patentenhandel blijft onvermeld, toch een significant verschil tussen ‘transgeen’ en ‘klassiek’. Geen woord ook over het feit dat men onvoldoende weet hoe de GGO’s verder zullen evolueren of muteren en dus een opvallend verzwijgen van de eventuele  onomkeerbare, desastreuze gevolgen, eens de gemanipuleerde zaden zich vrij in de natuur verspreiden. Wat natuurlijk wel uit de kast wordt gehaald is de simplistische oppositie: ‘vrijzinnige, kritische geest’ versus ‘dogmatische, religieuze fundamentalist’, die de Skeppers altijd als hun basispatroon hanteren ter verdediging van het eigen grote gelijk. Het brede publiek trapt daar blijkbaar altijd wel in, en zo kan men de aandacht afleiden van het inhoudelijk verhaal.

Misschien zouden Kris Peeters en Bart De Wever beter eens nadenken hoe zij deze wetenschappers, die wat wild om zich heen trappen en niet goed weten van welk hout pijlen te maken, tegen zichzelf in bescherming kunnen nemen? Bijvoorbeeld een advies om een vak ‘de maatschappelijke rol van de wetenschapper’ of ‘kritische theorie’ op het curriculum van deze wetenschappers en moraalfilosofen te plaatsen?

Tot slot, nog eens samenvatten; De biotech-technologie valt onvermijdelijk samen met industriële landbouw (monocultuur, intensief gebruik van dure chemicaliën en kunstmest, een bedreiging voor de biodiversiteit en de bodemvruchtbaarheid). Ondanks alle beloften bieden GGO’s geen hogere productiviteit, eerder het omgekeerde blijkt soms het geval te zijn. Men heeft méér pesticiden nodig eerder dan minder (cfr. het zogenaamde superonkruid) en GGO’s zijn een groot gevaar voor het milieu en de volksgezondheid (cfr. uitsterven van vlinders en bijen, kankers, falen van nieren en lever). De biotech-technologie is in wezen een patentenbusiness met lucratieve machtsmonopolies als doel. Daarom zijn GGO’s ook een groot gevaar voor de onafhankelijkheid (en uitbuiting) van de boeren, van een vrije landbouwmarkt, van de keuzevrijheid van de consument, en van de ontwikkeling van de bio landbouw. Al bij al dus toch wel een paar goede redenen om eens mee te komen wandelen in Gent op 9 mei en de leden van FLM niet onmiddellijk als staatsgevaarlijk af te serveren?

p.s. om het allemaal wat gezellig te houden: FLM verkoopt ook heerlijk solidariteitsbier ‘De maaierin’ (zie hier)!